بزرگ‌ترین بازار نقد در راستای تجارت ارزها

ضربه ۶۰۰ میلیارد دلار ی جنگ تجاری به اقتصاد دنیا

هر کسی برنده جنگ تجاری بین دو اقتصاد بزرگ جهان باشد ، چین یا آمریکا ، پیامدهای آن بسیار گسترده خواهد بود و ۶۰۰ میلیارد دلار از تولید ناخالص داخلی جهان کم میکند.

به گزارش «کالاخبر» به نقل از راشاتودی، هر کسی برنده جنگ تجاری بین دو اقتصاد بزرگ جهان باشد ، چین یا آمریکا ، پیامدهای آن بسیار گسترده خواهد بود و ۶۰۰ میلیارد دلار از تولید ناخالص داخلی جهان کم میکند .

نمایندگان تجاری واشنگتن و پکن قبل از افزایش دو پیش جنگ تجاری ، بازارهای جهان را با اعلام اینکه در آستانه یک قرارداد هستند، آرام کرده بودند .

پس از اعلام افزایش تلافی‌جویانه عوارض ، درگیری تجاری تبدیل به یک جنگ تکنولوژی شد چون دولت ترامپ هواوی ، بزرگترین شرکت مخابرات چین را تحریم کرد و متحدان خارجی آن را تهدید کرد تجهیزات ۵ G این شرکت را کنار بگذارند .

این درگیری های تجاری هنوز جا برای شعله ور تر شدن دارند. مثلا عوارض ممکن است به تمام تجارت چین و آمریکا گسترش یابد و بازار را راکد تر کند . این سناریو وقتی در ۲۰۲۱ به اوج خود برسد ،۶۰۰ میلیارد دلار برای تولید ناخالص داخلی جهان هزینه دارد .

حتی بدون جنگ تجاری، تولید در چین و آمریکا به ترتیب ۰.۵ درصد و ۰.۲ درصد کاهش می یابد در حالی که تولید جهانی حدود ۰.۳ درصد طی ۳ سال کم خواهد شد .

درگیری ادامه دارد، ولی هیچ طرفی حاضر به تسلیم شدن نیست و هر کدام امیدوار است رقیبش بالاخره کوتاه بیاید .در حالی که ترامپ می گوید آمریکا در مقابل چین در شرایط خوبی قرار دارد ، پکن اعلام کرده برگهای برنده ای از آمریکا در دست دارد و نمی خواهد بر سر منافع کلیدی اش سازش کند .

افزایش تنش ها احتمالا باعث افزایش عوارض بر واردات دوجانبه به جز برخی محصولات می‌شود. با توجه به احتمال افزایش عوارض به ۲۵ درصد ، تولید در جهان ۰.۵ درصد کاهش می یابد در حالی که تولید آمریکا و چین به ترتیب ۰.۵ درصد و ۰.۸ درصد پایین می آیند .

بازارهای مالی هم نسبت به جنگ تجاری چین و آمریکا حساس هستند و انتظار می‌رود با این سناریو بازار سهام ۱۰ درصد سقوط کند که باعث ضربه خوردن مصرف و سرمایه‌گذاری می‌شود. این شرایط منجر به ۰.۶ درصد کاهش بزرگ‌ترین بازار نقد در راستای تجارت ارزها در تولید ناخالص داخلی جهان می شود در حالی که چین و آمریکا ۰.۹ درصد و ۰.۷ درصد تولید ناخالص داخلی خود را از دست می‌دهند .

بسیاری از تحلیلگران پیش بینی کرده اند تجارت جهانی قربانی این بازی عوارض شود. به علاوه ، عوارض اضافی آمریکا بر کالاهای چینی بی ثباتی در فضای تجارت جهانی را تشدید می کند و رشد آن را کندتر می سازد. صندوق بین‌المللی پول در مورد پیامدهای درگیری های تجاری هشدار داده و اعلام کرد رشد جهانی در ۲۰۱۹ در خطر است و قیمت برای مصرف کننده بالا میرود.

توافق تجاری چین و آمریکا به سود یوآن و طلا پیش رفت

به گزارش تجارت‌نیوز، سلطه دلار آمریکا بر بازار جهانی ارز روز دوشنبه با تقویت ۵/ ۰ درصدی یوآن به پایان رسید. پس از توافق تجاری آمریکا و چین برای تعلیق تعرفه‌های گمرکی، بازارهای جهانی با افزایش تقاضای سرمایه‌گذاری برای دارایی‌های غیردلاری همراه شد. همچنین فروش اوراق بدهی مبتنی‌بر دلار نیز ظرف ۶ ماه منتهی به اکتبر در پایین‌ترین سطح ۳۰ ماه اخیر قرار گرفته است.

افت فروش اوراق در بازارهای توسعه‌یافته منجر به چرخش روند در ماه‌های آتی خواهد شد و در واقع، فروش بیشتر بدهی‌ها در صورتی محقق می‌شود که دلار ضعیف‌تری (در برابر سایر ارزها) پشتوانه این اوراق باشد. دلار ضعیف به معنای رشد جذابیت سوآپ اوراق دلاری با سایر ارزها است. کاخ سفید روز شنبه اعلام کرد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا با همتای چینی خود شی‌جین‌پینگ در مذاکرات جی۲۰ برای لغو اعمال تعرفه بر ۲۰۰ میلیارد دلار کالاهای چینی با نرخ ۲۵ درصدی به تفاهم رسید.

علاوه بر عامل تجاری، سیاست پولی آتی در ایالات متحده نیز سیگنال نزولی دیگری برای دلار به بازارهای جهانی ارسال کرده بود. آخرین اظهارات سیاست‌گذاران فدرال رزرو درخصوص شتاب افزایش نرخ بهره بانکی در ماه‌های آتی از امکان کاهش سرعت انقباض مدنظر این نهاد حکایت داشت.

هفته گذشته جرومی پاول، رئیس فدرال رزرو برخلاف بیانیه‌های انقباضی پیشین خود رفتار کرد. چنانچه سرعت افزایش نرخ بهره هدف دچار افت شود، شاخص دلار تحت فشار قرار خواهد گرفت. به‌نظر می‌رسد چنین پیامی از اظهارات رئیس بانک مرکزی آمریکا به سرمایه‌گذاران منتقل شده و شاخص دلار را وارد سراشیبی کرده است. کاهش قدرت دلار آمریکا زمینه را برای رشد بهای اونس فراهم می‌سازد و هزینه نگهداری فلز گرانبها را برای سرمایه‌گذاران خارجی (غیردلاری) کاهش خواهد داد.

به این ترتیب، تقاضا در بازار جهانی فلزات گرانبها روند افزایشی را تجربه خواهد کرد که به معنای رشد قیمت طلا است. بهای هر اونس فلز زرد در بازارهای جهانی، دیروز در ۱۲۲۲ دلار کلید خورد، اما با روند کاهشی شاخص دلار که به سمت سطح ۹۷ واحدی عقب‌نشینی می‌کرد، وارد مدار صعودی شد. قیمت اونس طلا تا عصر روز گذشته از نرخ ۱۲۲۸ دلاری نیز عبور کرد که از رشد ۵/ ۰ درصدی فلز گرانبها حکایت داشت. دلار استرالیا، نیوزیلند و کانادا به همراه ین، یوآن و فرانک سوئیس در برابر دلار آمریکا پیشروی داشتند.

فروش بدهی‌های دلاری در کف ۳۰ ماهه

روند خرید اوراق بدهی مبتنی‌بر دلار از سوی شرکت‌ها و موسسه‌های مالی در سراسر دنیا به کف ۳۰ ماهه خود رسیده است. حجم فروش این اوراق توسط شرکت‌ها و موسسه‌ها در بازارهای توسعه‌یافته تا سطح ۱۴۰۰ میلیارد دلاری (در ۶ ماه منتهی به اکتبر) نزول کرد.

روند بزرگ‌ترین بازار نقد در راستای تجارت ارزها صعودی شاخص دلار در سال‌جاری میلادی باعث شد، استقبال از اوراق مبتنی‌بر دلار حتی برای خود این موسسه‌ها افزایش یابد. پیش از این، سود ناشی از آربیتراژ در بزرگ‌ترین بازار نقد در راستای تجارت ارزها این بازار باعث فروش بیشتر بدهی‌های دلاری می‌شد. آربیتراژی که حاصل سوآپ اوراق با ارزهای دیگر بود با تقویت شاخص دلار، سود پیشین را نداشت و از همین رو روند فروش اوراق در بازارهای توسعه‌یافته نزولی پیش رفت.

البته افت استقبال از بدهی‌های مبتنی بر دلار با تضعیف شاخص این ارز تقویت خواهد شد. هرچند اقدام برخی از اقتصادهای نوظهور که به فروش بدهی‌های دلاری و افزایش وزن طلا در ذخایر خود دست زده‌اند، ممکن است روند رشد فروش اوراق را حتی در صورت تضعیف ارزش دلار در برابر سایر ارزها دچار اختلال کند.

فروش ریالی نفت در بورس بستری برای توسعه «تجارت ریالی»

ظرفیت فروش ریالی نفت ایران در بورس می تواند به عنوان یک بستر مناسب برای توسعه تجارت ریالی مورد استفاده قرار بگیرد. از طرفی فروش ریالی نفت ایران به کشورهایی همچون ترکیه، هند و چین، شرایط را برای واردات با ریال از این کشورها فراهم می‌کند؛ از طرف دیگر فروش نفت کشورهایی همچون عراق و قزاقستان در بورس انرژی ایران و به صورت ریالی، شرایط را برای رونق صادرات غیرنفتی ایران به این کشورها در قالب «تجارت ریالی» مهیا می‌نماید.

مسیر اقتصاد / چنانکه در مطالب قبل عنوان شد، با توسعه تجارت ریالی، این امکان وجود دارد که بخشی از تأمین مالی چرخه صادرات کشور، بدون نیاز به دلار و با استفاده از ریال انجام شود.

همچنین بیان گردید که در فرآیند تجارت ریالی، می توان با سازوکارهایی از فرار سرمایه جلوگیری کرد و از مزیت های متعدد آن همچون «حذف دلار از تجارت ایران با کشورهای همسایه و همسو»، «حذف ریسک تغییر نوسانی نرخ برابری ارزهای خارجی»، «اثرگذاری مثبت بر افزایش تقاضای پول و کاهش نرخ تورم» و «افزایش قدرت مانور ایران برای سرمایه گذاری در کشورهای همسایه» بهره مند شد.

«فروش ریالی نفت در بورس» بستری برای توسعه «تجارت ریالی»

علاوه بر این ظرفیت، فروش ریالی نفت ایران در بورس نیز می تواند به عنوان یک بستر مناسب برای توسعه تجارت ریالی مورد استفاده قرار بگیرد.

در بین خریداران نفت ایران، کشورهایی همچون ترکیه، هند و چین، روابط مساعدتری با ایران دارند و بارها اعلام کرده اند که حاضرند در تجارت دوجانبه دلار را کنار بگذارند؛ بنابراین مقامات ایرانی می توانند به خریداران نفت خود در دیگر کشورها اعلام نمایند که بخشی از نفت را به صورت ریالی از بورس انرژی ایران خرید کنند.

در این صورت ارزهای واسط همچون دلار و یورو، از فرآیند فروش نفت ایران کنار می رود و شرایط برای بی اثر نمودن تحریم های آمریکا در این بخش فراهم می شود. علاوه بر این رونق فروش ریالی نفت در عمل معنی اقبال واردکنندگان نفت ایران به استفاده از ریال است و این امر می تواند شرایط را برای پرداخت ریال از سوی بازرگانان ایرانی، در زمینه واردات کالا از این کشورها فراهم نماید.

بنابراین توسعه حوزه عمل فروش ریالی نفت در بورس و فراهم کردن شرایط حضور خریداران خارجی در این فرآیند، در عمل به رونق استفاده از ریال از سوی بازرگانان شرکای تجاری اصلی ایران منجر می شود که مزایایی همچون کاهش هزینه های فروش نفت و بی اثر شدن تحریم ها را در کنار افزایش قدرت نفوذ ریال ایران در تجارت جهانی به همراه دارد.

بورس انرژی ایران فرصتی برای نقش آفرینی در فروش نفت کشورهای منطقه

علاوه بر خریداران نفت ایران، بورس انرژی و تجارت ریالی فرصتی بزرگ پیش روی ایران قرار می دهد تا در روند فروش نفت دیگر کشورهای نفتی منطقه نیز نقش آفرینی داشته باشد.

در حال حاضر کشورهایی همچون عراق، ترکمنستان و قزاقستان جزء صادرکنندگان نفت و دیگر حامل های انرژی هستند و به دلیل شرایط جغرافیایی مساعد ایران، از همکاری با ایران در زمینه فروش نفت خود استقبال می کنند.

بنابراین ایران می تواند شرایط را برای فروش بخشی از نفت این بزرگ‌ترین بازار نقد در راستای تجارت ارزها کشورها در بورس انرژی و به صورت ریالی فراهم نماید. در این صورت علاوه بر مزایایی همچون افزایش قدرت ایران در روند تجارت خارجی کشورهای منطقه، ریالی که این کشورها در ازای نفت خود دریافت می کنند، می تواند در پرداخت پول صادرکنندگان کالاهای غیر نفتی ایران به آن ها مورد استفاده قرار بگیرد و از این منظر نیز گامی دیگر در راستای توسعه تجارت ریالی برداشته شود.

فروش نفت دیگر کشورها در بورس ایران چگونه به توسعه تجارت ریالی منجر می شود؟

به طور خاص در حال حاضر یکی از مشکلات تجارت دوجانبه ایران و عراق، عدم توازن در تراز تجاری است؛ در واقع میزان صادرات ایران به عراق در هر سال به مراتب بیشتر از میزان صادرات عراق به ایران بوده و این مسئله شرایط را برای رونق تجارت ریالی و حذف دلار پیچیده نموده است.

درحالیکه اگر شرایط برای فروش نفت عراق در بورس انرژی ایران و به صورت ریالی فراهم شود، این امکان فراهم خواهد شد که بخش قابل توجهی از تجارت دوجانبه دو کشور در قالب تجارت ریالی ساماندهی گردد.

حجم تجاری جاده ابریشم به ۵ تریلیون دلار رسید

چین به تازگی اعلام کرده است که میزان حجم تجاری صورت پذیرفته از راه پروژه جاده ابریشم به پنج تریلیون دلار رسیده است.

به گزارش ایسنا، طرح توسعه کمربند جاده‌ای موسوم به جاده ابریشم چین را به کشورهای آسیای مرکزی و سایر نقاط جهان متصل می‌کند و موجب می‌شود که محموله‌های کالایی با سرعت بیشتری به بازار کشورهای دیگر منتقل شود که این امر بدون شک تاثیر بسزایی بر روی اقتصاد چین و جهان خواهد گذاشت.

با توجه به آنکه از زمان توسعه پروژه چند تریلیون دلاری کمربند جاده‌ای موسوم به جاده ابریشم توسط چین حدود پنج سال می‌گذرد، شرکت‌های چینی بسیاری پروژه‌های متعددی را در مناطق و کشورهای در مسیر این پروژه کلید زده‌اند که همه این پروژه های همکاری، بالغ بر ۲۴۰ هزار فرصت شغلی را در این مناطق بوجود آورده است.

حالا در تازه‌ترین گزارش‌های منتشر شده، چین اعلام کرده است که از سال ۲۰۱۳ میلادی تاکنون یعنی عرض مدت پنج سال، حجم تجارت میان چین و کشورهای در مسیر کمربند جاده ای به رقمی بالغ بر پنج تریلیون دلار رسیده است. طبق اظهارات یانگ جیئچی، رئیس اداره امور خارجی در چین، سرمایه گذاری‌های مستقیم خارجی این پروژه نیز از مرز ۷۰ میلیارد دلار عبور کرده است.

در پروژه احداث و راه اندازی کمربند جاده‌ای موسوم به جاده ابریشم بالغ بر ۱۱ هزار قطار باری در میان مناطق اروپا و آسیا در حال حرکت، تردد و جابجایی محصولات و کالاهای مختلف است که صدها شهر را نیز به یکدیگر متصل می‌کند.

بر اساس گزارش راشا تودی، چین یکی دیگر از مواردی که در احداث و برقراری جاده ابریشم بر روی آن تمرکز کرده و به نظر می‌رسد که قصد دارد آن را به مرحله اجرا برساند، ادامه و تکمیل این کمربند جاده ای به مناطق قطبی در شمال روسیه است تا بتواند فروش، جابجایی و انتقال کالا و محصولات میان کشورهای در مسیر جاده ابریشم را تسهیل بخشد.

از سال ۲۰۱۳ میلادی تاکنون که این پروژه کلید زده شد، بیش از ۱۴۰ کشور و شرکت بین المللی و خارجی با چین قراردادهای متعددی را منقعد کرده اند که با تقویت اتصال و تسهیل ارتباط کشورهای آسیای شرقی، اروپایی و شمال آفریقا به امضا رسیده و اجرایی شده است تا هزینه‌های ناشی از تجارت و فروش خودرو را به نصف کاهش دهند.

آسیب پذیری بازار با وضع دلار

جامعه کنونی ایران در حال حاضر، شرایطی را تجربه می‌کند که بی‌ثباتی و آشفتگی اقتصادی، قدرت تحلیل و تصمیم‌گیری آینده را نه‌تنها از دولت، بلکه از کارشناسان و صاحب‌نظران و حتی عموم مردم سلب کرده‌ است.

به گزارش ایمنا، زهرا فریدزادگان در روزنامه فرهیختگان با این مقدمه در گزارشی نوشت: یکی از موارد مهمی که کارشناسان اقتصادی متفق‌القول بر آن تاکید دارند، سوءمدیریت دولت در کنترل بازار و ناتوانی در هدایت درست نقدینگی موجود در کشور است. این ناکارآمدی مدیریتی، بازار ارز و سکه را به‌شدت شرطی کرده و افسار بازار (به‌ویژه بازار ارز) را به دست غیر سپرده است.

بدیهی است بازاری که قیمت‌های آن را دلالان در کوچه‌پس‌کوچه‌ها تعیین می‌کنند، آسیب‌پذیری بیشتری خواهد داشت. در این میان ذکر یک نکته حائز اهمیت است. در حال حاضر متقاضیان ارز به سه گروه عمده شامل واردکنندگان، مسافران خارج از کشور و کسانی که برای حفظ ارزش سرمایه، پول خود را به ارز تبدیل می‌کنند تقسیم می‌شوند. از میان این سه گروه، طبیعتا واردکنندگان کالا و خدمات، جامعه بزرگ‌تری را نسبت به دو گروه دیگر تشکیل می‌دهند و بدون شک نیاز واردکنندگان کالاهای اساسی به ارز بیش از سایرین است و همین امر می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در نرخ‌گذاری ارز ایفا کند.

توافق دولت و پتروشیمی‌ها ترمز سکه و ارز را کشید

روزنامه جوان هم در گزارشی آورد: ریزش شدید قیمت ارز در بازار روز گذشته باعث شد تا بار دیگر امیدها در خصوص تلاش دولت برای کنترل بازار زنده شود؛ تلاش‌هایی که می‌کوشد قیمت ارز را به زیر ۱۰ هزار تومان باز گرداند و باعث بازگشت ثبات به بازار کشور شود .
بر این اساس در حالی که سفته‌بازان و دلالان برای روز سه‌شنبه قیمت ۱۳ هزار تومانی برای دلار پیش‌بینی می‌کردند، ناگهان شکل‌گیری یک اتفاق باعث شد تا ریزش قیمت در بازار ارز آغاز شود و نه‌تنها این بازار افزایشی را مشاهده نکند، بلکه پس از هفته‌ها روند کاهشی را نیز تجربه کند. گفته می‌شود بسته جدید اقتصادی دولت که بخش مهم آن توافق پتروشیمی و دولت است، باعث شد روز گذشته قیمت دلار بار دیگر به کانال ۱۰ هزارتومان بازگردد و حتی لحظاتی نیز تحت‌تأثیر این اتفاقات قیمت زیر ۱۰‌هزار تومان را نیز لمس کند، اما بار دیگر به کانال ۱۰‌هزار تومان بازگشت. متعاقب این اتفاق قیمت سکه و طلا نیز روند نزولی گرفت و حباب این بازار نیز کوچک شد .

پژواک تصمیمات در بازار

رضا بوستانی هم در یادداشتی در روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: وقتی سیاست‌گذاران از تحولات بازار گله‌مند می‌شوند، انگشت اتهام را به سمت گروهی خاص نشانه می‌روند. اما واقعیت این است که تحولات بازار در خلأ اتفاق نمی‌افتد. بازار تنها برآیند رفتار جمعی را منعکس می‌کند؛ همان‌طور که آینه واقعیت را بدون کم و کاست نشان می‌دهد. پس اگر تحولات بازار بر خلاف خواست سیاست‌گذاران است، پیش از متهم کردن گروهی از شهروندان باید علت آن را در رفتار خود جست‌وجو کنند .

تجربیات متعددی در این زمینه وجود دارد که می‌توان آنها را برشمرد. به‌طور مثال، افزایش‌های اخیر نرخ ارز تورم توسط کارشناسان اقتصادی پیش‌بینی شده بود. از مدت‌ها پیش کارشناسان نسبت به رشد عرضه پول در اقتصاد و عواقب دستکاری نرخ سود هشدار داده بودند .

مشتریان نفتی ایران

بازار نفت به‌شدت در حال دیدبانی تحولات دیپلماتیک وابسته به ایران است. دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری امریکا که پیش‌تر اعلام کرده بود در نوامبر ٢٠١٨ صادرات نفت ایران را به صفر خواهد رساند، حدود یک ماه قبل این موضع‌گیری را نرم‌تر کرد .

با توجه به این موضوع روزنامه اعتماد به بررسی مشتریان نفتی ایران پرداخته و با این مقدمه در ادامه آورده است: بزرگ‌ترین خریدار نفت ایران چین است که بیش از ٤٠ درصد از صادرات نفت ایران را از آن خود می‌کند. با این حال، ‌نفت ایران کمتر از ١٠ درصد از واردات نفت بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان را پوشش می‌دهد. موسسه مشاوره بازار انرژی FGE معتقد است که چین به احتمال زیاد به‌طور کامل خرید نفت از ایران را متوقف نخواهد کرد، گرچه احتمال دارد ممکن بودن کاهش سهم حدود ٧٠٠ هزار بشکه‌ای واردات ایران، چین را به بازی با کارت انرژی تهران برای امتیاز گرفتن از واشنگتن تشویق کند .