آشنايي با بازارهاي مالي در یک نگاه

برای مثال در بازار ارزهای دیجیتال، هنگامی که یک ارز دیجیتال در طول یک بازه زمانی مرتبا توسط افراد خرید میشود، اصطلاحا شاخص قدرت نسبی آن وارد ناحیه بیشخرید (یا اشباع خرید) میشود. در این حالت معمولا قیمت تا خدی اصلاح خواهد شد (کاهش میابد) و شاخص قدرت نسبی، سیگنال فروش رمزارز را میدهد. به طور بر عکس، زمانی که یک ارز دیجیتال مدام فروخته میشود، شاخص قدرت نسبی به ناحیهی بیشفروش کشیده آشنايي با بازارهاي مالي در یک نگاه میشود. معمولا در این حالت قیمت روند نزولی خود را تغییر خواهد داد و RSI سیگنال خرید رمزارز و ورود به بازار را میدهد.
شاخص قدرت نسبی (RSI)، مفهوم، کاربرد، فرمول و نحوه محاسبه، تحلیل و آموزش
شاخص قدرت نسبی (RSI) یا Relative Strength Index، یک اندیکاتور تکنیکال است که برای تحلیل بازارهای مالی استفاده میشود. این شاخص یا اندیکاتور، برای رصد قدرت یا ضعف یک سهم یا بازار بر اساس قیمتهای پایانی اخیر در زمان حاضر یا گذشته به کار میرود. شاخص RSI با شاخص قدرت نسبی یا Relative Strength متفاوت است.
برای مثال در بازار ارزهای دیجیتال، هنگامی که یک ارز دیجیتال در طول یک بازه زمانی مرتبا توسط افراد خرید میشود، اصطلاحا شاخص قدرت نسبی آن وارد ناحیه بیشخرید (یا اشباع خرید) میشود. در این حالت معمولا قیمت تا خدی اصلاح خواهد شد (کاهش میابد) و شاخص قدرت نسبی، سیگنال فروش رمزارز را میدهد. به طور بر عکس، زمانی که یک ارز دیجیتال مدام فروخته میشود، شاخص قدرت نسبی به ناحیهی بیشفروش کشیده میشود. معمولا در این حالت قیمت روند نزولی خود را تغییر خواهد داد و RSI سیگنال خرید رمزارز و ورود به بازار را میدهد.
اندیکاتور قدرت نسبی، یک اندیکاتور مومنتوم است که اندازه تغییرات اخیر در قیمت یک سهم یا سرمایه را برای ارزیابی شرایط بیشخرید (overbought) یا بیشفروش (oversold) اندازه میگیرد. RSI در واقع یک اسیلاتور (خطی که دو نقطه قله یا دره را در نمودار بههم وصل میکند) است و بین ۰ تا ۱۰۰ تغییر میکند. این شاخص، اولین بار توسط ولز وایلدر در سال ۱۹۷۸ و در کتاب «مفاهیم نو در سیستمهای معاملهگری تکنیکال» معرفی شده است.
تحلیلهای سنتی، مقدار RSI برابر با ۷۰ یا بالاتر را نشانه نزدیک شدن شرایط امن به بیشخرید (اشباع خرید) میدانند و این عدد ممکن است مقدمهای برای بازگشت ترند (trend reversal) یا اصلاح عقبکشیدگی (pullback) قیمت باشد. مقدار RSI برابر با ۳۰ یا پایینتر نشاندهنده شرایط بیشفروش (اشباع فروش) است.
شاخص قدرت نسبی در یک نگاه
- شاخص قدرت نسبی (RSI) یک اسیلاتور مومنتوم رایج است که در سال ۱۹۷۸ توسعه داده شده است.
- اندیکاتور قدرت نسبی سیگنالهای معاملاتی درباره مومنتوم قیمت گاوی و خرسی فراهم میآورد و اغلب زیر گراف قیمت سرمایه کشیده میشود.
- وقتی RSI بالای ۷۰٪ باشد، شرایط بیشخرید و وقتی زیر ۳۰٪ باشد، شرایط بیشفروش تخمین زده میشود.
فرمول شاخص قدرت نسبی (RSI)
شاخص قدرت نسبی با دو مرحله محاسبه بهدست میآید. به این صورت که ابتدا RSI1 را محاسبه کرده، سپس RSI2 را بهدست میآوریم. RSI1 به صورت زیر است:
بهره میانگین (average gain) و زیان میانگین (average loss) که در فرمول بالا استفاده شده، میانگین درصد بهره یا زیان در زمان انتخابی است. این فرمول مقدار زیان میانگین را مثبت در نظر میگیرد. بهطور استاندارد برای محاسبه RSI1 از میانگین بهره و زیان در ۱۴ دوره زمانی استفاده میشود. حالا تصور کنید بازار در ۷ روز از ۱۴ روز گذشته، با بهره میانگین ۱٪ و در تمام ۷ روز دیگر با زیان میانگین -۰/۸٪ بسته شده است. محاسبه RSI1 به صورت زیر خواهد بود:
وقتی داده برای ۱۴ دوره زمانی در دسترس است، میتوانیم RSI2 را محاسبه کنیم. RSI2 قسمت قبلی نتیجه محاسبات را هموار یا smooth میکند (مقصود از هموارسازی، از بین بردن اثرات آشنايي با بازارهاي مالي در یک نگاه آشنايي با بازارهاي مالي در یک نگاه دادههای پرت روی نمودار است). RSI2 همان RSI نهایی است که در نمودار استفاده میشود.
محاسبه اندیکاتور قدرت نسبی (RSI)
با استفاده از فرمول بالا، RSI محاسبه شده و خط RSI در زیر نمودار قیمت کشیده میشود. هرگاه تعداد و سایز قیمتهای پایانی مثبت (تعداد کندلهای سبز) افزایش یابد، RSI بالا خواهد رفت و اگر تعداد و سایز زیانها بیشتر شود، RSI پایین میآید. به شکل زیر توجه کنید:
همانطور که در شکل بالا میبینید، گاهی ممکن است در حالی که نمودار قیمت،صعودی است؛ RSI در منطقه بیشفروش باقی بماند و یا وقتی نمودار قیمت، نزولی است؛ RSI در منطقه بیشخرید بماند. این ممکن است برای تحلیلگران تازهکار گیجکننده باشد، اما همیشه باید این شاخص را با ترند غالب بسنجیم تا این ابهامات حل شوند.
قدرت قیمت نسبی سهم یا شاخص قدرت نسبی چیست ؟
همیشه ناحیه بیشخرید و بیشفروش، روی شاخص قدرت نسبی ۷۰ درصد و ۳۰ درصد اتفاق نمیافتد. متخصص معروف بازاریابی، کانستنس براون (Constance Brown) این ایده را مطرح میکند که با توجه به روند کلی بازار، شاخص قدرت نسبی ممکن است زودتر به نقطه بیشخرید یا بیشفروش برسد. برای مثال، در یک روند صعودی، بازار با rsi=50% به منطقه بیشفروش (یا اشباع فروش) میرسد (بجای rsi=30%).
همانطور که در نمودار زیر میبینید در روند نزولی قله RSI جایی نزدیک به ۵۰٪ (نه ۷۰٪) اتفاق میافتد و این میتواند به سرمایهگذاران سیگنال شرایط خرسی را بدهد. بسیاری از سرمایهگذاران وقتی با یک روند قوی روبرو هستند، برای شناسایی بهتر نقطه کمینه و بیشینه، یک خط افقی بین ۳۰٪ و ۷۰٪ رسم میکنند. اغلب، اصلاح سطوح بیشفروش یا بیشخرید وقتی قیمت یک سهم یا سرمایه در کانال افقی بلندمدت است، غیر ضروری بهنظر میرسد و معمولا از همان سطوح ۳۰ درصد و ۷۰ درصد استفاده میشود.
یک مفهوم مرتبط با سطوح بیشفروش و بیشخرید، برای اصلاح خط روند، تمرکز بر سیگنالها و تکنیکهای معاملاتی است. به عبارت دیگر، استفاده از سیگنالهای گاوی وقتی قیمت در روند گاوی است و استفاده از سیگنالهای خرسی وقتی سهم در یک روند خرسی است، کمک خواهند کرد که از بسیاری آلارمهای اشتباهی که ممکن است RSI تولید کند جلوگیری کنیم.
مثالی از واگرایی RSI
واگرایی گاوی وقتی اتفاق میافتد که RSI یک منطقه بیشفروش را بهوجود میآورد. منطقه بیشفروش در پی RSI خیلی پایین و متعاقبا قیمت نسبتا پایین شکل میگیرد. این اتفاق، نشان از یک مومنتوم گاوی رو بهبالا (سیگنال ورود به بازار) و احتمالا شروع یک حرکت صعودی بلندمدت خواهد بود.
واگرایی خرسی وقتی اتفاق میافتد که RSI یک منطقه بیشخرید را بهوجود میآورد. منطقه بیشخرید در پی RSI نسبتا بالا و متعاقبا قیمت خیلی بالا شکل میگیرد.
همانطور که در نمودار زیر میبینید، واگرایی گاوی وقتی دیده میشود که RSI نقاط پایینتری را در نمودار شکل میدهد و نمودار قیمت، نقاط بسیار پایینتری رو نشان میدهد. این یک سیگنال قابل اعتماد استِ؛ اما اصولا وقتی یک ترند بلندمدت پایدار داشته باشیم، واگراییها بسیار نادر هستند. استفاده از مناطق بیشخرید یا بیشفروش انعطافپذیر به شناخت سیگنالهای بالقوه بیشتر کمک خواهد کرد.
مثالی از رد نوسان RSI
تکنیک معاملاتی دیگری نیز رفتار RSI را در زمان مراجعه به مناطق بیشفروش یا بیشخرید تست میکند. این سیگنال، یک «رد نوسان» یا Swing Rejection گاوی نامیده میشود و از چهار قسمت تشکیل شده است:
- RSI به منطقه بیشفروش سقوط میکند.
- RSI به بالای ۳۰٪ برمیگردد.
- RSI سقوط شدید دیگری را بدون برگشت به منطقه بیشفروش (۳۰ درصد) شکل میدهد.
- سپس RSI بیشترین مقدار خودش در زمان اخیر را میشکند و بالاتر میرود.
همانطور که در نمودار زیر میبینید، ابتدا شاخص RSI در منطقه بیشفروش است، سپس تا حدود ۳۰٪ رسیده و یک رد پایین نمودار را شکل داده که سیگنالی برای بالاتر رفتن RSI بوده است. استفاده از RSI به این شکل، بسیار شبیه به درج خط معاملاتی در نمودار قیمت است.
مثل واگراییها، یک حالت رد نوسان خرسی نیز وجود دارد که دقیقا مثل تصویر رد نوسانات گاوی در آینه است. یک رد نوسان خرسی هم شامل چهار بخش است:
- RSI به منطقه بیشخرید افزایش پیدا میکند.
- RSI به زیر ۷۰٪ باز میگردد.
- RSI بدون بازگشت به منطقه بیشخرید قله دیگری شکل میدهد.
- سپس RSI به پایینترین مقدار خودش در زمان میرسد.
نمودار زیر یک سیگنال رد نوسان خرسی را نشان میدهد. مثل اکثر تکنیکهای معاملاتی، این سیگنال هم قابل اعتمادتر خواهد بود وقتی با ترند غالب طولانیمدت تطابق داشته باشد. سیگنالهای خرسی در طول ترندهای رو به پایین، کمتر محتمل است که آلارمهای اشتباه تولید کنند.
تفاوتهای RSI و MACD
میانگین متحرک همگرایی/واگرایی یا Moving Average Convergence Divergence یک شاخص مومنتوم دنبالهروی ترند (Trend-following Momentum Indicator) است که رابطه بین دو میانگین متحرک امنیت قیمت (security`s price) را نشان میدهد. میانگین متحرک همگرایی/واگرایی که در فارسی به آن مَکدی (MACD) نیز گفته میشود، با تقسیم میانگین متحرک نمایی (EMA) در دوره ۲۶ روزه بر میانگین متحرک نمایی ۱۲ روزه بهدست میآید. به این صورت، خط محاسبه مکدی ایجاد میشود.
میانگین متحرک نمایی ۹ روزه مکدی که «خط سیگنال» نامیده میشود، در بالای خط مکدی کشیده میشود که میتواند به عنوان سیگنالی برای خرید یا فروش بهکار گرفته شود. زمانی که مکدی از بالا، خط سیگنال خودش را قطع میکند، معاملهگران میتوانند بهطور امن فروش کنند و وقتی که مکدی از پایین خط سیگنال خودش را قطع میکند، زمان مناسبی برای خرید است.
شاخص RSI طراحی شده است تا با توجه به سطح قیمتهای اخیر، زمان بیشفروش یا بیشخرید را نشان دهد. RSI با استفاده از میانگین سود و زیان قیمتها در یک بازه مشخص زمانی محاسبه میشود. بازه زمانی پیشفرض این شاخص، ۱۴ روزه است و مقداری بین ۰ تا ۱۰۰ دارد.
MACD رابطه بین EMAها و RSI تغییر قیمت را با بالا و پایین قیمتهای اخیر اندازه میگیرند. این دو شاخص، اغلب به همراه هم و برای فراهمآوردن تصویر تکنیکال کاملتری از وضعیت بازار استفاده میشوند. هر دوی این شاخص ها، مومنتوم یک سرمایه را اندازه میگیرند؛ اما بههرحال دو فاکتور مختلف را اندازه میگیرند و گاهی ممکن است چیزهای متناقضی را ارائه دهند.
محدودیتهای RSI
RSI مومنتوم قیمت گاوی و خرسی را مقایسه میکند و نتایج را در یک اسیلاتور (oscillator) که میتواند زیر نمودار قیمت جا داده شود، نشان میدهد. مثل اکثر شاخصهای تکنیکال، سیگنالهای RSI هم در یک ترند طولانیمدت قابل اعتمادتر خواهند بود.
چون شاخص RSI، مومنتوم را نشان میدهد؛ وقتی یک سرمایه، مومنتوم مشخصی در هر دو جهت دارد، میتواند برای زمان طولانی، در منطقه بیشخرید یا بیشفروش باقی بماند. RSI در بازارهای نوسانی که قیمت سرمایه بین حالت خرسی و گاوی حرکت میکند، مفیدتر است.
ابزار های مالی
فعالان بازار و کارشناسان این خطه باور دارند کمرنگ بودن نقش ابزار های مالی مانند آپشن، فیوچرز، قرارداد آتی و… شده است، بازار سهام ایران به بازاری پر ریسک و تک بعدی تبدیل شده است.
به معنای واقعی می توان گفت که بازار سهام، سود خود را از طریق رشد قیمت به دست می آورد و با سقوط قیمت، روند کاهشی و نزولی را در پیش می گیرد.
استفاده از ابزار های مالی به این دلیل است که بتوان در زمان کاهش قیمت ها، از سقوط بازار جلوگیری به عمل آید.
اگر استفاده از ابزار های مالی رایج نباشد، هم سرمایه گذاران خارجی و هم داخلی، تمایل خود را برای سرمایه گذاری از دست می دهند و بازار سهام با استقبال مواجه نمی گردد.
ابزار های مالی:
در دنیای سرمایه گذاری، ابزار مالی (financial instrument) به هر نوع دارایی قابل معامله می گویند، مانند موارد زیر که قرضه که ارزش مبادله ای داشته باشد.
- پول نقد
- ملک
- سند رسمی (قانونی)
- برگه سهام
- اوراق بهادار
- اوراق قرضه
طبق استاندارد های گزارشگری مالی بین المللی، ابزار های مالی به گروه های زیر تقسیم میشوند، که عبارتند از:
- ابزار های نقد
- ابزار های مشتقه
لازم به ذکر است که به منظور پوشش نیاز های متنوع سرمایه گذاران، ابزار های مالی جدیدی معرفی می شوند که استفاده از آنها در بازار سهام به بهبود سرمایه گذاری کمک می کند.
نقش ابزار های مالی:
ابزار های مالی، سه نقش متمایز زیر را دارند که در زیر به آنها اشاره شده است:
نقش اول: این ابزار ها وسیله ای برای نقل و انتقال وجوه سهامداران هستند که تمایل به سرمایه گذاری با مازاد سرمایه خود دارند و از این طریق، سرمایه خود را در اختیار افرادی می گذارند که نیاز به سرمایه دارند.
نقش دوم: کار ابزار های مالی در انتقال وجوه به شکلی صورت می گیرد که ریسک سیستماتیک جریان نقدی را کاهش دهند. این ریسک ناشی از سرمایه گذاری در دارایی های حقیقی، بین متقاضیان و عرضه کنندگاه وجوه نقد می باشد.
نقش سوم: انباشته کردن پس انداز ها به منظور تامین مالی برای طرح های کلان سرمایه گذاری، بدون تجمیع امکان پذیر نمی باشد. تجمیع بخش تفکیک نا پذیری از نظام مالی به شمار می رود که به وسیله ابزار های مالی این کار صورت می گیرد.
انواع ابزار های مالی:
ابزار های مالی در دنیای سرمایه گذاری کنونی، در چهار قالب مورد استفاده هستند که در زیر به آنها اشاره شده است:
- ابزار های سرمایه ای (مالکیتی)
- ابزار های استقراضی (بدهی)
- ابزار های مشتقه
- ابزار های ترکیبی
به منظور پوشش نیاز هایی که روز به روز تنوع آنها بیشتر می شود، ابزار های مشتقه و ابزار های ترکیبی به وجود آمده اند.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله معامله سلف را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
انواع ابزار های مالی
دارایی های مالی:
در برابر دارایی های حقیقی، دارایی های مالی نامشهود طبقه بندی می شوند که سهم الشرکه ای از یک مجموعه دارایی های شرکت می باشند.
تامین مالی مالکیت دارایی نامشهود، به وسیله انتشار یکی از انواع دارایی های مالی و در قالب ابزار سرمایه ای یا ابزار بدهی (استقراضی) صورت می گیرد.
سرمایه گذاران با خرید اوراق بهادار و یا اوراق قرضه، بخشی از سرمایه شرکت را به مالکیت خود در می آورند که برای آنها با عایدی همراه می باشد. این عایدی، از فعالیت شرکت ها به دست می آید.
انواع دارایی های مالی:
دارایی های مالی به سه گروه دسته بندی می گردند که در زیر به شرح آنها پرداخته می شود.
گروه اول، ابزار با درآمد ثابت:
دارایی های مالی گروه اول، بدهی هایی هستند که ادعای مقابل آنها ثبت می باشند. صاحب این اوراق، مبلغ ثابتی از سود را مطالبه می کند که به این ابزار، ابزار با درآمد ثابت می گویند.
گروه دوم:
در این گروه سهامدار مانده سود را مطالبه می کند. در واقع یعنی، پس از پرداخت سود به افرادی که ابزار بدهی دارند، مبلغی نیز به عنوان عایدی به دارنده این نوع از دارایی ها پرداخته می شود.
گروه سوم:
در گروه سوم، اوراقی جای دارد که تلفیقی از دو گروه بالا می باشند و به این ابزار مالی، ابزار دو زیستی یا دو رگه می گویند که دارای انواع زیر می باشد.
- سهام ممتاز
- اوراق قرضه قابل تبدیل
علاوه بر این سه گروه، دارایی های مالی دیگری نیز وجود دارند که مشتق شده از سه گروه دارایی های مالی که ذکر شد، هستند.
توافق نامه بازخرید:
توافق نامه بازخرید یا رپو (repurchase agreement)، یکی از مهم ترین ابزار های بازار پول محسوب می شود که نقش مهمی در تخصیص سرمایه در بازار های مالی دارد.
این نوع توافق نامه، به وام وثیقه ای شباهت زیادی دارد که توافقی بین دو طرف است به صورتی که یک طرف قرارداد، اوراق بهادار خود را به قیمت مشخص به طرف دیگر معامله می فروشد و در قبال آن تعهد می کند که همان اوراق بهادار را در آینده و به قیمت مشخص مجددا خرید نماید (بازخرید کند).
نکته ۱: نرخ بهره ای که در قرارداد ذکر می شود نرخ بهره رپو نامیده می شود.
نکته ۲: توافق نامه بازخرید معکوس نقطه مقابل توافق نامه بازخرید می باشد.
ابزار رپو در بازار مالی ایران از نظر تاریخ سررسید به سه دسته تقسیم می شود:
- توافق نامه بازخرید یک شبکه (ovemight repo) که به سررسید یک روزه اطلاق می شود.
- توافق نامه بازخرید با دوره زمانی مشخص (term repo)، که سررسید آن بیشتر از یک روز و در توافق نامه ذکر می شود.
- توافق نامه بازخرید باز (open repo)، که از ویژگی های آن عدم سررسید مشخص و قابلیت فسخ توافق نامه توسط هریک از طرفین می باشد.
نکته: نرخ بهره رپو به طور معمول، روزانه و بر اساس نرخ بهره بازار تعدیل می شود.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله قرارداد سوآپ را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
توافق نامه بازخرید
انواع توافق نامه بازخرید:
توافق نامه بازخرید به چهار شکل انجام می شود:
توافق نامه باز خرید کلاسیک (classic repo):
در این توافق نامه، اگر در طول دوره توافق، به اوراق بهاداری که به وثیقه گذاشته شده است سودی تعلق بگیرد، این وجوه به صاحب اصلی اوراق بهادار (وام گیرنده) پرداخت می شود.
توافق نامه بازخرید- فروش و خرید متقابل (buysell back repo):
تفاوت اصلی این توافق نامه با توافق نامه بازخرید کلاسیک در این است که هر گونه بهره تعلق گرفته به اوراق بهادار در طول دوره قرارداد به وام دهنده تعلق می گیرد.
توافق نامه بازخرید نگهداری در حساب ها (hold in oostody):
بر اساس این توافق نامه، دریافت کننده وام، وثیقه را به وام دهنده منتقل نمی کند و به جای آن دارایی مورد وثیقه را در طول دوره قرارداد در حسابی داخلی به نام قرض دهنده نگهداری می کند.
این نوع قرارداد فقط برای موسسات با ثبات از نظر مالی استفاده می شوند که دلیل آن ریسک بالای این قرارداد ها برای وام دهنده می باشد.
توافق نامه سه طرفه (tri-party repo):
در نوع آخر توافق نامه ها، به اتاق پایاپای یا بانک به عنوان یک واسطه بین دو طرف نگاه می شود و اجرای معامله که شامل موارد زیر است را به عهده دارد.
- نگهداری وثیقه
- انتقال وثیقه
- به روز کردن حساب ها
وجود وثیقه در توافق نامه های بازخرید، باعث می شود که ریسک اعتباری این توافق نامه ها به میزان زیادی کاهش یابد. این کاهش ریسک به معنی حذف کامل ریسک نمی باشد و میزانی از ریسک باقی می ماند. دلیل وجود این ریسک این است که ممکن است وام گیرنده به تعهد خود پایبند نباشد و در سررسید قرارداد خود بازخرید را انجام ندهد.
سپس وام دهنده، می تواند اوراق بهادار را ضبط کند و بفروشد اما لازم به ذکر است که ممکن است در این مدت زمان از ارزش اوراق مذکور کاسته شود.
نکته: ریسک اعتباری به عوامل مختلفی مانند دوره قرارداد و نقد شوندگی وثیقه بستگی دارد.
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله نهادهای مالی را به شما پیشنهاد می کنیم.
معرفی بورس انرژی
شرکت بورس انرژی (سهامی عام) بر اساس قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذرماه ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی تاسیس و در تاریخ ۱۷/۰۴/۹۱ تحت شماره ۴۲۸۰۰۲ در اداره کل ثبت شرکت ها و موسسات غیر تجاری به ثبت رسید و آشنايي با بازارهاي مالي در یک نگاه فعالیت های عملیاتی خود را در زمینه انجام معاملات نقدی، قرارداد سلف موازی استاندارد، قراردادهای آتی و اختیار معامله و به منظور مرتفع سازی نیازهایی چون خرید و فروش منابع انرژی، تامین مالی برای تولیدکنندگان و تامین منابع انرژی برای توزیع کنندگان و مصرف کنندگان، از اوایل خرداد ماه همان سال آغار نمود.
موقعیت استراتژیک ایران به عنوان دارنده یکی از بزرگترین ذخائر و منابع هیدروکربوری جهان و بزرگترین کشور تولید کننده نفت و گاز و جهت گیری سند چشم انداز ۱۴۰۴ به سوی ارتقاء جایگاه جمهوری اسامی ایران به اولین کشور منطقه از ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی، و… موجبات تاسیس بازاری متشکل جهت کشف قیمت و معامله حامل های انرژی و خاصه نفت و برق را از طریق تاسیس شرکت بورس انرژی به عنوان چهارمین بورس کشور فراهم آورد. بورس انرژی دارای سه بازار فیزیکی، مشتقه و فرعی است. بازار فیزیکی دربرگیرنده سه تابلوی برق، نفت و گاز و سایر حامل های انرژی و بازار مشتقه شامل سه تابلوی قرارداد سلف موازی استاندارد، قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله می باشد. پذیرش کالاها در بازار فیزیکی بسته به آنکه آن ها در گروه اصلی یا مشابه قرار بگیرند توسط هیات پذیرش و یا کمیته عرضه صورت می پذیرد. شایان ذکر است که شرکت بورس انرژی، با ایجاد بازار فرعی، بستری مناسب را برای معامله کالاهای خارج از گونه و تک محموله ای نیز ایجاد کرده است. در حال حاضر اوراق بهادار مبتنی بر کالا )از جمله قرارداد سلف موازی استاندارد( در بازار مشتقه بورس انرژی، بر روی دارایی های پایه ای صادر می شود که در بورس مورد پذیرش قرار گرفتند یا دارای بازار نقدی قوی هستند.
موضوع فعالیت بورس انرژی
موضوع فعالیت شرکت طبق مفاد ماده ۳ از فصل دوم اساسنامه، به شرح ذیل است:
- تشکیل، سازماندهی و اداره بورس انرژی به صورت متشکل، سازمان یافته و خود انتظام به منظور انجام معاملات کالاهای پذیرفته شده و اوراق بهادار مبتنی بر کالای پذیرفته شده توسط اشخاص ایرانی و غیر ایرانی مطابق قانون و مقررات.
- پذیرش کالاها و اوراق بهادار مبتنی بر آن مطابق قانون و مقررات.
- تعیین شرایط عضویت برای گروه های مختلف از اعضا، پذیرش متقاضیان عضویت، وضع و اجرای ضوابط حرفهای و انضباطی برای اعضا، تعیین وظایف و مسئولیت های اعضا، نظارت بر فعالیت آنها و تنظیم روابط بین آنها مطابق قانون و مقررات.
- فراهم آوردن شرایط لازم برای دسترسی منصفانه اعضا به منظور انجام معاملات کالاها و اوراق بهادار مبتنی بر کالای پذیرفته شده مطابق قانون و مقررات.
- همکاری و هماهنگی با نهادهای مالی، شرکت ها، ارگان ها و سازمانهایی که بخشی از وظایف مربوط به داد و ستد کالاهای پذیرفته شده و اوراق بهادار مبتنی بر کالای پذیرفته شده یا انتشار و پردازش اطلاعات مرتبط با بورس انرژی را به عهده دارند از جمله شرکت های سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه.
- تبادل به موقع اطلاعات بین شرکت و سایر نهادهای متولی بازار فیزیکی انرژی از جمله مدیریت شبکه برق ایران، شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی گاز ایران در چارچوب مقررات مصوب سازمان.
- انجام تحقیقات،آموزش و فرهنگسازی مرتبط با فعالیت بورس انرژی به منظور تسهیل، بهبود و گسترش داد و ستد در بورس انرژی.
- همکاری با بورس¬های دیگر در ایران و خارج از ایران به منظور تبادل اطلاعات و تجربیات، یکسان سازی مقررات و استانداردها جهت تسهیل انجام مبادلات برون مرزی.
- نظارت بر حسن انجام معاملات کالاهای پذیرفته شده و اوراق بهادار مبتنی بر کالای پذیرفته شده در بورس انرژی.
- تهیه، جمع آوری، پردازش، انتشار یا اعلام اطلاعات مربوط به سفارش ها و معاملات کالاهای پذیرفته شده و اوراق بهادار مبتنی بر کالای پذیرفته شده طبق قانون و مقررات.
- نظارت بر عرضه کنندگان کالاهای پذیرفته شده در بورس انرژی آشنايي با بازارهاي مالي در یک نگاه و داد و ستدکنندگان اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای پذیرفته شده مطابق قانون و مقررات.
- پذیرش انبارها، نظارت بر فعالیت آن ها و انجام عملیات مربوط به انبارها که در جهت داد وستد معاملات در بورس انرژی انجام می شود.
- اجرای سایر وظایفی که مطابق قانون و مقررات بعهده شرکت گذاشته شده یا خواهد شد.
ماموریت، چشم انداز و اهداف بورس انرژی
بورس انرژی به منظور ایجاد بازاری شفاف، کارآ، با نقدشوندگی و رقابت پذیری بالا و به جهت رفع انحصار و کشف عادلانه قیمت حامل های انرژی در سال ۱۳۹۱ تاسیس شد. در این راستا، شرکت برآن است تا به مرجعی برای کشف قیمت حامل های انرژی در منطقه خاورمیانه مبدل شود. از اینرو، شرکت بورس انرژی با نظر به ماموریت و چشم انداز سازمانی مذکور، دارای اهدافی به شرح زیر است:
- ارتقاء جایگاه و کارکردهای بورس انرژی برای ذینفعان
- بکارگیری رویه های موثر جهت حفظ سلامت بازار و صیانت از حقوق ذینفعان
- طراحی ابزارها و محصولات جدید با توجه به نیازهای ذینفعان و اقتضائات محیطی
- تجهیز بهینه منابع فیزیکی و توسعه مستمر سرمایه های انسانی
- ارزش آفرینی و تامین منافع سهامداران
- تعامل و همکاری موثر با نهادهای فعال در بازارهای مالی
مزایای خرید و فروش در بورس انرژی
- بخشودگی ده درصد(۱۰%) از مالیات بر درآمد حاصل از فروش کالاهای پذیرفته شده در بورس¬های کالایی
- معافیت مالیاتی معاملات قراردادهای آتی
- عدم نیاز به برگزاری مناقصه و مزایده برای خرید و فروش کالاهای پذیرفته ¬شده در بورس¬های کالایی توسط وزارت خانه¬ها و دستگاه¬های دولتی و عمومی و دستگاه¬های اجرایی
- خروج کالای پذیرفته شده در بورس را از نظام قیمت¬گذاری
- ایجاد بازاری قانون¬مند و سازمان¬یافته جهت تسهیل داد و ستد کالاها؛
- کشف شفاف قیمت کالاها بر اساس تعامل و تقابل عرضه و تقاضا و نیاز بازار
سرمایه و ترکیب سهامداران بورس انرژی
طبق مفاد بندهای ۸ و ۹ اساسنامه، سرمایه شرکت مبلغ ۲۰۰ میلیارد ریال می باشد که به ۲۰۰ میلیون سهم عادی هزار ریالی با نام تقسیم و تمام آن به صورت نقدی پرداخت شده است. سهامداران شرکت به سه دسته: نهادهای مالی، تولید کنندگان و سایر فعالان مربوط به بورس و انواع کالاهای قابل پذیرش در بورس انرژی و سایر اشخاصی که جزء دسته های اول و دوم نیستند، تقسیم شده اند. حداکثر درصد سهام متعلق به هریک از دسته های اول و دوم به ترتیب ۶۰ و آشنايي با بازارهاي مالي در یک نگاه ۲۰ درصد بوده که توسط سازمان بورس و اوراق بهادار تعیین شده است. به علاوه هر شخص در هر زمان، به طور مستقیم یا غیر مستقیم حداکثر ۲٫۵ درصد از سهام شرکت را می تواند در مالکیت خود داشته و بر اساس ماده ۱۲ اساسنامه شرکت بورس انرژی، تنها در درون دسته سهامداری خود، می تواند اقدام به نقل و انتقال سهام نماید )مگر با تصویب هیات مدیره سازمان).
روند رو به رشد بورس ترکیه
قانون و قواعد سرمایه گذاری در بورس ترکیه
امروزه ترکیه به یکی از بهترین مقاصد مهاجرتی برای ایرانیان مبدل شده است. سرمایه گذاری در بورس ترکیه یکی از شیوه های کسب اقامت در این کشور آسیایی-اروپایی است. شرایط خاصی جهت خرید بورس و سهام در کشور ترکیه وجود دارد که اغلب آنها با شرایط خرید سهام در سایر کشورها یکسان است، اما بد نیست پیش از ورود به این عرصه اطلاعات جامعی را در خصوص بازار بورس و تاریخچه آن به همراه ورود این بازار به ترکیه به دست آوریم.
در این مقاله سعی کردهایم پس از بررسی تاریخچه بورس و خرید سهام در سراسر جهان، به قوانین تکمیلی در خصوص خرید بورس ترکیه اشاره نماییم. شما نیز اگر قصد خرید بورس از بازار سهام ترکیه را دارید بد نیست که با مطالعه این مقاله ما را همراهی کرده و اطلاعات مورد نیاز را به دست آورید. ما در این مقاله تمامیقوانین ریز و درشت حاکم بر بازار بورس ترکیه را برای شما بیان میکنیم.
روند بورس ترکیه رو به رشد است
این روز ها شاهد خبر هایی هستیم که شاخص بورس در ایران رو به رشد است و بر خلاف بقیه سهام ها در کشور های دیگر در تهران این رشد مثبت است، اما این اتفاق فقط در ایران نیست که در حال جریان است بلکه شاخص های بورس کشور ترکیه هم رو به رشد است.
شاخص «بیست-۱۰۰» بورس استانبول امروز پنجشنبه ۳۰ آوریل معاملاتش را با رشد ۰٫۴۶ درصدی و در سطح ۱۰۲,۰۶۵٫۹۶ واحد آغاز کرد.
در این راستا، شاخص بخش بانکداری بورس استانبول با ۰٫۴۴ درصد و شاخص هلدینگ ها نیز با ۰٫۶۶ درصد افزایش ارزش مواجه شدند.
شاخص بخش بیمه با ۱٫۶۳ درصد ارتقا بیشترین سود را برای سرمایه گذاران به همراه داشت.
اما از سوی دیگر شاخص بخش فلزات با ۰٫۸۵ درصد کاهش بیشترین افت را در بین شاخص های دیگر داشت.
تاریخچه بازار بورس و سهام از بلژیک تا ترکیه
زمانی که از سرمایه گذاری در بازار بورس ترکیه سخن میگوییم، اولین گزینهای که به ذهن افراد خطور میکند خرید اوراق بهادار است. بورس این اوراق به عنوان بخش جدایی ناپذیر بازارهای مالی در جهان امروز به قرن ۱۷ و ۱۸ میلادی باز میگردد. طبق روایات مختلف اولین اوراق بهادار در خصوص بدهی های عمومیو خصوصی در بورس سهام Antewerp و در کشور بلژیک تاسیس شد که به سال ۱۵۳۱ میلادی باز میگردد.
اما بورس اوراق بهادار با هدف حفظ ارزش پول برای اولین بار در آمستردام هلند تاسیس شد. این تاریخ به سال ۱۶۰۲میلادی باز میگردد. بورس کالای شیکاگو نیز اولین بورس کالا به معنای مدرن است که شامل بازارهای نقدی و آتی بود و تاسیس آن به قرن نوزدهم میلادی باز میگردد؛ یعنی تقریبا دو قرن بعد از تاسیس اولین بازار بورس اوراق بهادار در هلند!
اولین بازار بورس در کشور ترکیه نیز در چاودارحیصار منطقه کوتاهیا درسال های پایانی دویست سال پس از میلاد مسیح و به دستوردیئولئتیانوس امپراطور رم تاسیس شد. این بازار غیر مدرن و کاملا سنتی با نام Aizanoi در آن زمان به عنوان بازار گندم استفاده میشد و قیمت های تعیین شده را بر روی سنگ های این مکان حک میکردند، اما تاسیس بورس اوراق بهادار استانبول به سال ۱۹۲۶ باز میگردد که در سال ۲۰۱۳ با ادغام بورس طلا و بورس معاملات مدت دار و آتی به کار خود ادامه داد. اکنون این بازار در فضای مجازی و به راحتی در دسترس قرار گرفته است و شما نیز میتوانید عضوی از آن باشید.
اما سرمایه گذاری در بورس کشور ترکیه به چه صورت است ؟
سرمایه گذاری در بورس ترکیه
بورس اوراق بهادار استانبول در سال ۱۹۸۶ افتتاح شد و ISE تنها بازار اوراق بهادار ترکیه است که تسهیلات معاملاتی را برای اوراق سهام، اوراق قرضه، اوراق بهادار بخش خصوصی، اوراق بهادار خارجی و گواهینامه های معاملات املاک فراهم می کند.
در حال حاضر حدود ۵ هزار شرکت خارجی در چرخه اقتصادی ترکیه به طور فعال مشارکت دارند و بخش بانکداری ترکیه نیز در سال های اخیر و همراه اصلاحات اقتصادی، پیشرفت قابل توجهی داشته تا اقتصاد ترکیه به سمت آزادی پولی و مالی بیشتری حرکت کرده و خود بانک ها نیز در زمینه ساختارهای سازمانی و کیفیت خدمات تغییرات مهمی را به نمایش گذارند.
با کمک کمیته دایمی همکاری های اقتصادی و تجاری سازمان همکاری های اسلامی (COMCEC)، تا ژوئیه ۲۰۱۷، عملیات اجرایی کامل شد و هم اکنون کارگزاران سهام می توانند سهام همه پروژه های املاک و مستغلات از جمله زمین، مراکز خرید یا فضاهای عمومی را که تائیدیه تجاری دریافت کرده اند، معامله کنند.
بورس استانبول ترکیه از سال ۲۰۰۷ تا سال ۲۰۱۷ یعنی در طی ۱۰ سال گذشته از ۴۰ هزار واحد به ۱۰۰ هزار واحد آشنايي با بازارهاي مالي در یک نگاه افزایش یافته است.
در آینده نزدیک ایده استقرار بورس بین المللی اوراق بهادار املاک و مستغلات ترکیه را انجام می شود و گواهینامه ها جایگزین بخش مالی می شوند و خریداران در بسیاری از کشورها واجد شرایط سرمایه گذاری در املاک و مستغلات ترکیه خواهند شد.
می توانید از طریق سرمایه گذاری در ترکیه در بخش سهام نیز به تابعیت ترکیه دست یابید. در این روش باید حداقل مبلغ ۵۰۰ هزار دلار آمریکا سهام خریداری کنید.
ابزار های مشتقه مورد معامله این بازار بورس در ترکیه عبارتند از: فیوچرز ارز (دلار آمریکا)، فیوچرز ارز (یورو)، فیوچرز اوراق خزانه داری ترکیه” TurkDEX-T-Benchmark”، قرارداد آتی شاخص ISE-30، قرارداد آتی شاخص ۱۰۰-ISE، قرارداد آتی پنبه، قرارداد آتی گندم، قرارداد آتی طلا
بازار سهام یا بورس سهام به چه معناست؟
پاسخ این سوال برای کسانی مناسب است که چندان از بورس سردر نمیآوردند، اما میدانند که سرمایه گذاری در بازار بورس ترکیه یکی از سادهترین شیوه های کسب اقامت در این کشور است. در خصوص تعریف بازار بورس باید بگوییم که:
- بورس اوراق بهادار یک نام عمومیو پذیرفته شده است که به بازارهای منظم و تحت نظارت اطلاق میگردد که در آن اسناد ارزشمندی تحت عنوان اوراق بهادار مانند سهام، اوراق قرضه و صندوق های سرمایه گذاری و کالاهای منقول مانند نفت، طلا و قهوه خرید و فروش میشوند.
در واقع بورسها سکوهایی هستند که در آن ابزارهای سرمایه گذاری مطابق با قوانین خاص و از طریق تطبیق خریداران و فروشندگان رد و بدل میشوند و جایی است که سرمایه گذاران سعی میکنند از طریق تغییر در قیمت معاملات کوتاه مدت و بلند مدت کسب سود کنند.
انواع بازارها در بورس استانبول
در بورس اوراق بهادار ترکیه انواع مختلفی از بازارها وجود دارد که همه آنها در یک دسته بندی اصلی سه تایی جای می گیرند عبارتند از:
بازار سهام
بازار سهام که خود شامل چندین زیر مجموعه می باشد:
بازار ملیNational Market، بازار ملی ثانویه Second National Market، بازار اقتصاد جدید، بازار ETF، بازار شرکت های تحت نظر و مراقبت watching list، بازار عمده فروشی، بازار کوپن حق تقدم Rights Coupon Market
بازار بین المللی
در سال ۱۹۹۷، با پذیرش اوراق قرضه بین المللی منتشره توسط «نایب رئیس خزانه داری» جهت داد و ستد در خارج از کشور، «بازار اوراق قرضه و اسناد بینا لمللی» کار خود را شروع کرد و سپس «بازار رسید های سپرده گذاری» بازار بین المللی بورس استانبول با داد و ستد رسید های سپرده گذاری سهام منتشره در سطح جهان فعالیت خود را آغاز کرد و در حال حاضر رسید های سپرده گذاری بزرگترین بانک قزاقستان به نام (Kazkommertsbank) در« بازار رسید های سپرده گذاری بین المللی» و اوراق قرضه اروپا به نام (Eurobond) که توسط دولت جمهوری ترکیه منتشر میشود در «بازار اوراق قرضه و اسناد بین المللی» معامله میشود. تمام عملیات این بازار برحسب دلار آمریکا بوده و امور تسویه آن از طریق Citibank و Euroclear و از طریق سپرده گذاری مرکزی ترکیه به نام تاکاس بانک صورت می گیرد.
بازار اوراق قرضه و اسناد
«بازار اوراق قرضه و اسناد»، بازار متشکلی را برای داد و ستد اوراق بهاداری که درآمد ثابت دارند خود شامل ۳ بخش است: بازار موافقتنامه های باز خرید و باز خرید معکوس، بازار خرید و فروش یکجا، بازار دارایی های غیر منقول و مستغلات
بورس ابزار مشتقه ترکیه
بورس ابزار مشتقه ترکیه Turkish Derivatives Exchange که مراحل تاسیس آن به سال ۲۰۰۲ بر می گردد، با نام اختصاری TURKDEX در سال ۲۰۰۵ شروع به کار کرد. این بورس به دنبال ایجاد، ابداع و گسترش ابزارهای مالی است که کار پوشش ریسک را برای سرمایه گذاران انجام دهد.
ابزارهای سرمایه گذاری در بازار بورس ترکیه
در بورس سهام یا بازارهای سهام ابزارهای خاصی برای دریافت سود و منفعت وجود دارد. این ابزارها همان کالاها یا مصداق هایی هستند که برای سرمایه گذاری انتخاب میشوند و عبارتند از:
- بورس اوراق بهادار که شامل اوراق قرضه، سهام، قبض، صندوق های سرمایه گذاری میشوند.
- بورس های تجاری که شامل فلزات گران بها، محصولات کشاورزی، منابع طبیعی و … هستند.
- معاملات آتی، پیمان آتی و اختیار معامله نیز بر اساس دارایی زیربنایی در بازارهای معاملات مدت دار خریداری و فروخته میشوند.
هرچند ابزارهای سرمایه گذاری بسیاری در بورس های گوناگون وجود آشنايي با بازارهاي مالي در یک نگاه دارد، اما زمانیکه از اصطلاح بورس در ترکیه سخن میگوییم منظور ما همان بورس اوراق بهادار استانبول است که به اختصار ۱۰۰ BIST نام دارد.
چگونه در بورس ترکیه سرمایه گذاری کنیم؟
اولین کاری که باید برای سرمایه گذاری در بورس ترکیه انجام دهید یافتن یک موسسه واسطه و افتتاح یک حساب سرمایه گذاری در بانکی است که دارای مجوز ازSPK (هیئت مدیرهی بازار بورس) ترکیه باشد.
حداقل سرمایه مورد نیاز برای ورود به بازار سهام در ترکیه ۵۰۰ هزار دلار امریکاست. این مبلغ تا چندی پیش به میزان دو میلیون دلار امریکا بود، اما با افزایش نرخ ارز و دلار به میزان ۵۰۰ هزار دلار امریکا کاهش یافت.
حال سوال این است که چگونه میتوانیم این حساب بانکی را در یکی از بانک های مجاز افتتاح کنیم؟ این سوال را در ادامه پاسخ میدهیم.
- به وب سایت رسمیSPK (هیئت مدیره بازارهای بورس) مراجعه کنید.
- لیست فعلی موسسات واسطهای و بانک های دارای مجوز SPK را مشاهده نمایید.
- شرایط خدمات کارگزاری، کارمزد معامله، نرخ کمیسیون و سایر هزینهها و کسر خانه های کارگزاری هر کدام از واسطهها و بانکها را مقایسه کنید.
- کارگزاری را انتخاب نمایید که مناسبترین شرایط ممکن را برای شما فراهم میکند.
نکتهای که باید به آن دقت کنید این است که حساب سرمایه گذاری شما زمانی فعال میشود که شخصاً به شعبهای از کارگزاری انتخاب شده مراجعه نمایید و موافقت نامه موجود در خصوص چارچوب خدمات کارگزاری و فرم اطلاع رسانی ریسک را برای معاملات بازار سرمایه مطالعه کنید و در صورت پذیرش آن را امضا نمایید. شما زمانی میتوانید سفارشات خود را در سکوی سرمایه گذاری شرکت کارگزاری مذکور و تجارت در بورس کالای استانبول وارد کنید که مبلغ مورد نیاز را به حساب خود واریز کنید. حال مسئله ضروری در این بخش آشنایی با فرم اطلاع رسانی ریسک است که برخلاف تصور برخی از افراد، تهیه آن برای عضویت در بورس ترکیه اختیاری نیست و کاملا اجباری است.
آشنایی با فرم اطلاع رسانی ریسک
آشنایی با فرم اطلاع رسانی ریسک برای همه کسانی که در بازار بورس ترکیه سهام دارند ضروری است و با توجه به وجه تسمیه خود برای اطلاع از خطرات مربوط به کسب و کار و ضررهای احتمالی در بورس سهام کشور ترکیه راه اندازی شده است.
در واقع این فرمها اسنادی هستند که برای اطلاع رسانی به سرمایه گذار در خصوص خطرات مرتبط با ابزارهای مختلف بازار بورس کشور ترکیه تهیه شدهاند. بنیاد هیئت مدیره بازار بورس ترکیه یا همانSPK نیز اجباری بودن تفهیم و امضاء فرم های گزارش ریسک توسط سرمایه گذاران را اجباری نموده است.
این فرمها برای کسانی که میخواهند در ابزارهای مشتق و ضمانت سرمایه گذاری کنند به صورت فرم های اعلام خطر مربوط به ابزارهای مشتق و ضمانت نامه تهیه شده و امضا میشوند.
بورس کالای ترکیه
یکی دیگر از ابزارهای بازار بورس سهام در ترکیه، بورس کالاست که البته نسبت به اوراق بهاردار طرفداران کمتری دارد. سرمایه گذاران داخلی و خارجی باید در بورس اوراق بهادار، سفارشات خود را اعم از سفارشات خرید و فروش از طریق سکوی معاملات آنلاین سرمایه گذاری که توسط کارگزاری انجام میدهند اجرا کنند و یا اینکه از شیوه ثبت سفارشات خودکار بر اساس مقدار و قیمت آنها را انجام دهند.
در این خصوص ارسال سفارشات از طریق تلفن، فکس و سایر شیوه های غیر حضوری و در برخی از موارد به صورت حضوری صورت میگیرد.
در این خصوص برای اینکه سفارش خرید منتقل گردد و توسط یک سرمایه گذار تحقق پیدا کند باید سفارش فروش حداقل با همان قیمت و مقدار ثبت شده باشد. بنابراین گونهای همخوانی تقاضا و عرضه نیاز است که قدری فعالیت در بازار بورس کالا را دشوار میکند. سرمایه گذار در این زمینه تعیین میکند که عرضه سهام و دریافت سفارشات در طول شب برقرار باشند یا به روزهای آتی موکول شوند.
کسب در آمد در بورس کالا و در کشور ترکیه
در این خصوص باید سپرده و سرمایه منفعل خود را به یک حساب کاربری سرمایه گذاری انتقال دهید و بعد از انتخاب یک ابزار سرمایه گذاری اعم از طلا، نقره، پلاتین، نفت، گندم، قهوه، پارچه و … روند بازارهای بورس را برای دریافت سود و منفعت مالی دنبال کنید که در این خصوص هیچ گونه تفاوتی میان بازار بورس ترکیه، ایران و سایر کشورهای جهان نیست.
پیشنهاد ما این است که یک سبد متعادل از انواع سرمایه گذاریها داشته باشید. این گونه میتوانید با مدیریت بهتر خطرات موجود را به حداقل ممکن رسانده و سود بیشتری را کسب نمایید. در این خصوص بهتر است پیش از انتخاب ابزارها و تکمیل سبد خود نگاهی به حرکت قیمت سهام در بازارهای مربوطه داشته باشید و با دقت در مورد داده های مالی شرکتها، آشنايي با بازارهاي مالي در یک نگاه رشد و سود آوری بیشتری را تجربه نمایید.
آشنایی کلی با معنا، مفهوم و تعریف بورس
اجازه دهید به چند سال قبل بازگردیم. یک دهه قبل اگر در مورد بورس با کسی صحبت می کردید احتمالا یا متوجه حرف های شما نمیشد یا فکر می کرد شما متخصص بورس و اوراق بهادار هستید. اصلا کمتر کسی وجود داشت که در مورد کار بورس با شخص دیگری صحبت کند. تا چند سال پیش افراد بسیار کمتری در مورد آشنايي با بازارهاي مالي در یک نگاه مفهوم بورس اطلاعات و دانشی داشتند و سرمایه گذاری در بازار بورس نیز مختص به افرادی خاص بود. اما حالا همه چیز تغییر کرده است!
امروزه هنوز هم بورس یک دانش تخصصی است و فعالیت در آن نیازمند یک سری دانش ها و مهارت های پایه است، اما مفهوم بورس جنبه ای عمومی تر پیدا کرده و شاید بتوانیم ادعا کنیم امروز هر بزرگسالی که در اطراف ما وجود دارد قدم در بازار بورس گذاشته است.
اما بورس چیست و چه کاربردی دارد و از کجا شروع شد؟ چندین سوال مهم دیگر هم در مورد بورس وجود دارد که به همه آن ها در این مقاله پاسخی درست خواهیم داد. پس با ما همراه باشید و این مطلب را از دست ندهید.
تعریف بورس چیست؟ (تحقیق در مورد بورس و تاریخچه آن و شرکت های سهامی)
اگر بخواهیم به توضیح بورس بپردازیم، باید بگوییم ریشه آن، از تضرر تجار اروپایی شکل گرفت. در آن زمان تجار و بازرگان ها زمانی که از فعالیت های خود دچار تضرر می شدند بسیار آسیب می دیدند و به مرور به فکر راه حلی برای کم کردن این ضرر افتادند.
راه حل این بود که این بازرگان ها افرادی را در تجارت خود سهیم می کردند تا هم ضرر و هم سود را تقسیم کنند. همین مسئله آغازی بود بر دنیای هیجان انگیز بورس و به مرور بسیاری از تاجران فعالیت های اقتصادی خود را با همین روش ادامه دادند.
اولین تجربه مشهور از سهام و تشکیل شرکت های سهامی هم به قرن 14 میلادی باز می گردد. در سال 1353 یک شرکت سهامی در روسیه که اولین شرکت سهامی هم بود، تصمیم داشت کالاهایی را بدون دور زدن آفریقا و از راه شمال اروپا به شرق آسیا و سرزمین چین ببرد.
این حرکت ریسک بالایی داشت و به همین دلیل تجار مختلف در سود و زیان این حرکت شریک شده و آن را با موفقیت به پایان رساندند.
تاریخچه تشکیل بورس در جهان و ایران
بعد از گذشت قرن ها و ادامه فعالیت های تجاری، سرمایه ها و شرکای بیشتری وارد کار شدند و نیاز به سرمایه و شرکای جدید هم بیشتر شد. برای همین نیاز به مرکزی احساس می شد که بتواند بین سرمایه گذاران و سرمایه پذیران ارتباط برقرار کند.
به همین منوال اولین مرکز بورس در قرن 17 میلادی در پایتخت هلند تشکیل شد. تشکیل بورس ایران نیز، به سال های 1345 و 1346 باز می گردد. در حال حاضر مرکز بورس در دستگاه های هوشمند هرکسی یافت می شود!
بورس چیست و چه کاربردی دارد؟ (کار بورس چیست و بازار بورس چگونه است)
برای اینکه دقیقا متوجه شوید معنی بورس چیست، یک تعریف ساده علمی از بورس ارائه می کنیم.
برای تعریف بورس، به زبان ساده باید گفت بورس یک نوع بازار بوده که در آن دارایی های مختلفی مورد معامله قرار می گیرند. بازار بورس همچنین یک نهاد ساختاریافته است که به عنوان یکی از مهمترین ارکان اساسی بازار سرمایه نیز شناخته می شود.
مدیریت انتقال ریسک، شفافیت بازار، کشف قیمت، ایجاد بازار رقابتی و مهمتر از همه جمع آوری سرمایه و پس اندازهای اندک برای تامین سرمایه فعالیت های اقتصادی از مهمترین کاربردهای بورس محسوب می شوند.
نکته: همانطور که در هر بازاری ممکن است دارایی های مالی، فیزیکی، آشنايي با بازارهاي مالي در یک نگاه غیر فیزیکی و … فروخته شود، در بازار بورس هم دارایی های مختلف معامله می شوند. به همین دلیل بورس انواع مختلفی دارد.
راستی یکی از مفاهیم مرتبط با بورس و سهام نیز حقوق صاحبان سهام است. این مقاله را نیز حتما بخوانید.
آشنایی با انواع بازار بورس (تعریف بازار بورس و انواع آن)
برای رسیدن به پرسش بازار بورس چیست، ابتدا باید بدانیم که بازار بورس به 3 دسته اصلی تقسیم می شود:
بازار بورس کالا
در تعریف بازار بورس کالا، به این نکته اشاره شده که در آن، کالاهای مشخص و فیزیکی به فروش می رسند. بازار بورس کالا همیشه و به طور مداوم فعال است. کالاهای فیزیکی مانند مواد خام و مواد اولیه مورد نیاز صنایع و … بیش از همه معامله می شوند.
هر بورس نیز با نام کالایی که در آن به معامله می رسد شناخته می شود. برای مثال می توانیم از بازار بورس نفت یا بورس گندم یاد کنیم. در بازار بورس کالا، فروشندگان کالاهای فیزیکی خود را برای فروش عرضه می کنند و پس از قیمت گذاری توسط کارشناسان برای معامله در دسترس قرار می گیرد.
بازار بورس ارز
همانطور که مشخص است در این بازار بورس تنها خرید و فروش معامله پول کشورهای دیگر (ارز) انجام می شود. البته بورس ارز در ایران وجود ندارد اما در بسیاری از کشورهای توسعه یافته وجود داشته و پیشرفت قابل توجهی هم دارد.
بازار بورس اوراق بهادار (تعریف بورس اوراق بهادار)
در این بازار بورس هم دارایی هایی که در قالب اوراق بهادار عرضه می شوند مورد معامله قرار می گیرند. برای مثال سهام، اوراق مشارکت و… اگر نمی دانید سهام چیست پیشنهاد می کنیم مقاله ای که در سپیدار سیستم در رابطه با سهام منتشر کرده ایم را از دست ندهید.
بین دادهها و اطلاعات حسابداری، با بورس اوراق بهادار یک رابطه همیشگی وجود دارد. پس به شما توصیه میکنیم در کنار بورس، کمی هم به آموزش حسابداری بپردازید.
چرا سرمایه گذاری در بورس توصیه می شود؟
این روزها افراد بسیاری در بورس سرمایه گذاری کرده اند و بسیاری از کارشناسان بورس و کارشناسان اقتصادی معتقدند سرمایه گذاری در بازار بورس نتایج خوبی برای سرمایه گذاران دارد.
یکی از علت های رایج هم این است که بازار بورس نوسان و ریسک کمتری نسبت به سرمایه گذاری در بازارهایی همچون طلا و ارز دارد. در ادامه و در پایان قصد داریم به برخی دلایلی که باعث شده سرمایه گذاری در بورس توصیه شود اشاره می کنیم.
کسب درآمد منطقی
سرمایه گذاری در بازار بورس اگر با دانش کافی و تجزیه و تحلیل های اصولی همراه باشد می تواند باعث کسب درآمد مناسب و منطقی باشد و سرمایه گذاران می توانند با تحلیل های دقیق با کمترین میزان ریسک کسب درآمد کنند.
امنیت و شفافیت سرمایه گذاری
سرمایه گذاری در بورس خوشبختانه ریسک نابود شدن سرمایه یا ناپدید شدن یک شبه سرمایه را با خود همراه ندارد. بازار بورس حمایت کامل قانون را در خود دارد و شرکت هایی که سرمایه گذاران می توانند در آن ها سرمایه گذاری کنند نیز شفافیت کامل دارند.
حفظ سرمایه و قابلیت نقد شوندگی بالا
همانطور که اشاره کردیم با وجود کم ریسک بودن سرمایه گذاری در بورس این بازار را می توان امن ترین بازار برای حفظ سرمایه در مقابل تورم دانست.
طبیعتا اگر پول راکد بماند و فعالیتی با آن انجام نشود در اقتصاد ما با کاهش ارزش همراه است، اما در صورتی که در بازاری همچون بورس سرمایه گذاری شود احتمالا حفظ شدن آن بسیار بالا است. علاوه بر این سرمایه شما در بورس به سرعت قابلیت نقد شوندگی دارد و این مسئله نیز یک مزیت مهم به شمار می رود. در پایان پیشنهاد می کنیم مقاله ای که در رابطه با کارمزد نوشته ایم را نیز از دست ندهید. این مقاله را می توانید در صفحه کارمزد چیست بخوانید.
سوالی در مورد تعریف بازار بورس دارید؟ از ما بپرسید!
در این مقاله به پرسش بورس چیست پاسخ داده و به تعریف بازار بورس پرداختیم. اما اگر هنوز سوالی در رابطه با بورس دارید، آن را با ما در بخش نظرات به اشتراک بگذارید. اگر هم به دنبال یک نرم افزار مالی مناسب هستید، همین حالا از طریق شماره ۰۲۱-۸۱۰۲۲۰۰۰ با مشاوران سپیدار در ارتباط باشید.