آشنایی با ساختار بازار فارکس

آشنایی با ساختار جدید فرابورس ایران (بازار اول، بازار دوم، بازار پایه، بازار سوم)

آشنایی با ساختار جدید فرابورس ایران (بازار اول، بازار دوم، بازار پایه، بازار سوم)

یکی از چالش های بازار بورس این است که نظارت های دقیقی باید بر روند معاملات صورت بگیرد و تمام شرکت های حاضر در این بازار باید مورد پایش تمام وقت قرار بگیرند تا از بروز کوچکترین مشکلات جلوگیری شود. اما مشکل اصلی این است که نمی توان همه شرکت های بازار ایران را مورد پایش لحظه ای قرار داد. همین محدودیت باعث می شود که تمام شرکت ها و تولیدی ها و . نتوانند در این بازار حضور داشته باشند. زیرا شما تصور کنید به جای 200 شرکت باید 2 میلیون شرکت را مورد پایش قرار دهید و این کاری است که از عهده یک سازمان و حتی چند سازمان خارج است.

آشنایی با ساختار جدید فرابورس ایران (بازار اول، بازار دوم، بازار پایه، بازار سوم)

ساختار جدید فرابورس ایران

اقتصاد از گذشته های دور و از همان ابتدای خلقت انسانی نمادهای مختلفی برای خود داشته است. امروزه یکی از بارزترین و اصلی ترین و تاثیر گذار ترین نمادهای اقتصادی، بازار بورس است. همه شما به نوعی با این بازار آشنایی دارید و می دانید که شرکت های مختلف بعد از کسب شرایط ویژه می توانند سرمایه مورد نیاز خود را جذب کنند و سپس با این سرمایه اقدام به تولید بیشتر کنند و باعث ایجاد حرکت در اقتصاد کلان کشور شوند.

اما این تنها شکل و رویه بورس است. این دنیای عجیب و غریب و پر از اعداد ارقام درست مانند هر جایی که انسانی حضور داشته باشد و سرمایه ای در میان باشد امکان دزدی و کلاهبرداری وجود دارد. از آن جایی که اعداد و ارقام نشان از جابه جایی میلیارد ها تومن پول در این بازار است.

بنابراین عملا بازار سرمایه هم نیاز به شفافیت بالایی دارد و هم باید نظارت بسیار دقیق بر آن حاکم باشد. اولین شرط بازار سرمایه شفافیت است که بازار بورس ایران مانند هر بازار بورس دیگری این ویژگی با دستیارهایی مانند کدال و . ایجاد کرده است. اما از نظر نظارتی داستان کمی متفاوت است. علت ایجاد بازارهای موازی مانند فرابورس و . نیز همین نظارت بوده است که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت. (1)

بازار فرابورس و تقسیم وظایف

همانطور که گفتیم یکی از چالش های بازار بورس این است که نظارت های دقیقی باید بر روند معاملات صورت بگیرد و تمام شرکت های حاضر در این بازار باید مورد پایش تمام وقت قرار بگیرند تا از بروز کوچکترین کلاه برداری ها و دزدی ها جلوگیری شود. اما مشکل اصلی این است که نمی توان همه شرکت های بازار ایران را مورد پایش لحظه ای قرار داد.

همین محدودیت باعث می شود که تمام شرکت ها و تولیدی ها و . نتوانند در این بازار حضور داشته باشند. زیرا شما تصور کنید به جای 200 شرکت باید 2 میلیون شرکت را مورد پایش قرار دهید و این کاری است که از عهده یک سازمان و حتی چند سازمان خارج است.

از طرفی دیگر بسیاری از شرکت ها به دلایل مختلف نیاز به افزایش سرمایه خود هستند و از طرفی معافیت های مالیاتی و . حضور در بازار سرمایه بورس را برای آن ها جذاب کرده است. از این رو درخواست حضور در بازار بورس نیز بسیار بالاست و مخالفت با همه این درخواست ها می تواند یک نوع عقب افتادگی اقتصادی را به بار بیاورد. از این رو سازمان بورس تصمیم گرفت درست مانند لیگ فوتبال، شرکت ها را بر اساس شاخص های مختلفی تقسیم بندی کند و بر اساس این تقسیم بندی حساسیت های مختلفی بر آن ها اعمال شود.

بازار بورس مانند لیگ برتر است. این بازار سخت گیری های بسیار بیشتری دارد و پایش شرکت ها بسیار قوی تر است. از طرفی خود آشنایی با ساختار بازار فارکس شرکت ها نیز از جنبه های مختلف چون سرمایه و سود و . بسیار بزرگ هستند و به نوعی می توانند اقتصاد کلان کشور را راهبری کنند.

• بازار اول

• بازار دوم

• بازار سوم

• بازار پایه

بازار اول فرابورس و شرایط حضور در آن

بازار اول فرابورس بسیار نزدیک به بازار بورس است و بسیاری از قوانین معاملاتی بازار بورس برای این بازار نیز لحاظ می شود. به طور کلی می توان گفت که تفاوت عمده بازار اول فرابورس با بازار بورس در نوع شرکت های ثبت شده است و از نظر معاملاتی تفاوتی با بازار بورس ندارند.

به طور مثال در بازار بورس درصد نوسان 5+ تا 5- است. این تغییر نوسان در بازار اول نیز رعایت می شود. اما شرایط شرکت های پذیرفته شده در این بازار متفاوت است:

باید حداقل 10 درصد از سهام عرضه شده به شکل شناور باشد و این ده درصد در اختیار بیش از 200 نفر سهامدار باشد.

حداقل سابقه شرکت باید 2 سال باشد.

آخرین سرمایه ثبت شده شرکت نباید کمتر از 10 میلیارد ریال باشد.

ترازنامه شرکت و صورت های مالی آشنایی با ساختار بازار فارکس زیان انباشته نشان ندهد.

نیاز به گزارش صورت مالی آخر دوره منتهی به ثبت شرکت در بازار.

بر اساس گزارش حسابرس بی طرف، دارای سیستم حسابداری قوی باشد.

دارای امیدنامه باشد و در این امیدنامه، چشم انداز روشنی از سود به ما نشان دهد.

نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی های آن حداقل 15 درصد باشد.

شرکت، خارج از مباحث دعاوی باشد که در صورت های مالی آن تاثیر می گذارد.

صورت های مالی باید بر اساس آخرین دستورالعمل های سازمان بورس و فرابورس ایران باشد.

اعضای هیئت مدیره دارای سابقه کیفری نباشند.

تمام این موارد نشان می دهد که بازار اول فرابورس نیز اهمیت خاصی به شرکت ها و بنیاد آن ها می دهد. از این رو به شکل کلی می توان گفت که بازار اول فرابورس برادر تنی بازار بورس است و شرکت های حاضر در آن قدرتی نزدیک به قدرت این بازار اصلی را دارد. این اتفاق به نوعی تقسیم کار بین سازمان بورس و فرابورس است تا بتوانند پایش دقیق روی شرکت های داشته باشند. تا به امروز 27 ناشر در این بازار فعالیت دارند. این را نیز از یاد نبرید که شرکت های حاضر در این بازار یا شرکت های سرمایه گذاری هستند یا شرکت های سهامی عام. (2)

آشنایی با بازار دوم فرابورس ایران

معاملات این بازار نیز درست مثل بازار اول و خود بورس است و تغییری در نحوه معاملات رخ نداده است. اما در انتخاب نوع شرکت ها کمی انعطاف بیشتری به خرج داده شده است و همین امر باعث شده است که شرکت های تازه کار و کوچک فرصت جذب سرمایه را داشته باشند و همین امر خود موجب ایجاد رونق اقتصادی می شود. اما برای جذب شرکت در بازار دوم فرابورس، شرایط زیر حائز اهمیت است:

بیش از یک سال از تاسیس آن گذشته باشد.

حدود 5 درصد از سهام آن شناور باشد.

آخرین سرمایه ثبت شده شرکت باید بیش از 1 میلیارد ریال باشد.

در پرونده ای که باعث تغییر صورت وضعیت های مالی می شود حضور نداشته باشد.

اعضای هیئت مدیره سابقه کیفری نداشته باشند.

اگر مشمول قانون 141 تجارت است، راهکارهای خروج از آن را داشته باشد.

همانطور که می بینید در بحث سرمایه ثبت شده و سال تاسیس انعطاف بیشتری بازار بورس پیدا کرده است. از طرفی در این بازار در ابتدا سودده بودن مطرح نیست. از این رو ممکن است شرکت دارای زیان نیز وارد بورس شود و همین امر موجب می شود کمی حساسیت ها برای سرمایه گذاری در این بازار افزایش پیدا کند. این بازار نیز همانند بازار اول تنها برای شرکت های سهامی عام و سرمایه گذاری ها است. با این حساب تا به امروز 106 ناشر در بازار دوم فرابورس ایران حضور دارند. (2)

بازار پایه فرابورس ایران

این بازار به نوعی از روند عادی بازار به دور است و شرکت ها برای حضور در آن نیاز به ثبت ندارند. در حقیقت بازار پایه فرابورس محل فروش اوراق قرضه و بهادار محسوب می شود و از سه تابلو زرد، نارنجی و قرمز تشکیل شده است. در این بازار سه گروه از شرکت ها می توانند حضور داشته باشند:

گروهی از شرکت هایی که نمی خواهند فرایند سخت و نفس گیر ثبت در بورس را طی کنند اما برای مدت محدود نیاز به آشنایی با ساختار بازار فارکس فروش اوراق قرضه دارند.

شرکت هایی که در سازمان بورس پذیرش شده اند اما هنوز شرایط عرضه در بازار را ندارند.

شرکت هایی که به هر دلیلی از بازار های بورس، اول یا دوم فرابورس خارج و در این بازار ثبت می شوند.

آن چیزی که کاملا مشخص است، مقررات در این بازار بسیار ساده تر از بازارهای دیگر است و عمدتا قوانین معامله مانند دامنه نوسان توسط خریدار و شرکت فروشنده اوراق قرضه مشخص می شود. تعداد ناشران حاضر در بازار پایه فرابورس در تابلو زرد 129، تابلو نارنجی 37 و تابلو قرمز 9 مورد است. (2)

بازار سوم فرابورس ایران

بازار سوم فرابورس در حقیقت مختص شرکت هایی است که شرایط حضور در بازار فرابورس را کسب نکرده اند و یا نمی خواهند که وارد این دنیا شوند. از بسیاری جهات بازار سوم فرابورس ایران شبیه به بازار پایه است. اما چند تفاوت عمده بسیار نیز می توان بین آن ها پیدا کرد. اول این که در بازار سوم، پذیره نویسی و فروش اوراق شرکت های تازه تاسیس نیز امکان پذیر است.

در کلام بهتر بازار سوم جایی است که می توان در محیطی شفاف اوراق قرضه را خرید و روی آن سرمایه گذاری کرد. اما با این وجود از قوانین سفت و سخت بازار بورس و فرابورس در اینجا هیچ خبری نیست.

در این بازار می توان به شکل عمده، بلوکی یا خرده خرید و فروش کرد و این فروشنده و خریدار هستند که می توانند تعیین کنند که چگونه دوست دارند این خرید و فروش را انجام دهند. از طرفی دیگر برخی از اوراق تنها حق حضور در این بازار را دارند؛ مانند اوراق رهن و اجاره.

اما از مزایای مهم بازار سوم فرابورس برای شرکت ها این است که همچنان معافیت های مالیاتی برای آن ها اعمال می شود و از طرفی شرکت هایی که قصد دارند در آینده وارد بازار فرابورس یا بورس شوند می توانند در این بازار خود را به فعالان برتر اقتصادی نشان دهند تا در آینده روی آن ها سرمایه گذاری شود. (3)

اصطلاحات بازار فارکس – مهم ترین اصطلاحات بازار فارکس

در این مقاله قصد داریم در خصوص اصطلاحاتی که در بازار فارکس استفاده می‌شود بحث کنیم . با مقاله اصطلاحات بازار فارکس در سایت آموزش بورس و بازار سرمایه ایتسکا – خانه بورس ایران همراه شما هستیم . برای یک فرد مبتدی اولین قدم آشنایی با اصطلاحات بازار فارکس می باشد.

بازار فارکس

بازار فارکس یکی از اقسام بازار های جهانی می‌باشد که شهرت و مقبولیت زیادی نیز دارد . برای فعالیت اصولی در این بازار نیاز دارید که اصطلاحات بازار فارکس را بدانید . در این مقاله در خصوص این اصطلاحات توضیحاتی مختصر به شما عزیزان ارائه می‌کنیم . البته قبل از آن لازم است که کلیتی از بازار فارکس بدانید . پس اگر هنوز بازار فارکس را نمی‌شناسید ، قبل از مطالعه این بخش مقاله ی زیر را مطالعه کنید .

اصطلاحات کاربردی فارکس

اصطلاحات بازار فارکس (اصلی)

جفت ارزهای اصلی

جفت ارز ها از مهم ترین و پایه ترین اصطلاحات بازار فارکس می باشند. این مفهوم به این معناست که در بازار فارکس، ارزها به نسبت یکدیگر قیمت گذاری می شوند و مبادله های ثبت شده همان ارزهایی هستند که در مقابل یکدیگر تعویض می شوند. به طور مثال می توان از ارز یورو در مقابل دلار، پوند در مقابل دلار، دلار در مقابل فرانک و ین ژاپن اشاره کرد.

جفت ارزهای فرعی

جفت ارزهای فرعی نیز دقیقا همان مفهوم جفت ارزهای اصلی را دارند اما تفاوت اصلی در این مورد، حضور یا عدم حضور ارز دلار به عنوان یکی از طرفین مبادله است. در واقع اگر پای دلار در میان نباشد، آن جفت ارز، فرعی خواهند بود.

ارز پایه

ارز پایه ای، اصطلاحی برای معرفی مبنای قیمتی معامله گر است و در ساختار نوشتاری جفت ارزها، همواره در سمت چپ نوشته می شود ( به طور مثال EUR/USD).

اصطلاحات بازار فارکس (عمومی)

قیمت (Price) :

قیمت یک جفت ارز را نشان می‌دهد .

سمبل (Symbol) :

سمبل همان نماد های معاملاتی بازار هستند که در بازار فارکس به آن جفت ارز هم می‌گوییم . برای مثال سمبل یا جفت ارز EURUSD به معنای یورو به دلار آمریکا .

قیمت فروش (Bid Price) :

به معنای قیمت فروش سمبل یا جفت ارز است . قیمت فروش در بازار فارکس همیشه از قیمت خرید پایین تر است.

مجموع اصطلاحات بازار فارکس

قیمت خرید (Ask Price) :

به معنای قیمت خرید سمبل است . یعنی اگر بخواهید وارد یک موقعیت خرید بشوید ، می‌بایست قیمت خرید (Ask Price) را بپردازید .

اسپرد (Spread) :

اسپرد همان تفاوت قیمت خرید و فروش است . برای روشن تر شدن یک مثال می‌زنیم . فرض کنید قیمت خرید سمبل EURUSD باشد 1.22800 و قیمت فروش باشد 1.22793 . اسپرد این سمبل می‌شود 8 پوینت .

پوینت و پیپ (Point & Pip) :

همانطور که دید قیمت اکثر جفت ارز ها دارای 5 رقم اعشار است . به رقم پنجم بعد از اعشار پوینت و به رقم چهارم بعد از اعشار پیپ می‌گوییم .

خرید (Buy) :

به معنی ایجاد موقعیت خرید در یک سمبل است .

فروش (Sell) :

به معنی ایجاد موقعیت فروش در یک سمبل است .

معامله (Trade) :

به معنای معاملات در بازار های مالی است .

معامله گر (Trader) :

تریدر یا معامله گر به معنای کسی است که معامله می‌کند .

بستن (Close) :

به معنی بستن موقعیتی است که قبلا آن را ایجاد کردیم .

اصطلاحات بازار فارکس کاربردی

اصطلاحات بازار فارکس (ایجاد معامله)

Instant execution :

برای ایجاد معامله ای است که می‌خواهید در همین لحظه و همین قیمت انجام شود. درخواست Instant execution با سرعت زیاد و در همین لحظه انجام می‌شود .

Pending orders :

نوعی دیگری از معامله بوده که سریعا و در همان لحظه انجام نمی‌شود . شما در این نوع معامله ، قیمت یا زمان مدنظر خود را ایجاد کرده و زمانی که سمبل به آن قیمت یا زمان رسید ، کارگزاری معامله را به صورت خودکار برایتان انجام می‌دهد .

ما چندین نوع Pending order داریم که در پایین آن ها را یک به یک معرفی کردیم .

اصطلاحات بازار فارکس ( انواع معاملات Pending)

Buy stop :

برای تنظیم خرید بر روی قیمتی بالاتر از قیمت فعلی است . با اینکار شما به کارگزار اعلام می‌کنید که اگر قیمت بالاتر رفت به به مقدار X رسید ، یک موقعیت خرید باز کن . حال این سوال پیش می‌آید که چه دلیلی دارد که در قیمت بالاتری یک سمبل را بخریم ؟ اگر با تحلیل تکنیکال آشنا باشید می‌دانید که اگر سمبلی پایین یک خط مقاومت وجود داشته باشد ، با گذشتن از مقاومت و تثبیت شدن در آن می‌تواند روند صعودی به خود بگیرد . دستور Buy stop در اینجا به کار می‌آید .

Buy limit :

برای تنظیم خرید بر روی قیمتی پایین تر آشنایی با ساختار بازار فارکس از قیمت فعلی است . مثلا شما پیش بینی کرده اید که یک سمبل قرار است به حمایت خود برخورد کرده و از آنجا به سمت بالا حرکت کند . پس Buy limit را بر روی قیمت حمایتی سمبل تنظیم می‌کنید .

Sell stop :

برای تنظیم فروش بر روی قیمتی پایین تر از قیمت فعلی است . وقتی می‌گوییم فروش منظورمان در اصل ایجاد موقعیت فروش است یعنی باز کردن موقعیتی که با پایین آمدن قیمت سهم به شما سود دهد .

Sell limit :

برای تنظیم فروش در قیمتی بالاتر از قیمت فعلی است . یعنی قیمت بالا تر رفته و به احتمال بالا در نقطه مقاومتی خود پولبک خواهد زد و پایین خواهد آمد. در این نقطه ما ارز خود را خواهیم فروخت.

مجموع اصطلاحات بازار فارکس

Order price :

قیمت مورد نظر ما برای باز کردن موقعیت خرید یا فروش است .

Order time :

ممکن است به جای قیمت ، زمان خاصی را برای باز شدن معامله در نظر داشته باشیم . آنگاه بایستی زمانی که مد نظرمان است را به کارگزار اعلام کنیم که اینکار در قسمت Order time انجام می‌شود .

Volume :

به حجم مورد نظر برای خرید و فروش گفته می‌شود . حجم در بازار فارکس با کمیتی به نام لات تعریف می‌شود . هر لات برابر است با 100000 واحد از ارز پایه مانند دلار آمریکا .

Take profit :

مشخص کردن محدوده ای است که ما انتظار داریم موقعیتی که باز کردیم به آن جا برسد . به آن حد سود یا هدف هم می‌گویند . با مشخص کردن Take profit موقعیتی که باز کرده اید در صورت رسیدن به آن به صورت خودکار بسته خواهد شد .

مجموع اصطلاحات بازار فارکس

Stop lose :

مشخص کردن محدوده ی حد ضرر را گویند که در صورت رسیدن قیمت سمبل به آن ، موقعیت شما با ضرر بسته خواهد شد . مشخص کردن Stop lose یکی از مهمترین قسمت های معامله در بازار فارکس است و شاید در ظاهر شما ضرر کرده باشید اما جلوی ضرر های بیشتر را گرفته اید .

اصطلاحات عمومی فارکس

اصطلاحات بازار فارکس (موجودی حساب) :

Balance :

به مقدار موجودی حسابتان بدون در نظر گرفتن موقعیت های بازتان گویند .

Equity :

به موجودی حسابتان با احتساب سود و زیان موقعیت های بازتان گویند .

Margin :

با توجه به ضریب اهرمی تان و حجم معامله در زمان باز کردن یک موقعیت (معامله) یک مقدار اعتبار مارجین به حساب تان افزوده می‌شود .

Free margin :

به مارجین استفاده نشده گفته می‌شود و به آن مارجین آزاد هم می‌گویند .

Margin level :

به حاصل تقسیم Equity بر Margin گفته می‌شود که به آن سطح مارجین هم می‌گویند .

مجموع اصطلاحات بازار فارکس

Margin Call Level :

به زمانی که ضرر موقعیت های باز شما به حدی برسد که دیگر نتوانید موقعیت جدیدی باز کنید گویند . در این زمان فقط قادر به بستن موقعیت های باز خود هستید که به آن مارجین کال هم می‌گویند .

Stop Out Level :

زمانی که ضرر های شما آنقدر زیاد شود که تمامی موقعیت هایتان خودکار بسته شود اصطلاحا استاپ اوت شدید . این اتفاق برترین اتفاقی است که برای یک معامله گر می‌تواند پیش بیاید . در اینجا می‌توانید به اهمیت تنظیم حد ضرر پی ببرید .

سواپ (Swap)

یکی از اصطلاحات بازار فارکس سواپ است. جمله ی کلیدی این بحث این است که یک قاعده ی کلی در فارکس وجود دارد و این است که اگر پوزیشن و معامله ی شما بیش از یک شبانه روز یعنی 24 ساعت بلاتکلیف و به اصطلاح باز بماند، شما مجبور به پرداخت بهره ی پولی خواهید بود که نسبت به آن اقدام کرده اید. این بهره را سواپ می نامند که عبارتی مصطلح در زبان های مالی و اقتصادی دنیاست. سواپ از جمله درآمدهای بروکرها محسوب می شود و گاها پیش می آید که آنها برای جذب کاربران بیشتر این قاعده را خفیف تر یا به طور کل لغو نمایند.

اصطلاحات بازار فارکس (کارگزاری)

بروکر (Broker)

بروکر با نام کارگزاری نیز شناخته می شود. در واقع واسطه ای بین مشتریان و بازار فارکس مس باشد.

هزینه کارگزاری (Brokerage Fee)

کارمزدهای مربوط به بروکر در قبال سفارش گزاری و ارائه ی خدمات مشخص.

قیمت تسویه حساب (Settlement Price)

آخرین قیمت ثبت شده برای جفت ارزها در پایان روز کاری قبل.

دلالان (Speculators)

دسته ای از معامله گران وجود دارند که بسته به هر شرایطی از بازار، نسبت به بهره گیری از آن و کسب سود استفاده می کنند. اینها همان دلالان هستند.

نرخ تبدیل (Exchange Rate)

مقدار تعلق ارز دوم به دلال در مقابل معامله با ارز اول. این نرخ ها به نسبت قیمت جفت ارزها قابل محاسبه است.

سخن پایانی

این بود مجموعه ای از اصطلاحات بازار فارکس که در سایت آموزش بورس و بازار سرمایه ایتسکا خواندید . برای موفقیت و درک بهتر مقاله های آموزشی مرتبط با فارکس ، نیازمند دانستن اصطلاحات بازار فارکس هستید. در رابطه با مارجین ، حجم ، ضریب اهرمی و مطالب مربوط به موجودی حساب در مقاله ای به صورت مفصل توضیح خواهیم داد تا مطالب برایتان روشن تر شود . اگر هنوز اقدام به افتتاح حساب در کارگزاری نکرده اید مقاله زیر را مطالعه کنید .

سوالات متداول

بازار فارکس تحت کنترل چه کسی است؟

بازار فارکس تحت نظارت سازمان خاصی نیست. ولی دولت ها از طریق بانک مرکزی تاثیر زیادی در تغییرات قیمتی این بازار دارند.

استراتژی های فارکس چیست؟

استراتژی های فارکس در واقع تکنیکی است که معامله گران بر اساس آن اقدام به معامله در بازار فارکس می کنند. این تکنیک بر اساس تحلیل های تکنیکال و بنیادی حاصل می شود.

مفهوم 100 پیپ در فارکس چیست؟

پیپ رقم چهارم بعد از اعشار قیمت جفت ارز می باشد. زمانی که فرد سود و یا ضرر کند ،د

بورس کار کنیم یا فارکس؟ ۵ نکته مهم

امروزه معامله‌گران (تریدرها) به بازارهای مالی بیشتری دسترسی دارند، از جمله بازار سهام ( که از آن به اسم بورس در این مطلب یاد می‌کنیم) ، ETF ها و بازارهای پرنوسان‌تری مانند بازار آتی سکه و فارکس! تصمیم‌گیری برای معامله در یکی از این بازارها، می‌تواند برای شما پیچیده باشد زیرا باید فاکتورهایی را در نظر بگیرید تا بتوانید تصمیم عاقلانه را اتخاذ کنید.

مهمترین عامل تصمیم‌گیری بین انتخاب بورس و فارکس، میزان ریسکی است که می‌توانید متحمل شوید و سبک معاملات شماست. برای مثال، سرمایه‌گذاران بلندمدت به احتمال قوی بورس را گزینه مناسب‌تری برای سرمایه‌گذاری بیابند، در حالیکه معامله‌گران کوتاه‌مدت و نوسان‌گیران به بازاری علاقه‌مندند که نوسانات قیمت در آن بیشتر باشد.

دوستان زیادی از ما سوال می‌پرسند که بورس تهران را برای معاملات انتخاب کنند یا فارکس، در این مطلب از سایت ارز مارکت، ما سرمایه‌گذاری در بازار سهام و معاملات در فارکس را با هم مقایسه می‌کنیم و امیدوارم در انتخاب فارکس یا بورس تهران به شما کمک کند.

بورس تهران یا فارکس؟

بازار فارکس ( foreign exchange market ) بزرگترین بازار مالی دنیاست که در زمان نوشتن این مقاله حجم معاملات روزانه آن بیش از ۴.۵ تریلیون دلار است. بسیاری از معامله‌گران به دلیل این حجم بالای پول در گردش و قدرت نقدشوندگی بسیار بالای فارکس، ساعات معاملاتی طولانی و امکان استفاده از اهرم معاملاتی بالا (high leverage ) جذب آن می‌شوند.

در سمت دیگر، در بازار سهام شرکت‌هایی با پایداری بالا وجود دارند که می‌توانند در شرایطی که اقتصاد چالش‌برانگیز می‌شود به فعالیت خود ادامه دهند و بسیاری از آنها به سهامداران‌شان سود نقدی پرداخت کرده‌اند.

بورس در مقایسه با فارکس و حتی بازار آتی، معمولا نوسانات کمتری دارد و اغلب از آن به عنوان یک سرمایه‌گذاری باپتانسیل رشد مداوم، جهت افزایش ارزش پرتفوی سرمایه‌گذاران استفاده می‌شود.

نوسانات (Volatility)

منظور از نوسانات قیمتی، بالا و پایین شدن قیمت‌ها در کوتاه مدت است. در حالیکه برخی معامله‌گران مخصوصا نوسان‌گیران از بالا و پایین شدن قیمت‌ها در زمان‌های کوتاه برای کسب سود استفاده می‌کنند، سرمایه‌گذاران با موقعیتی که نوسانات و ریسک کمتری داشته باشد راحت‌تر هستند.

به همین دلیل نوسان‌گیران و افرادی که به بازارهای با سرعت و ریسک بالا علاقه مند هستند بیشتر به سمت فارکس جذب می‌شوند، اما سرمایه‌گذارانی که به استراتژی “خرید و نگهداری” اعتقاد دارند، پایداری بیشتر و بورس را انتخاب می‌کنند.

اهرم (leverage)

اهرم یکی دیگر از ملاحظات است. در بورس تهران هیچ اهرمی برای معاملات سهام در نظر گرفته نمی‌شود و شما به همان میزانی که سرمایه‌ دارید می‌توانید سهام بخرید (البته موضوع اعتبار معاملاتی یا credit با اهرم تفاوت دارد). در معاملات فارکس اما اهرم معاملاتی قابل ملاحظه‌ای ( حتی بالاتر از ۱۰۰۰:۱ ) قابل استفاده است.

مثلا فرض کنید سرمایه اولیه شما ۱۰۰۰$ باشد. کارگزاران فارکس معمولا ضرایب اهرمی ۱:۱۰۰ یا ۱:۲۰۰ ارائه می‌کنند. پس با فرض اینکه بروکر شما ضریب اهرمی ۱:۱۰۰ به حساب شما اختصاص دهد، شما قادر خواهید بود تا سقف ۱۰۰,۰۰۰$ (سرمایه اولیه × ضریب اهرمی) به خرید و فروش زوج ارزهای قابل معامله بپردازید.

البته شما مجبور نیستید از کل این سرمایه مجازی (چون سرمایه واقعی شما ۱۰۰۰$ است) استفاده کنید و هر مقداری که علاقمند باشید در معاملات خود بکار آشنایی با ساختار بازار فارکس می‌گیرید.

اما آیا این اهرم الزاما چیز خوبی نیست. چون درست است که می‌توان با استفاده از اهرم، با مقدار کمی سرمایه، معاملات بزرگتری انجام داد (حساب‌های معاملاتی فارکس حتی با مقادیری مانند ۱۰۰ دلار و پایین‌تر هم قابل بازگشایی است) اما این اهرم می‌تواند به راحتی کلیه موجودی حساب شما را نابود کند.

ساعات معاملات

تفاوت عمده دیگر بورس با فارکس در ساعات معاملاتی آن است. ساعات باز بودن بورس سهام محدود است (در بورس تهران از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ روزهای شنبه تا چهارشنبه معامله صورت می‌گیرد) اما فارکس در دنیا منحصر به فرد است زیرا که در تمام ۲۴ ساعت شبانه‌روز باز است. در هر لحظه از زمان و از هرجای دنیا می‌توان در آن به معامله پرداخت و فارکس شب و روز ندارد.

ساختار غیرمتمرکز بازار فارکس پویایی خاصی به این بازار داده و باعث شده است که از روز دوشنبه تا جمعه ۲۴ ساعت شبانه روز امکان تبادلات ارز وجود داشته باشد.

حجم تبادلات در زمان‌های مختلف بستگی به ساعت کاری کشورهای مشارکت‌کننده در فارکس دارد. پس از اینکه استراتژی مورد نظر و مطابق با اخلاقیات خود را یافتید می‌بایست ساعات کاری مناسب برای خود را پیدا کنید.

اولین نکته اینکه باید بدانیم قرار نیست شما از نوسان قیمت‌ها در تمام بازارها استفاده کنید. در هر بازار شاید قیمت‌ها صدها پیپ بالا و پایین بروند و هیچ وقت نمی‌توان از تمام این نوسانات استفاده کرد .

بازار دوجهته

فارکس برخلاف بورس تهران یک بازار دو جهته است. یعنی هر جفت ارزی (یا هر ابزار مالی قابل معامله دیگر مثلا طلا یا نقره) بغیر از قابلیت خرید (Buy) قابلیت فروش (Sell) نیز دارد. (حتی اگر صاحب آن نباشید) بعنوان مثال فرض کنید شما پیش‌بینی کرده‌اید که خرید جفت ارز USDCAD برای شما سوددهی خواهد داشت. پس به خرید آن اقدام می‌کنید. اگر پس از ورود شما به بازار، نرخ جفت ارز USDCAD ترقی کرده و به بالاتر از نقطه ورود شما برسد شما به همان مقدار سود می‌کنید.

همچنین اگر نرخ به پایین‌تر از نقطه ورود سقوط کند، به معنی ضرر است. اگر شما قبل از ورود به معامله، تحلیلی مبنی بر نزول قیمت این جفت ارز طی ساعات آتی می‌داشتید و در زمان ورود به جای خرید (Buy) آن زوج ارز، اقدام به فروش (Sell) آن می‌کردید، با نزول قیمت جفت ارز سود نصیب شما می‌شد.

در بورس تهران که یک بازار یک‌جهته است فقط می‌توانید سهام را بخرید و سپس آنرا بفروشید، امکان فروش سهم قبل از اینکه آنرا داشته باشید میسر نیست.

مالکیت

در فارکس خرید یا فروش هر جفت ارز به معنی تصاحب مجازی آن در زمان مورد نظر می‌باشد و جنس واقعی جابجا نمی‌شود. یعنی موقع خرید یا فروش هر ابزار مالی (برخلاف بورس که تصاحب سهام خریداری آشنایی با ساختار بازار فارکس شده واقعی است) شما فقط با شرط بستن معامله (پزیشن) صاحب مجازی آن ابزار مالی هستید.

در بورس شما با خرید سهام یک شرکت، بخشی از مالکیت و سودآوری آن شرکت را بصورتی قانونی از آن خود می‌کنید و حتی اگر میزان سهام به حدی باشد که جز سهامداران عمده شرکت باشید می‌توانید در تصمیم‌گیری‌های اساسی شرکت کنید.

ریسک‌های فارکس

برخی از ریسک‌های موجود برای معامله گران دز بازار فارکس را در زیر برای شما شرح می‌دهیم.

به طور کلی در هر نوعی از تجارت میزان مشخصی از ریسک‌های منتظره و غیر منتظره وجود دارد، اما بهتر است بدانیم که ریسک معاملات ارز در بازار فارکس بسیار بالا می‌باشد، بنابراین لازم است تا قبل از هر سرمایه‌گذاری ابتدا از خطرات و نوع آنها مطلع گردید:

۱- جهت نوسانات بازار می‌تواند دقیقا بر خلاف آنچه شما پیش‌بینی نموده اید پیش رود، علاوه بر اینکه بازار فارکس یک بازار با نوسانات شدید و سریع می‌باشد ، تا حدی که اگر شما هم اکنون معامله‌ایی را باز کرده و فقط چند دقیقه بعد پی به اشتباه بودن آن ببرید و تصمیم به بستن آن بگیرید، ممکن است با یک ضرر هنگفت و یا سود هنگفت مواجه شوید .

۲- چنانچه سرمایه اولیه شما در این بازار پایین باشد و از ریسک بالائی در معاملات خود استفاده کنید، امکان دارد ظرف چند روز سرمایه خود را از دست بدهید و یا بعد چند روز به سرمایه هنگفتی برسید.

۳- این احتمال نیز وجود دارد که کارگزار فارکس طرف قرارداد شما دچار مشکل شده و یا ورشکست شود، بنابراین بایستی در انتخاب کارگزار دقت فراوانی را بخرج دهید. برای حصول به این اطمینان می‌توان از اشخاص مطلع و فعال در این بخش تحقیق نموده و یا اینکه حداقل از وجود بیمه اصل سرمایه خود توسط کارگزار فارکس اطلاع حاصل کنید.

۴- سیستم‌های سخت افزاری معاملات شما یا همان رایانه شخصی ممکن است مختل گردد، بنابراین در چنین شرایطی ضرر شما، البته در صورتیکه از حد ضرر استفاده نکرده باشید می‌تواند بالا باشد.

۵- یک مثل قدیمی انگلیسی می‌گوید ( هیچگاه بر روی مزرعه خود شرط نبندید ). این بدین معناست که شما فقط جایز هستید از سود ناشی از فعالیت‌های اقتصادی دیگر خود یا نهایتا از آشنایی با ساختار بازار فارکس پولی که به صورت غیرفعال رها شده، برای معاملات در بازار فارکس استفاده کنید که در صورت از بین رفتن آن سرمایه، زندگی عادی شما دچار مشکل نشود.

نتیجه‌گیری

فعالیت در بازار فارکس نیاز به مهارت و اطلاعات بسیار بالایی دارد و با توجه به ریسک و نوسانات بالا، فقط مناسب افرادی است که آموزش‌های حرفه‌ای را دیده باشند و به منابع خوبی دسترسی داشته باشند.

فعالیت در بازار جهانی فارکس به خودی خود بد نیست، بلکه نحوه رفتار و عمل بسیاری از معامله‌گران ایرانی باعث شده تا افراد زیادی در این بازار زیان‌های هنگفت کنند.

به همین خاطر برای فعالیت در فارکس مجازات در نظر گرفته شده و غیرقانونی اعلام شده است. امیدوارم با بررسی و تحقیق، روش درست را انتخاب کنید و همیشه در نظر داشته باشید که نگهداری اصل سرمایه، از همه چیز مهمتر است و نباید صرفا به دلیل اینکه خودتان را شخصی ریسک‌پذیر می‌بینید، با انجام رفتار غیرعقلانی در بازارهای مالی سرمایه‌تان را به خطر بیندازید.

فعالیت در فارکس و بورس با استفاده از تحلیل تکنیکال

فعالیت در فارکس و بورس، امروزه توسط افراد زیادی دنبال می شود. اما اینکه به سراغ فعالیت در بورس بروید یا فعالیت در فارکس را پیش بگیرید، بستگی به عوامل متعددی دارد.

هریک از این آموزش ها ویژگی های مختص خود را دارد. در این مقاله قصد داریم به بررسی تفاوت بین این دو بازار می پردازیم. همچنین اطلاعاتی را ارائه می نماییم که به شما کمک کند کدام یک از اینها را فرا بگیرید.

همچنین یکی از ابزارهای مفیدی که می توانید در هریک از این دو بازار استفاده کنید، تحلیل تکنیکال است که در انتهای مقاله بررسی می کنیم.

بررسی فعالیت در فارکس و بورس

امروزه، فارکس بعنوان بستری که می توان در آن به خرید و فروش ارزها پرداخت، موردتوجه بسیاری قرار گرفته است. در این بازار، افراد مختلف می توانند براساس برابری ارزهای مختلف به معامله بپردازند. فعالیت در این بازار، سوددهی زیادی به همراه دارد. اما برای موفقیت در این بازار، ابتدا باید مبانی فارکس را بخوبی فراگرفته و تمام نکات آن را بدانید.

بورس نیز بعنوان یکی از عناصر اصلی بازار سرمایه شناخته می شود. بورس توسط افراد زیادی برای کسب سود و سرمایه گذاری دنبال می شود. برای ورود به بازار بورس و بازارهای سرمایه نیز قدم اول، آموزش بورس است. کیفیت آموزش بورس در میزان موفقیت شما در سرمایه گذاری بسیارموثر است.

یکی از موضوعات مبهم برای خیلی از افراد این است که در بازار فارکس فعالیت کنند یا در بورس مشغول سرمایه گذاری شوند. لذا نیاز است نکاتی را بدانید تا تصمیم گیری درستی در این مورد داشته و راه مناسب خود را انتخاب کنید.

یکی از مهمترین نکات در انتخاب گزینه مناسب از میان آموزش فارکس و بورس این است که تا چه میزان می توانید ریسک را تحمل کنید. علاوه براین، چه سبکی را در معاملات پیش می گیرید. مثلا اگر علاقمند به سرمایه گذاری بلندمدت هستید، بورس انتخاب مناسب تری برای شما است. اما افرادی که مایلند در کوتاه مدت شاهد نتایج فعالیت خود باشند، بهتر است در بازارهای با نوسان قیمت بیشتر مانند فارکس فعالیت داشته باشند.

انتخاب آموزش فارکس و بورس با استفاده از تحلیل تکنیکال

فارکس یکی از گسترده ترین بازارهای مالی در سرتاسر دنیا است. افراد زیادی در سرتاسر دنیا جذب بازار فارکس می شوند. ازجمله دلایل تمایل افراد را می توان موارد زیر را نام برد:

• بالا بودن حجم پول در حال گردش
• قدرت بالای نقد شوندگی
• بالا بودن میزان ساعاتی که می توان معامله انجام داد
• وجود قابلیت استفاده از اهرم معاملاتی بالا

اما بورس نسبت به فارکس دارای نوسان کمتری است. این بازار به عنوان بازاری مناسب برای سرمایه گذاری با قدرت رشد مداوم محسوب می شود.

نکته دیگر که مرتبط با هر دوی فارکس و بورس است، یادگیری این دو برای رسیدن به موفقیت است. اما یادگیری برخی آموزش ها ازجمله آموزش تحلیل تکنیکال برای موفقیت در هر دو بازار مناسب است.

می توان با یادگیری مناسب و کافی آموزش تحلیل تکنیکال به راحتی به فعالیت در هر دو بازار پرداخت. با یادگیری تحلیل تکنیکال می توان در هریک از این بازارها سود بدست آورده و معاملات موفقیت آمیزی را تجربه کرد. همچنین برای فعالیت در هریک از این دو بازار، می بایست به عوامل زیر دقت نمود.

نوسانات قیمت

نوسانات قیمت اشاره به بالا و پایین شدن قیمت ها در کوتاه مدت دارد. گرچه افزایش و کاهش یافتن قیمت ها در زمان های کوتاه برای تعدادی از معامله گران و نوسان گیران سبب سوددهی می شود. اما بصورت کلی، اغلب سرمایه گذاران ترجیح می دهند با موقعیت های دارای ریسک و نوسان کمتر به فعالیت بپردازند.

به همین دلیل، افراد متمایل به بازارهای پرریسک و سریع، بیشتر به سراغ بازار فارکس می روند. اما افراد معتقد به خرید و نگهداری، در بازار بورس موفق تر بوده و معمولا به سراغ این بازار می روند.

انتخاب میان فارکس و بورس: مدت زمان معاملات

یکی دیگر از تفاوت های فارکس و بورس، مدت زمان و ساعات معاملات است. در بازار بورس، تنها می توانید ساعات خاصی را به فعالیت بپردازید و در زمان های محدودی باز است.

اما بازار فارکس بعنوان بازاری منحصربفرد در سرتاسر دنیا محسوب می شود. زیرا این بازار در تمام طول 24 ساعت شبانه روز باز است. در هر کجای دنیا که باشید و در هر لحظه از زمان می توانید به معامله در آن بپردازید. درواقع بازار فارکس، شب و روز نمی شناسد!

پویایی بازار فارکس به دلیل ساختار غیرمتمرکز آن است. این ساختار سبب شده از روزهای دوشنبه تا جمعه ها 24 ساعت شبانه روز بتوان در آن به مبادلات ارز پرداخت. البته حجم تبادلات در زمان های مختلف، وابسته به ساعات کاری کشورهای مشارکت کننده در این بازار است. البته شما می توانید باتوجه به استراتژی و شرایط خود، ساعات کاری مناسبی را برای خود برگزینید.

اهرم

یکی از عوامل دیگر که در انتخاب فارکس و بورس مطرح می شود، عامل اهرم است. مثلا بازار بورس تهران را درنظر بگیرید. در این بازار، هیچ اهرمی به منظور معاملات سهام وجود ندارد. در این بازار، میزان سهام خریداری شده توسط شما به میزان سرمایه شما باز می گردد.

اما در بازار فارکس می توان از اهرم معاملاتی زیادی برای معاملات خود استفاده کرد. گرچه استفاده از اهرم گاهی مفید و گاهی نیز ممکن است ضررآفرین باشد. گاهی استفاده از اهرم سبب از دست رفتن سرمایه زیادی می شود.

مالکیت، یکی از عوامل انتخاب میان فارکس و بورس

در بازار فارکس درصورت معامله بستن، مالک یک ابزار مالی در هنگام خرید و فروش هستید. شما بصورت مجازی صاحب این ابزار هستید و از آن استفاده می کنید.

اما در بازار بورس، زمانیکه سهام یک شرکت را خریداری می کنید، بصورت قانونی صاحب بخشی از مالیکت یا سودآوری آن شرکت خواهید بود. در این بازار، حتی اگر میزان سهام بالا باشد و شما سهامدار عمده شرکت محسوب شوید، می توانید در تصمیمات مهم شرکت دخالت داشته باشید.

نوع بازار

بازار فارکس، بازاری دو جهته محسوب می شود. یعنی علاوه براینکه می توان هر جفت ارز را خریداری کرد، این جفت ارز قابل فروش نیز هست. مثلا فرض کنید پیش بینی کردید که با دارا بودن جفت ارز USDCAD سود بدست خواهید آورد. بنابراین این جفت ارز را خریداری می کنید.

درصورتیکه پس از ورود شما به این بازار، نرخ این جفت ارز بالاتر از نقطه ورود شما افزایش یابد، شما به همان میزان سود دست خواهید یافت.

درصورتیکه این نرخ به کمتر از نقطه ورود برسد، ضرر خواهید کرد. می توانستید قبل از اینکه وارد معامله شوید، درمورد نزول قیمت این جفت ارز تحلیل تکنیکال انجام دهید. در این صورت، در زمان ورود، بجای خرید این جفت ارز اقدام به فروش آن می کردید. با کاهش قیمت این جفت ارز، سود زیادی بدست می آوردید.

اما بازار بورس، یک بازار یک جهته است. به همین دلیل می توانید برای فروش یک سهم، ابتدا آن را خریداری کرده و سپس به فروش برسانید. اما نمی توانید قبل از اینکه صاحب یک سهم باشید، آنرا بفروشید.

تحلیل تکنیکال در فارکس و بورس

همانگونه که می دانید، تحلیل تکنیکال که در بسیاری مقالات، تحلیل تکنیکال بورس خوانده می شود، در موفقیت در بازارهای مالی بسیارموثر است. این تحلیل برطبق بررسی حرکات قیمت در گذشته، به بررسی و پیش بینی آینده قیمت می پردازد.

با استفاده از تحلیل تکنیکال می تواند قیمت اوراق، کالاها و سایر عوامل موثر بر قیمت را براساس تغییرات قیمت، حجم پیش بینی کرد. به گفته ی آقای جی‌پرینگ در کتاب Technical Analysis Explained، اصلی ترین هنر تحلیل تکنیکال در این است که می توانید در مراحل اولیه تغییرات قیمتی، با ورود به سهم به منظور بازدهی، موج سواری می کنید.

یکی از نکات مهم درمورد تحلیل تکنیکال این است که تحلیل تکنیکال نموداری در بازارهای زیادی کاربرد دارد. از این تحلیل نه تنها در بازارهای مالی ازجمله بازار سرمایه و بورس به کار می رود بلکه در بازارهای دیگری همچون بازار فارکس، بازار مسکن و بازار کالاهایی مانند محصولات کشاورزی، فلزات رنگی و غیره نیز کاربرد دارد.

با استفاده از تحلیل تکنیکال قادرید تنها به کمک دانش نموداری و تکنیکی خود و بدون نیاز به دانستن اخبار و شایعات و عوامل بنیادی، می توانید رفتار بازار را بررسی کرده و در آن فعالیت داشته باشید. برطبق نکات موجود در تحلیل تکنیکال، تمام اطلاعات مهم بازار را می توان با توجه به قیمت ها و حجم معاملات بررسی و پیش بینی کرد. در ادامه به بررسی تحلیل تکنیکال در بازارهای فارکس و بورس می پردازیم.

تحلیل تکنیکال در بازار فارکس

یکی از بهترین ابزارها برای موفقیت در بازار فارکس، انجام تحلیل تکنیکال است. در این تحلیل با مطالعه نمودارها و تحلیل روندها می توانید به موفقیت های بیشتری برسید. همچنین مطالعه جهت گیری های بازار کمک می کند گام های هوشمندانه تری در این مسیر بردارید.

تحلیل تکنیکال در بازار بورس

تحلیل بازار کمک می کند فراز و نشیب های بازار را پیش بینی کنید و از آن با خبر شوید. به کمک تحلیل می توانید زودتر به مقصد برسید. سرمایه گذاران در این تحلیل با شاخص ها، اعداد و نمودارها در ارتباط هستند. اما مهمتر از همه، در این تحلیل، رفتار انسان ها در بازارهای مالی و آموزش بورس را می توانید بررسی کنید.

هر معامله گری که در بازار بورس به معامله و فعالیت می پردازد، درواقع آن بازار را شکل می دهد. احساسات این سرمایه گذاران و معامله گران تا حد زیادی قیمت را تعیین می کنند. این موضوع بخصوص در بازار بورس بیشتر مشاهده می شود.

امیدواریم تحلیل تکنیکال را بخوبی بیاموزید و در بازارهای فارکس و بورس بکار گیرید.

از زیان در بورس تا باخت در فارکس

این نوشته یک درددل دوستانه به عنوان یک فعال بازار‌های مالی (بورس و فارکس) است تا تایید یا رد یک موضوع یا یک جریان. احساس می‌شود که جریانی در بازار سرمایه ایران به سرعت در حال نفوذ است و متاسفانه هیچ فرد یا گروه یا کارشناس و مسوولی در خوشبینانه‌ترین حالت به ذات آن دقت نکرده یا درک کرده است اما کاری از دست او بر نمی‌آید.
با سقوط شاخص‌های بورس طی دو سال گذشته، به مرور شرایطی به وجود آمد كه بسیاری از سرمایه‌گذاران، بخشی از سرمایه خود را در بورس از دست بدهند و به امید دستیابی به آمال و آرزو‌های دیرین و فتح قله‌های ثروت و نعمت در کمترین زمان به سمت فارکس روی آورند. اما سوال اینجا است که حقیقتا در فارکس چه اتفاقی می‌افتد؟ چرا بسیاری از سرمایه‌گذاران ضرر می‌کنند؟
بارها در آمارهای مختلف رسمی و غیررسمی اعلام شده است که بیش از ۹۰‌درصد (و حتی در مواردی ۹۵درصد) معامله‌گران فارکس ضرر می‌کنند. حال سوال این است که چرا هنوز هم ولع فراوانی برای حضور در این بازار پرریسک و کسب تجارب بسیار‌گران‌بها و میلیونی وجود دارد.
شاید به عنوان کسی که خود مدت‌ها است درگیر فارکس است و بخشی از فعالیت حرفه‌ای خود را بر این بازار بنا نهاده است، ادامه این نوشته کمی عجیب به نظر برسد، اما حقیقت این است که احساس مسوولیت حرفه ای و اخلاقی در قبال کاربران آینده فارکس تنها انگیزه اصلی نگارنده بوده است.
سوال این است که مجموعه عواملی که باعث زیان هنگفت در بازار فارکس می‌شود، چیست؟
به نظر نگارنده، در این بازی تقریبا غیرمنصفانه حلقه‌های زیر در کنارهم زنجیری تشکیل می‌دهند که زخم آن بر تن هر سرمایه‌گذار متضرر فارکس پیدا است.
● مشاوران و مدرسان فارکس
فارکس، لااقل در بازار سرمایه ایران هیچ متولی مشخص، استاندارد مورد اجماع یا شاخص‌های تعریف شده‌ای برای اندازه‌گیری کیفی خدمات ندارد. تحقیقات و بررسی‌های نسبتا کامل در فعالان بازار فارکس ایران، نشان می‌دهد که متاسفانه بخش قابل‌توجهی از مشاوران یا حتی مدرسان فارکس را بازندگان بزرگ بازار تشکیل می‌دهند. واقعیت این است که گروهی از معامله‌گران با تجربه فارکس که عمدتا توانایی کسب سود پایدار و بلندمدت را در فارکس نداشته‌اند، پس از مدتی با از دست دادن سرمایه خود و سرخورده شدن از بازار، به یکباره به عنوان مشاور، مدرس، استاد و محقق فارکس معرفی می‌شوند. ضمن احترام به تمامی استادان و مشاوران محترم فارکس، متاسفانه باید بپذیریم که عده‌ای از کسانی که در حال حاضر به عنوان مدرس یا حتی مشاور در فارکس فعالیت می‌کنند به دلیل عدم اعتماد به نفس کافی و خاطرات تلخ گذشته راه افراط و تفریط را در پیش می‌گیرند. عده‌ای با بزرگنمایی و رویا پردازی و قلب واقعیت و عده‌ای دیگر با تزریق یاس و اضطراب و ترس به معامله‌گران به آنها کمک می‌کنند تا هر چه زودتر به جمع بازندگان فارکس بپیوندند. در این زمینه به نظر می‌رسد کمترین دقت و وسواس لازم به عمل می‌آید، مشاوره و راهنمایی درست و صادقانه‌ای به علاقه‌مندان ارائه نمی‌شود و بخش قابل‌توجهی از تجربیات ضررکنندگان بازار تنها از طریق ضررهای هنگفت شخصی و با هزینه‌های زیاد به دست آمده است. در صورتی که احساس مسوولیت صادقانه و منطقی مشاوران و معرفی‌کنندگان نقش بسیار مهمی در حراست از سرمایه معامله‌گران و کمک در باقی ماندن آنها در بازار دارد.
قصه آموزش فارکس هم در ایران قصه جالبی است. گروهی از بزرگترین ضررکنندگان بازار با سود جویی شرکت‌های غیر معتبر و حتی در مواردی مراکز دانشگاهی با انگیزه کسب سود کوتاه مدت زمینه وارد آمدن بزرگ‌ترین زیان‌ها را به معامله‌گران فارکس فراهم می‌کنند.
● اطلاعات و آموزش ناکافی
باید بپذیریم که فارکس یک بازار مالی حرفه‌ای است که با تکیه بر شانس، تقدیر و دعای خیر و آرزوی موفقیت دیگران نمی‌توان از آن سود گرفت. بیش از ۸۰‌درصد حجم معاملات این بازار در دست بانک‌های مرکزی، موسسات مالی بین المللی و سایر سرمایه‌گذاران بزرگ دنیا است. این نهادهای مؤثر تعیین‌کننده اصلی جهت بازار هستند و عمده معامله‌گران جز با تکیه بر نمودارهای گذشته و افسوس و حسرت از عدم حضور در روزهای گذشته بازار، با کمترین درک و شناخت از عوامل موثر برقیمت‌ها و نوسانات و با کسب کمترین آموزش و تجربه به اقیانوس فارکس می پرند.
نکته دردناک اینجا است که اغلب معامله‌گران حاضرند تجارب بسیار ساده ای را که با کمترین هزینه (شاید در حد ۲۰۰ تا ۵۰۰ دلار) قابل دستیابی است، با اهدای هزاران دلار به معامله‌گران خارجی و بروکرهای خارجی به دست آورند. آموزش فارکس در ایران از جمله ارزان ترین آموزش‌هاست. دوره‌های آموزشی پایه با نرخ حدود ۲۰۰ تا ۵۰۰دلار در ایران با تعرفه حدود ۳۰۰۰دلاری در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس تدریس می‌شوند. البته بگذریم که کیفیت آموزش نیز تفاوت فاحشی دارد.
● حساب‌های دمو
در این زمینه اختلاف نظر وجود دارد. اما واقعیت این است که حساب‌های دمو به دلیل شرایط روانی خنثی و عدم هزینه‌های مرتبط با خطاها، در اغلب موارد با سود همراه است. البته نکته جالب‌تر اینکه بسیاری از بروکرهای نامعتبر به منظور تحریک و اغوای معامله‌گران دمو، به آنها در کسب سود در حساب‌های دمو، کمک كرده و حتی در مواردی با ارائه قیمت‌های متفاوت در سرور مربوط به حساب‌های دمو به آنها کمک می کنند تا احساس برنده بودن، سود کردن و لذت بردن از معاملات را احساس کنند و همین فردا صبح با نماینده کارگزاری مربوطه درایران تماس بگیرند و با اصرار فراوان درخواست افتتاح حساب واقعی (Real) كنند. غافل از اینکه ماهیت و عملکرد حساب‌های دمو با حساب‌های واقعی کاملا متفاوت است. البته حالت برعکس دیگری نیز وجود دارد و آن حالتی است که یک نماینده بروکر به اصرار فراوان به شما القا می‌کند که بازکردن حساب دمو کاملا بی‌فایده است و حتما باید درمحیط واقعی معامله کنید و سود ببرید (پولتان را از دست بدهید) تا اهمیت و هیجان واقعی فارکس را درک کنید. این در حالی است که برخی از معامله‌گران فارکس حتی برای کوتاه‌ترین مدت نیز به منظور آشنایی با روند کار یک بروکر یا نحوه معامله کردن، حساب‌های دمو را تجربه نکرده‌اند.
● لورج
کارمزد معاملات در فارکس پایین است، بنابراین، برخی بروکرها برای اینکه شما هرچه بیشتر کارمزد بپردازید و در ضمن هر چه زودتر پولتان را از دست بدهید اقدام به ارائه اجباری لورج یا اعتبار معاملاتی می‌کنند. به‌عنوان مثال به شما با یک سرمایه ۱۰۰۰ دلاری تا صد برابر اعتبار می‌دهند. از آنجا که تجربه طولانی بروکرها نشان می‌دهد که معامله‌گران در ۹۰‌درصد مواقع خطا می‌کنند، حاضرند این محبت اجباری را به شما داشته باشند تا در صورتی‌که قیمت یک جفت ارز فقط به میزان یک‌درصد برخلاف پیش‌بینی شما نوسان کرد، تمام سرمایه شما به حساب بروکر منتقل شود. البته در صورتیکه پیش‌بینی شما درست هم باشد باز برای شروع یک معامله که اجبارا در حجم ۵۰ تا ۱۰۰هزار دلاری صورت گرفته مبلغ هنگفتی بابت کارمزد براساس حجم غیر واقعی معاملاتی در همان ابتدا پرداخت کرده‌اید. لورج یا اعتبار در حقیقت یک دوپینگ تمام عیار است که با اعتماد به نفس کاذب به آشنایی با ساختار بازار فارکس معامله‌گر در اغلب موارد در جهت زیان به وی عمل می‌کند.
● طمع
در بسیاری از موارد معامله‌گران در فارکس، سود نیز به دست می‌آورند، اما نکته مهم نگهداری یا شناسایی این سود است. سابقه معاملاتی فارکس پر است از کسانی که حساب‌های ۵هزار دلاری را ظرف مدت یک تا دوهفته تا حد ۲۰هزار نیز بالا برده‌اند و در پایان همان ماه به دلیل طمع برای کسب سود بیشتر، حساب آنها به دلیل عدم موجودی به اصطلاح کال شده است. (از بین رفته است)● انتقام
اشتباه دیگر معامله‌گران در عدم قبول ضررهای کوچک به عنوان بخشی از بازی فارکس است. متاسفانه بسیاری از کسانی که در فارکس ضرر می‌کنند، به منظور انتقام از بازار بلافاصله حساب خود را با مبالغ بزرگ‌تری شارژ می‌کنند. قبول ضرر و کنار آمدن با آن یکی از مهارت‌هایی است که در میان معامله‌گران مغرور بسیار اندک دیده می‌شود. متاسفانه برخی از معامله‌گران به دلیل تعیین نکردن حد زیان برای معاملات خود، علاوه بر از دست دادن کل پول خود با احساس هیجان تمام و رگ‌های برجسته، مجددا وارد بازار شده و اغلب موارد نیز در اینگونه موارد مجددا نیز ضرر می‌کنند.
● ترس از تحقیر
یک اصل روانشناسی می‌گوید که معامله‌گران معمولا موقعیت‌های خود را با بزرگنمایی اعلام می‌کنند و شکست‌ها را پنهان می‌كنند. ترس از تحقیر توسط دیگران باعث می‌شود تا معامله‌گران علاوه بر مخفی کردن ضررها، سودهای مقطعی و کوتاه مدت خود را نیز با شدت و هیجان بیشتری برای بقیه تعریف کنند. همین امر علاوه بر این امکان نگرش منطقی به بازار را از بین می‌برد، در اغوای سایر سرمایه‌گذاران نیز نقش مهمی ایفا می‌کند.
● شیطنت بروکرها
بروکرها از جمله عوامل اصلی ضرر و زیان معامله‌گران فارکس هستند. اصولا بروکرهای فارکس در دنیا به چند دسته تقسیم می شوند. بروکرهای معتبر که مستقیما با بانک‌ها در ارتباط هستند و کلیه معاملات مشتریان خود را بدون کم و کاست به بانک منتقل می‌كنند. این بروکرها معمولا به کارمزد معاملاتی خود که البته رقم قابل توجهی است قانع بوده و تمایل دارند تا با رعایت اصول حرفه‌ای در بلندمدت در کنار معامله‌گران باقی بمانند. متاسفانه تعداد این بروکرها بسیار اندک بوده و شناسایی آنها نیز تقریبا مشکل است. این بروکرها از تضمین‌ها و اعتبار‌های کافی نزد موسسات مالی معتبر و یاحتی دولت‌های متبوع خود و یا بانک‌های مرکزی برخوردارند و از کنترل و بازرسی مداوم نهادهای نظارتی نیز خارج نیستند. اما گروه دوم بروکرها که بیشترین حجم فعالیت خود را در کشورهای در حال توسعه مانند ایران متمرکز می‌کنند، بروکرهایی هستند که از کمترین اعتبار و تضمین برخوردارند. بروکرهای دسته دوم معمولا با کسب نمایندگی از دیگر بروکرها و بانک‌های دیگر، با امکانات بسیار اندک، پایه و اساس سودآوری خود را بر ضررهای مشتریان قرار می‌دهند. البته برای خالی نبودن عریضه و کامل شدن فرآیند فریب مشتریان فهرستی از تاییدیه‌های غیرمعتبر و واهی از انجمن‌ها و اتحادیه‌های بدون عضو گرفته تا بقالی سر کوچه را نیز به عنوان تاییدکنندگان خود اعلام می‌کنند. ما این موسسات را نه یک بروکر، بلکه یک شبه‌بروکر می‌نامیم.
شبه‌بروکرها به تجربه دریافته‌اند که بخش عمده مشتریان آنها در میان‌مدت (و حتی کوتاه‌مدت) ضرر می‌کنند. بنابر این زحمت انتقال معاملات مشتریان به بانک مرجع را نمی‌کشند. فرض کنید یک شبه بروکر در مجموع از میان ۱۰۰ معامله‌گر فعال خود در بازار ایران مجموعا یک میلیون دلار پوزیشن در طول هفته کاری را دریافت کرده است. در پایان هفته و یا حتی در پایان یک روز کاری، بر اثر نوسانات فراوان بازار، ارزش سرمایه این معامله‌گران به هفتصد هزار دلار می‌رسد که البته در این بین احتمالا چند نفری سود نیز برده‌اند و تعداد بسیار بیشتری ضرر کرده‌اند. حال اگر یکی از معامله‌گران برنده بخواهد سود خود را برداشت کند از محل زیان‌های دیگر معامله‌گران برداشت و پرداخت می شود. البته به ندرت این اتفاق می‌افتد و معامله‌گران برنده نیز معمولا سود خود را به همراه بخشی از اصل سرمایه در هفته بعدی نزد همین شبه بروکر از دست می‌دهند.
در پایان هفته کاری، شبه‌بروکر مثال ما حدود ۳۰۰هزار دلار سود خالص را به اضافه میزان قابل‌توجهی کارمزد به دست آورده است و این چرخه تا از بین رفتن کامل سرمایه مشتریان و جایگزین شدن آنها با معامله‌گران جدید ادامه دارد. البته در این میان شبه‌بروکرها برای تکمیل پروژه بلعیدن سرمایه مشتریان خود از راهکارهای زیر نیز استفاده می‌برند.
الف) افزایش اسپرد در مواقع خبر تا حد ۲ تا ۵ برابر مواقع عادی.
ب) عدم اجازه به معامله‌گر در دریافت پوزیشن در مواقعی که مطمئنا جهت درست انتخاب شده است.
ج) بستن معامله شما قبل از رسیدن به حد سود و باکسب کمترین سود ممکن.
د) بستن معامله شما باضرر قابل ملاحظه‌ای با وجود اینکه قیمت‌ها هرگز حد ضرر شما را لمس نکرده‌اند.
ه) اگر هیچکدام از روش‌های بالا برای قطع نوار سودآوری یک معامله‌گر نسبتا موفق کافی نباشد، قطع کامل سرور و خارج شدن کنترل کامل بازار از دست وی به عنوان آخرین حربه قطعا کارساز خواهد بود.
البته تمام این اقدامات تنها از طریق شبه‌بروکرهای غیرمعتبر آسیایی، اروپای شرقی یا حتی غربی که بر روی بازارهای ضعیفی مانند ایران تمرکز كرده‌اند، انجام می‌شود. جالب است بدانید که برخی از این شبه بروکرها، اصولا تنها یک بازارساز (Market Maker) هستند که با ثبت شرکت در یک کشور خوشنام و فعالیت در دیگر نقاط ارزان‌قیمت دنیا، علاوه بر کاستن هزینه‌ها، خود را از دسترس نهادهای نظارتی کاملا دور نگه می‌دارند.
برخی از این شبه بروکرها، تنها شرکت‌های کوچکی هستند که با خرید نرم‌افزار متاتریدر و کسب اجازه درج نام در بالای نرم‌افزار، تحت عنوان بروکر به افتتاح حساب در فارکس می‌پردازند.
▪ نمایندگان بروکرها (IB):
شبه‌بروکرها برای کسب سود بیشتر و نفوذ در بازار‌های هدف نیاز به لوازم و وسایلی دارند که نمایندگان بروکر‌ها که به اختصار (IB) نامیده می‌شوند، یکی از اصلی‌ترین آنها است. جدا از بروکرهای معتبر که از این مبحث استثنا می‌شوند، بروکرهای گروه دوم یا شبه بروکرها با ارائه مشوق‌های مالی بسیار قوی به نمایندگان خود، در زمینه جذب مشتری کاملا حرفه‌ای عمل می‌کنند. شبه بروکرها اصولا درآمد اصلی خود را برعکس بروکرهای معتبر، براساس ضررهای روزانه معامله‌گران پایه‌ریزی می‌کنند. بنابراین با پیشنهاد کارمزدهای وسوسه‌انگیز، بسیاری از نمایندگان خود را اغوا می‌کنند. متاسفانه درآمد (IB)ها از معرفی مشتری به شبه بروکرها آنقدر زیاد است که آنها بدون توجه به مسیر طی شده تا واریز این وجوه به حسابشان، تنها به فکر جذب تعداد بیشتری از معامله‌گران و افزایش درآمد خود هستند.
جالب است بدانیم که شبه بروکر در بهترین حالت تنها یک تا پنج‌درصد درآمد حاصل از زیان سرمایه‌گذار را به نماینده خود می‌پردازد و متاسفانه برخی از نمایندگان حاضرند برای بدست آوردن همین یک تا ۵‌درصد از سرمایه یک مشتری، ۹۵تا ۹۹‌درصد سرمایه هم وطن خود را به یک شبه بروکر کاملا غیر‌معتبر ببخشند. البته بسیاری از نمایندگان شبه‌بروکر حقیقتا از عمق اتفاق اطلاع چندانی ندارند و تعداد بسیاری از آنها از نوع کوچک و خرده پای آنها هستند که قبلا طعم شکست در فارکس را چشیده‌اند و اکنون برای جبران بخشی از ضررهای قبلی به معرفی مشتری به شبه‌بروکرها روی آورده‌اند.
جذابیت مالی کمیسیون دریافتی به قدری است که به عنوان نمونه یکی از شبه بروکرهای روسی که در ایران فعالیت نسبتا وسیعی دارد، در یک شهر متوسط ایران پنج‌نماینده فعال دارد. اگر به این جمله معتقد باشیم که «هدف وسیله را توجیه نمی‌کند» باید اصرار، تبلیغ رایگان و بازاریابی کورکورانه برخی از این نمایندگان برای معرفی مشتری بیشتر به این شبه‌بروکر را از جمله رفتارهای غیراخلاقی نمایندگان تعریف کنیم. در مجموع می‌توان گفت ماهیت فعالیت تقریبا غیر‌رسمی فارکس در ایران راه انواع سوء‌استفاده از علاقه‌مندان حضور در بازارهای مالی بین المللی را هموار كرده است. سرمایه‌گذاری در بورس ایران اگر چه در سال‌های اخیر با زیان‌هایی برای سهامداران همراه شده است، اما اندکی توجه بزرگان بازار و قدری استقامت و تعصب ایرانیان به اقتصاد و بورس کشورمان می‌تواند نوید‌بخش آینده‌ای روشن برای بازار سرمایه باشد. بدون شک هیچ‌کس مخالف آشنایی سرمایه‌گذاران با مفاهیم مالی بین‌المللی و یا حتی ورود معامله‌گران به بازارهای سهام خارجی نظیر فارکس نیست، اما مقطع زمانی ورود به بازار، میزان آمادگی و تجربه کافی از مهم‌ترین محورهای مورد بحث در این زمینه است. شناخت همه جانبه مزایا و مخاطرات این بازار و آشنایی با مکانیسم معاملات توسط بروکر و معامله‌گر و توجه بیشتر به نقش بروکر می‌تواند تا حد زیاری ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش دهد. توجه معامله‌گران به اعتبار و نحوه عمل بروکرها نیز از جمله مواردی است که دقت مضاعف در پیرامون آن و کنکاش در زوایای گوناگون به سلامت یک سرمایه‌گذاری موفق کمک فراوانی می‌نماید.
دقت نظر و توجه نمایندگان بروکرها به منافع مشتریان و ترجیح منافع سرمایه‌گذاران ایرانی بر منافع و خواسته‌های بروکرها و سرمایه‌گذاران خارجی از دیگر نکاتی است که علاوه بر تضمین سلامت بازار و جلب اعتماد عمومی، تامین منافع درازمدت آنها را نیز در برخواهد داشت.