داد و ستد طلا و نقره

منظور از سیستم های پولی چیست؟

در زمان‌های قدیم ابزارهای مختلفی برای انجام معاملات و مبادلات در میان مردم وجود داشت. قبل از پیدایش پول، مردم با مبادله کالا نیازهای روزانه خود را تامین می‌کردند. پس از مدتی کالاهای با ارزشی چون طلا و نقره برای مبادلات خود استفاده کردند و پس از پیدایش پول وارد فاز جدیدی از خرید و فروش شدند و همه تبادلات در چارچوب سیستم پولی اعتباری صورت گرفت. اما این که منظور از سیستم های پولی چیست؟ موضوعی است که در این مقاله به آن می‌پردازیم؛ تاریخچه سیستم پولی و تغییرات آن را توضیح می‌دهیم و با انواع این نظام در ایران و سایر نقاط جهان آشنا می‌شویم. با ما همراه باشید.

تعریف سیستم های پولی چیست؟

انواع مختلفی از سیستم‌های پولی وجود دارد که هر کدام در گذر زمان به وجود آمده‌اند اما به طور کلی سیستم‌های پولی به دو دسته تقسیم‌بندی می‌شوند؛ اول سیستم پولی کالایی و دوم سیستم پولی اعتباری. در زیرمجموعه این تقسیم ‌بندی، سیستم پولی کالایی، خود به سیستم پولی دوفلزی و سیستم پولی تک‌فلزی تقسیم می‌شود و سیستم پولی اعتباری نیز به سیستم پولی با پشتوانه کامل و سیستم پولی بدون پشتوانه بخش‌‌بندی می‌شود. در ادامه هر یک از این دو نظام پولی و زیرمجموعه‌های آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.

سیستم پولی کالایی چیست؟

سیستم کالایی در دورانی استفاده می‌شد که مردم به جای پول از کالا استفاده می‌کردند. تاریخچه این نوع سیستم به روزگاران بسیار دور برمی‌گردد. مردم برای امرار معاش و بهره‌مندی از همه مایحتاج، کالاهای تولیدی خود را با یکدیگر مبادله می‌کردند. یعنی برای خرید یک کالا، کالای دیگری را پرداخت می‌کردند.

در آن زمان کالاهایی چون آهن، گندم، مس، برنج، نمک، ذرت و پوست حیوانات از دسته کالاهای رایج و پرطرفدار به شمار می‌رفت، دارایی‌هایی مانند طلا و نقره نیز بودند اما به دو دلیل چندان مورد استقبال واقع نمی‌شدند اول این که کالاها در اختیار همه قرار نداشتند و دوم داد و ستد با کالاهای دیگر راحت‌تر بود و افراد می‌توانستند بر سر قیمت زودتر به توافق برسند. پس از اندکی فلزات ارزشمند دیگری کشف شد و بشر توانست روش‌هایی را برای ذوب این فلزات و تبدیل آن‌ها به پول پیدا کند، در نتیجه سیستم پولی کالایی نیز رشد کرد.

به غیر از چند کالای اساسی که در بالا نام بردیم کالاهایی دیگری که در طول تاریخ در این سیستم به عنوان پول داد و ستد می‌شدند، عبارت‌ بودند از طلا، نقره، مس، آهن و محصولاتی مانند پوست حیوانات، نمک، تنباکو، کاغذ، برنج، شیره، ذرت و ابزار کشاورزی. علاوه بر این‌ها حیواناتی مانند اسب، گوسفند، شتر، خوک و… نیز مورد معامله و تبادل قرار می‌گرفتند.

1/ نظام پولی دو فلزی

همان‌طور که متوجه شده‌اید، سیستم نظام دو فلزی پر پایه دو فلز بنا شد و آن دو فلز محبوب طلا و نقره بود. در نظام پولی دوفلزی یا bimetallism، دو فلز طلا و نقره معمولا به صورت هم‌زمان خرید و فروش می‌شدند. به این صورت که یک نسبت مبادله میان دو فلز مذکور وجود داشت و بنا بر این نسبت‌ها داد و ستد انجام می‌شد. به عنوان مثال نسبت رسمی نقره به طلا برابر ۱۵ به ۱ بود و به این معنی که هر 1 اونس طلا برابر با ۱۵ اونس نقره است. اما به مرور زمان همان‌طور که نسبت‌ها در حال تغییر بودند ارزش کالایی این دو فلز نیز تغییر کرد و در نهایت به دلیل مشکلات فراوان در این سیستم این نوع نظام پولی منحل و از مبادلات حذف شد.

در کشورمان ایران نیز سیستم پولی دو فلزی در سال‌های ابتدایی نیمه قرن گذشته (۱۲۰۰ تا ۱۲۵۰ هجری) مرسوم بود. وجود ذخایر طلای بسیار زیاد در کشور این امکان را فراهم کرده‌ بود که مردم در آن سال‌ها با این فلز به مبادله مشغول باشند. تومان طلا که نام بخشی از این ذخایر طلا بود با یک لیر استرلینگ و ۵۰ عباسی نقره برابری می‌کرد. با وجودی که مسکوکات مختلف دیگری نیز در معاملات استفاده می‌شدند و هر کدام ارزش‌های متفاوتی داشتند اما تومان طلا بیشتر از بقیه مورد استفاده قرار می‌گرفت. در اواخر دهه ۱۲۵۰ کشورهای غربی و همچنین آمریکا به دلیل به وجود مشکلات در این سیستم پولی تصمیم گرفتند که نقره را حذف کنند. در نتیجه این اتفاق سیستم پولی تک‌فلزی به وجود آمد.

2/ نظام پولی تک‌ فلزی

در سیستم پولی تک فلزی که هم مانند سیستم‌های دیگر زیر مجموعه نظام کالایی است اساس معامله بر پایه طلا استوار بود. ویژگی اصلی سیستم پولی تک‌فلزی یا monometallism امنیت آن است. یعنی کالای پایه در آن مطمئن است؛ به همین دلیل افراد جامعه این نظام را ایمن می‌دانستند. با وجود این اطمینان خاطر اما دوباره مشکلاتی در این سیستم به وجود آمد که به شرح آن می‌پردازیم.

مشکلی که در این نوع سیستم پولی به وجود آمد برمی‌گردد به زمان‌هایی که کشورها با کسری بودجه مواجه می‌شدند. هنگام وقوع این رویداد و در پی کسری بودجه، میزان واردات کشورها در مقایسه صادرات آن‌ها افزایش پیدا می‌کرد و به همین نسبت مقدار زیادی طلا در جریان مبادلات از کشور خارج می‌شد. همان‌طور که می‌دانید کم شدن ذخایر طلای یک کشور بحران به حساب می‌آید اما راه‌ حل عبور از این بحران چه بود؟ برای پاسخ به این سوال باید روشی اتخاذ می‌شد که در آن قیمت کالاهای صادراتی کاهش و به تبع آن میزان صادرات افزایش پیدا می‌کرد. به این ترتیب و برای حل این گونه مشکلات بود که سیستم کالایی تک‌ فلزی نیز از رده خارج شد و نظام پولی شکل گرفت.

در ایران نیز هم‌زمان با حذف سیستم دوفلزی و روی آوردن به سیستم تک‌فلزی، مبادلات به این روش انجام می‌شد و ایران نیز مانند اروپا و آمریکا همین روش را در پیش گرفت اما سیستم تک‌فلزی نقره در ایران رواج بیشتری داشت. زیرا در برهه‌ای از زمان قیمت نقره کاهش پیدا کرد و در نتیجه قران نقره به عنوان جانشینی برای تومان طلا در نظر گرفته شد.

سیستم های پولی چگونه شکل گرفتند؟

تا به این جا خواندیم مبادلاتی که بر پایه سیستم‌های پولی دوفلزی (طلا و نقره) و تک فلزی (نقره) بود به خاطر وجود مشکلاتی به مرور زمان منسوخ و سیستم‌ پولی اعتباری جایگرین آن‌ها شد. با پیدایش سیستم های پولی، استانداردهایی مانند استاندارد طلا، شمش طلا و طلا-ارز به وجود آمدند. در استاندارد طلا، بر طبق اصول و قوانینی، طلا را به پول تبدیل می‌کردند. این روش کم‌کم سبب شد علاوه بر پول طلا، پول اعتباری هم به سکه طلا تبدیل شود.

در ادامه این روند دولت به جای آن‌ که پول اعتباری را به سکه طلا تبدیل کند به شمش طلا تبدیل ‌کرد و این کار باعث شد در کنار سکه طلا، استاندارد شمش طلا هم شکل گیرد. به این ترتیب و بر اساس این استاندارد افراد برای دریافت طلا کمتر مراجعه می‌کنند و بیشتر در پی استقبال از پول‌های اعتباری هستند.

در استاندارد طلا-ارز نیز روشی ارائه می‌شود که بر اساس آن می‌توان پول اعتباری را به ارز بدل کرد و پس از آن ارز به طلا تبدیل می‌شود. در ایران نظام پولی تا قبل از سال ۱۹۶۵ میلادی به همین منوال بود و پول ایران قابلیت تبدیل به دلار و از دلار به طلا را داشت.

سیستم پولی اعتباری چیست؟

در بالا گفتیم که با توجه به مشکلات در سیستم کالایی، کشورها تصمیم گرفتند که سیستم اعتباری را برای مبادلات خود انتخاب کنند اما سیستم پولی اعتباری چگونه شکل گرفت؟ باید گفت که در سیستم پولی کالایی، مشکلاتی در نگهداری و سپرده‌گذاری کالا وجود داشت که باعث شد دولت‌ها به دنبال راه حل جایگزین باشند. در سیستم‌های پولی کالایی دو فلزی و تک فلزی، نگهداری کالاهایی مانند طلا آن‌ هم در اندازه‌های زیاد، کار دشوار و پرریسکی بود.

برای نگهداری، طلا را در خزانه‌ها می‌گذاشتند و برای مردمی که مالک طلا بودند مدارکی صادر می‌کردند. این مدارک برای اثبات مالکیت بود و ارزش طلا در آن‌ها ثابت بود و نمی‌شد ارزش آن را تغییر داد. در این روش امنیت بالا و ریسک نگهداری طلا پایین بود. به مرور زمان، این مدارک یا همان اعتبارات طلا شکل پول به خود گرفتند تا در مبادلات از آن‌ها استفاده شود. به این ترتیب سیستم پولی اعتباری بنا شد تا در ادامه خود به دو سیستم پولی با پشتوانه کامل و سیستم پولی بدون پشتوانه تقسیم شود.

1/ نظام پولی با پشتوانه کامل

در نظام پولی با پشتوانه کامل، افراد در مقابل خرید کالا، رسید داد و ستد طلا و نقره یا سندی مانند اسکناس یا به اصطلاح پول کاغذی را به فروشنده می‌دادند که برابر با میزان ارزش کالا بود. در این رسید ارزش کالایی مانند طلا نشان داده می‌شد که به ازای آن همان مقدار طلا در خزانه نگهداری می‌شد. با وجودی که این رسیدها قابل تبدیل بود اما موجب تغییر کالای پایه نمی‌شد.

2/ نظام پولی بدون پشتوانه

به مرور زمان نظام پولی با پشتوانه کامل به سیستم پولی بدون پشتوانه تبدیل شد یعنی هر فردی که در خزانه طلا داشت، دیگر برای خرید و فروش‌های خود به کالا نیاز نداشت. در این روش، صرافی‌هایی که وظیفه نگهداری از طلاها را بر عهده داشتند آن را به عنوان وام در اختیار مردم قرار می‌دادند و در مقابل سود می‌گرفتند.

سخن آخر

سیستم های پولی از ابتدای شکل‌گیری تا کنون تحولات زیادی را تجربه کرده‌اند. این سیستم‌ها در حقیقت چارچوبی برای انتقال ارزش هستند. برای انتقال این ارزش، در ابتدا افراد از کالا و سپس از فلزات گران‌بها مانند طلا و نقره استفاده کردند اما به مرور زمان، مشکلاتی پیش آمد که به تبع آن به جای این کالاها، از اعتبار آن‌ها استفاده شد و سیستم‌ پولی اعتباری شکل گرفت. سیستم پولی اعتباری به دو دسته با پشتوانه و بدون پشتوانه تقسیم‌بندی می‌شود که در حال حاضر سیستم پولی اعتباری بدون پشتوانه در سراسر دنیا مورد استفاده قرار گرفته است.

آیا «جرم‌انگاری» جدیدی در بازار طلا در راه است؟

از سال گذشته سرمایه‌گذاری در بازار طلا متنوع شده به نحوی که علاوه بر معاملات طلا، صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا خرید و فروش سکه در بازارهای حقیقی یا مجازی یک نوع داد و ستد تجاری جدید هم رایج شده است که ثمره افزایش قیمت ارز داد و ستد طلا و نقره در سال گذشته خورشیدی و افزایش در قیمت کالاهاست.

این داد و ستد تازه خرید و فروش طلای آب شده است و کسانی که می‌خواهند سرمایه‌های خود را حفظ کنند به این نوع داد و ستد در بازار طلا روی آورده‌اند.

این اتفاق به نوعی ذائقه جدید برای مردم ایجاد کرده که از این به بعد در خانواده‌ها یا حتی برخی مؤسسات مالی سرمایه‌گذاری بر طلای ذوب‌شده یا طلای آب شده که تبدیل قراضه‌های طلا یا طلای مصرفی و بازیافتی است، انجام می‌شود.

این نوع سرمایه‌گذاری مالیات ارزش افزوده و اجرت ندارد.

باید دانست به کیفیت طلاهای آب شده در گام نخست نمی توان اعتماد کرد و اصالت آن از سوی طلافروشان و اتحادیه قابل تایید نیست.

بازار خرید و فروش طلای آبشده زیرزمینی است و نمی‌توان آمار دقیقی از گردش مالی بازار به دست آورد اما باید گفت این بازار وجود داشته و خرید و فروش در آن رونق داشته اما از رونق سابق برخوردار نیست.

طلای دست دوم نیز یکی از علاقه‌مندی‌های خانوارها و کنشگران جدیدالورود در این بازار است. طلای دست دوم به هیچ عنوان قابل ردیابی و کنترل نیست.

هر چند میزان دقیقی از حجم میزان طلای آب‌شده نقدی یا دست دوم در اقتصاد ایران در دست نیست اما مقامات سابق اتحادیه طلا و جواهر حجم طلای خانگی را در اقتصاد ایران چیزی داد و ستد طلا و نقره در حدود ۲۰۰ تن می‌دانند.

آخرین فعل و انفعالات در این بازار چیست؟

بیش از چند ماه است که بازار مصنوعات طلای تازه‌ساز در ایران در رکود به سر می‌برد و خرید و فروش سکه نیز کماکان از حوزه علاقه اقتصاد ایران خارج شده است و فعالان این صنف همچون دیگر صنوف در ادامه فعالیت خود به شدت مرددند.

روند افزایش قیمت در این بازار دامنه نوسانات پایینی دارد و حتی اخبار پیرامون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز بر هیجانات بازار نیافزود و بسیاری اینگونه تحلیل کردند که روند افزایش قیمت از مدت‌ها قبل پیش‌خور شده است و نوسانات در دامنه‌ای کم و کنترل شده بود.

اما این بخشی از ماجراست و بازار خرید و فروش طلای دست دوم و طلای خام در بازارهای زیر زمینی به دلیل وجود حباب‌های کوچک در بازار سکه و غیرواقعی بودن قیمت ارزهای خارجی در جریان است و صد البته روند فروش طلاهای تقلبی و جعلی نیز شدت گرفته است.

در کارگاه‌های غیرمجاز، آلیاژ‌های مختلف به طلا افزوده و شناسه‌های جعلی روی محصول حک شده و تحت عنوان طلای آب‌شده بفروش می‌رسد.

همچنین در کارگاه‌های زیرزمینی مس، نقره و آلیاژ‌های زرد رنگ را ترکیب کرده و محصول را به نام طلای دست دوم به واحد‌های صنفی یا مردم می‌فروشند.

از دیگر موارد سوءاستفاده در بازار عرضه تابلو‌های آبکاری شده طلا و دیگر مصنوعات همچون شاخه‌های گل طلا بوده که عملاً یک کالای مصنوع آبکاری شده است و هزینه پرداختی برای آن بیشتر صرف فناوری تولید آن می‌شود تا ماهیت طلای به‌کار رفته در کالا و لذا این مصنوعات نیز بر بازار آشفته مصنوعات طلا دامن می‌زنند.

حال بر اساس موارد بالا، مقامات اتحادیه طلا و جواهر تأکید بیشتری بر ممنوعیت خرید و فروش طلای خام و دست دوم داشته و نگرانی‌هایی را برای خانوارها و معامله‌گران به وجود آورده‌اند.

پرسش مهم این است که این ممنوعیت چیست و آیا توان عملیاتی شدن را دارد؟

بنا بر اعلام مقامات اتحادیه، اعلام ممنوعیت معاملات طلای آب‌شده و دست دوم، ماهیاتاً صفت قانونی به خود نمی‌گیرد، مگر «جرم‌انگاری» فعالیت‌های یاد شده مورد تأیید مقامات بالادست مقننه، قضاییه یا مجریه قرار گیرد.

اگر جرم‌انگاری فعالیت یاد شده شدت بیشتری به خود گیرد، این عمل بدان معناست که نیروهای محرکه بازار طلا در دو بخش سکه طلا یا همان دولت و بخش مصنوعات طلا یا همان اتحادیه نیاز شدیدی برای روان‌تر کردن بازار به منظور رونق در بازار یا به عبارت ساده‌تر، گران‌تر کردن این کالا دارند.

جدی‌تر شدن خبر جرم بودن این گونه معاملات توسط قوای مسئول خبر خوبی برای اقتصاد ایران نخواهد بود.

ثانیاً بازار خرید و فروش این محصولات یک بازار شبکه‌ای مبتنی بر اعتماد و رابطه به شیوه افقی است و نه یک بازار مبتنی بر روابط عمودی که نیاز به مجوز از مقامات داخل یا خارج از بازار داشته باشدريال پس ادامه فعالیت این بازار قطعی است هرچند فشارها تشدید شود.

قراردادهای آتی نقره از سکه افتاد

دنیای‌اقتصاد-راضیه احقاقی: افت محسوس ارزش قراردادهای آتی نقره در بازار مشتقه بورس کالا را شاهد هستیم. در حالی که این فلز گران‌بها در بازارهای جهانی روزهای نسبتا خوبی را سپری می‌کند دلیل افت حجم معاملات را باید در سیگنال‌های ارزی و تعدیل انتظارات تورمی در بازار داخل جست‌وجو کرد. در واقع نرخ ارز بازیگر اصلی این روزهای بازارهای مالی و کالایی کشور شده و اثرگذارتر از سایر فاکتورها در این بازار خودنمایی می‌کند. با این وجود نمی‌توان از تاثیر سایر فاکتورهای بنیادین اثرگذار بر این بازار در میان و بلندمدت غافل شد. انجمن‌(جهانی) نقره در گزارشی با اشاره به افزایش قابل توجه تقاضا برای نقره، رشد ۳۰ درصدی بهای این فلز گران‌بها را در بازارهای جهانی تا پایان سال جاری میلادی برآورد کرده است. این برآورد اگرچه خوش‌بینانه به‌نظر می‌رسد اما می‌تواند به جذب مجدد سرمایه‌گذاران به سمت این فلز گران‌بها منجر شود.

آغاز یا پایان ریزش

در حال حاضر سه قرارداد فعال نقره با سررسیدهای اردیبهشت، خرداد و مرداد در بازار آتی بورس کالا مورد داد و ستد قرار می‌گیرند؛ نوسانات نرخ ارز در بازار داخل، انتظارات تورمی و روند تغییر بهای جهانی این فلز گران‌بها مهم‌ترین فاکتورهای تعیین‌کننده قیمت هر یک از این اوراق و میزان استقبال معامله‌گران از آنها است.

بررسی معاملات قراردادهای آتی نقره با سررسیدهای مختلف به وضوح افت محسوس ارزش این اوراق را از زمان بازگشایی تا روز چهارشنبه 8 اردیبهشت نشان می‌دهد؛ این کاهش از تضعیف عوامل بنیادی و غیربنیادین اثرگذار در این بازار نشات می‌گیرد. نقره در عین حال که فلزی مصرفی در بخش صنعت و تولید به شمار می‌رود، به عنوان فلزی گران‌بها جایگاه سرمایه‌گذاری دارد. بنابراین معامله‌گران قراردادهای آتی نقره به دو گروه مصرف‌کنندگان و سرمایه‌گذاران تقسیم می‌شوند. این بازار در عین حال که امکان پوشش ریسک قیمتی را برای مصرف‌کنندگان فلز نقره فراهم می‌کند، بازاری برای جذب نقدینگی و سرمایه‌گذاری نیز به شمار می‌رود. ظرف هفته‌های اخیر نوسانات نرخ ارز و تعدیل انتظارات تورمی در بازار داخل به گونه‌ای پیش رفت که از سویی باعث خروج برخی سرمایه‌گذاران از بازارهای مالی از جمله بازار مالی بورس کالا شد و از طرف دیگر به تعویق خرید در بازار فیزیکی به امید افت نرخ در هفته‌های بعد انجامید. قراردادهای آتی نقره نیز از این روند کلی حاکم بر بازار مستثنی نبودند.

در واقع ردپای نوسانات نرخ ارز در روند معاملات قراردادهای آتی نقره به وضوح نمایان است. نرخ ارز در بازار آزاد ظرف 2 هفته ابتدایی سال 1400 در مسیر رشد قیمتی قرار گرفت که این موضوع سیگنالی افزایشی برای اغلب بازارها به همراه داشت به گونه‌ای که هر سررسید نقره تحویل اردیبهشت ماه در روزهای هشتم و دهم فروردین امسال ورود به کانال 20 هزار تومان را تجربه کردند. این در حالی بود که بهای جهانی نقره در این بازه زمانی در مسیر کاهشی شدن قرار گرفته بود و در کانال قیمتی 24 دلار به ازای هر اونس که کف قیمتی این فلز پس از دسامبر 2020 بود نوسان می‌کرد. به این ترتیب در 2 هفته ابتدایی سال 1400 سیگنال مثبت ارزی قوی‌تر از سیگنال منفی بهای جهانی در این بازار عمل کرد.

در ادامه با انتشار اخباری مبنی بر احتمال احیای برجام، ورق در مسیر حرکت نرخ ارز برگشت و همین موضوع نیز بازارهای کشور را به سرعت متاثر کرد. معاملات قراردادهای آتی نقره نیز به عنوان بازاری سیال به این تغییر روند حرکتی نرخ ارز واکنش نشان داده و در مسیر نزولی شدن قیمتی قرار گرفتند. در روز پایانی فروردین امسال (سه‌شنبه 31‌ام) بهای هر قرارداد آتی نقره با سررسید اردیبهشت به کانال 18 هزار تومانی سقوط کرد و با نرخ 18 هزار و 900 تومان معامله شد؛ این در حالی بود که در این تاریخ قیمت نقره در بازارهای جهانی در مسیر صعود قرار داشت و در این تاریخ با نرخ 9/ 25 ‌‌دلار به ازای هر اونس داد و ستد می‌شد. البته در روزهای بعد مجدد این فلز گران‌بها در بازار داخل با اقبال نسبی خریداران روبه‌رو شد و به کانال 19 هزار تومانی بازگشت. مهم‌ترین دلیل سقوط یکباره نقره در بازار مشتقه بورس کالا ظرف هفته پایانی فروردین را باید در سیگنال‌های مثبت از مذاکرات داد و ستد طلا و نقره وین جست‌وجو کرد. در هفته پایانی فروردین ماه، سیگنال‌هایی مثبت از مذاکرات وین، اسکناس آمریکایی را وارد سراشیبی سقوط کرد. روند نزولی نرخ ارز در هفته پایانی فروردین ماه با توجه به سیگنال‌های مثبت از مذاکرات برجامی شتابی بیشتر به خود گرفت و در نهایت نرخ ارز در آخرین روز از فروردین 1400 با داد و ستد طلا و نقره بازگشت به کانال 23 هزار تومان و ثبت قیمت 23 هزار و 800 تومان به کف قیمتی 75 روز اخیر خود رسید. به این ترتیب در فروردین ماه امسال دلار 5/ 3 درصد ارزش خود را از دست داد که این موضوع سیگنالی کاهشی برای اغلب بازارهای کشور بود.

در یک هفته اخیر نیز قراردادهای فعال آتی نقره عمدتا متاثر از نرخ ارز نوسان کاهشی داشتند. در روز دوشنبه بهای دلار آزاد به 23 هزار و 650 تومان افت داشت، این کاهش باعث ایجاد ترسی میان معامله‌گران از ریزش بیشتر بهای ارز شد و بلافاصله تاثیر خود را در بازار آزاد فلزات گران‌بهای کشور و به شکل دقیق‌تری سکه گذاشت به گونه‌ای که هر سکه بهار آزادی در این روز به کف قیمتی 100 روزه خود یعنی 9 میلیون و 900 هزار تومان رسید. نمود این افت بهای نرخ ارز و طلا در قراردادهای آتی نقره ظرف یک هفته اخیر به وضوح مشخص بود. پس از بازگشت نرخ ارز در روز سه‌شنبه 7 داد و ستد طلا و نقره اردیبهشت، قراردادهای آتی نقره نیز با استقبال معامله‌گران روبه‌رو شدند و مجدد در مسیر رشد قیمتی قرار گرفتند.

اما این روند افزایشی به وجود آمده در قیمت قراردادهای آتی نقره در روز پایانی هفته جاری یعنی دیروز چهارشنبه 8 اردیبهشت ادامه نداشت، به گونه‌ای که هر قرارداد آتی نقره سررسید اردیبهشت در زمان تنظیم این گزارش با افت 64/ 0 درصدی نسبت به روز قبل خود با نرخ 19 هزار تومان معامله شد. مهم‌ترین دلیل این افت را باید در کاهشی شدن مجدد نرخ ارز در این روز جست‌وجو کرد. البته در این روز این فلز گران‌بها در بازارهای جهانی نیز افت محسوسی داشت به گونه‌ای که در این روز نقره در بازارهای جهانی مجدد به کانال 25 دلار بازگشت و در زمان تنظیم این گزارش با افتی 97/ 0 درصدی با نرخ 9/ 25 دلار به ازای هر اونس معامله شد.

اگرچه نقره در بازارهای جهانی ظرف یک هفته اخیر افت 4/ 2 درصدی داشته اما این فلز گران‌بها ظرف یک ماه اخیر بازده 14/ 5 درصدی را برای سرمایه‌گذاران خود رقم زده است. با وجود آنکه در شرایط کنونی نرخ ارز پارامتر یکه‌تاز تعیین‌کننده روند حرکتی بازارها شده، اما در میان و بلندمدت نمی‌توان از تاثیر نوسان قیمت‌های جهانی در بازار داخل غافل شد. در واقع پس از آنکه بازار ارز به آرامش نسبی برسد، سیگنال‌های جهانی با قدرت بیشتر اثر خود را در بازار داخلی به نمایش می‌گذارند و همین موضوع نیز باعث می‌شود تا نتوان در ارائه هر گونه تحلیلی از این سیگنال بنیادی غافل شد.

رشد 30 درصدی بهای نقره در بازارهای جهانی

موسسه نقره (The Silver Institute) در گزارشی که روز پنج‌شنبه 22 آوریل منتشر کرد رشد تا 30 درصدی بهای این فلز گران‌بها را تا پایان سال جاری میلادی برآورد کرد. در این گزارش آمده است، میزان تقاضای جهانی نقره در سال گذشته میلادی به علت کاهش فعالیت‌های اقتصادی در اثر شیوع بیماری کووید -19 در دنیا افت پیدا کرد، اما با شروع واکسیناسیون در مقابل این ویروس در دنیا و از سرگیری فعالیت‌های اقتصادی در بسیاری از نقاط دنیا انتظار می‌رود که تقاضای این فلز در سال جاری میلادی رشدی قابل ملاحظه ای داشته باشد و این موضوع به رشد بهای این فلز کمک می‌کند. روزهای خوش برای نقره از ماه‌های پایانی سال 2020 آغاز شد و این فلز در ماه‌های پایانی این سال رشدی کم سابقه را تجربه کرد. میانگین بهای معامله نقره در سال 2020 برابر 55/ 20 دلار به ازای هر اونس بود که این رقم نسبت به میانگین بهای معامله این فلز در سال 2019 رشدی 27 درصدی داشت و البته این نرخ بیشترین میانگین قیمتی معامله نقره پس از سال 2013 بود. موسسه نقره پیش‌بینی کرده است که میانگین بهای جهانی نقره در سال جاری میلادی برابر 3/ 27 دلار به ازای هر اونس شود که این رقم رشدی 33 درصدی نسبت به بهای این فلز در سال 2020 خواهد داشت. همچنین در این گزارش برآورد شده که این فلز گران‌بها در سال جاری به پیک داد و ستد طلا و نقره تاریخی قیمت خود یعنی 32 دلار نیز برسد. اگرچه در میزان دفت این برآوردها تردید وجود دارد اما اغلب تحلیلگران سال جاری میلادی را زمانی روشن برای این فلز گران‌بها ارزیابی می‌کنند. البته در این شرایط شیوع گسترده کووید-19 در هند که یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان این فلز گران‌بها به شمار می‌رود می‌تواند تردید بیشتری در تحقق این پیش‌بینی‌ها به وجود آورد.

نتیجه جلسه کمیته بازار آزاد فدرال‌رزرو که در صبح روز سه‌شنبه 27 آوریل آغاز و نتیجه آن عصر چهارشنبه 28 آوریل به وقت نیویورک برگزار شد نیز بر روند نوسان شاخص دلار، تورم ایالات‌متحده آمریکا و اغلب بازارهای جهانی اثرگذار می‌شود. بازارهای دنیا به دقت تصمیمات جدید فدرال‌رزرو را که چشم‌انداز تورمی این کشور را مشخص می‌کند رصد کرده و بنابراین در هفته آینده باید منتظر اثرگذاری نتایج این جلسه بر بازارهای دنیا باشیم.

بانکنوت و سکه

قبل از پیدایش مسکوکات و بانکنوت ها همه معاملات و داد وستد ها به وسیلة جنس صورت می گرفت که مبادلۀ جنس به جنس یا بارتر نامیده می شد. از آنجائیکه مبادلة بارتر با دشواری های فراوان همراه بود و تأمین کننده نیاز مندی های عامه مردم با در نظر داشت تنوع محصولات، پیشرفت ها و دستاورد های تازه نبود؛ فلزات گرانبها مثل مس، نقره و طلا به عنوان وسیلة مبادله به داد و ستد راه پیدا کرد و روند مبادله را آسانتر و مؤ ثر تر ساخت. این روند با ضرب مسکوکات گوناگون و چاپ و نشر بانکنوت ها ادامه یافته و اینک با محصولات پیشرفتة مالی همراه است که سیر مبادله را پیش از هر زمان دیگر سریع ساخته است .

در افغانستان، معاملات و داد و ستد ها به وسیله مبادلة بارتر آغاز شده و در دوره های گوناگون، مسکوکات مختلف در داد و ستد مورد استفاده قرار گرفته است. شماری ازاین سکه ها در بیرون از مرز های افغانستان و شماری نیز در داخل کشور ضرب شده است. سکه هایی از دوره های هخامنشی ها، یونان و باختری، ساکها، کوشانی ها، کیداریها، ساسانی ها،ظهور اسلام، غزنوی ها، سلجوقی ها، غوری ها، احمد شاه ابدالی، امیر عبدالرحمن خان، امیر حبیب الله خان، غازی امان الله خان، حبیب الله خان کلکانی، محمد نادر خان، محمد ظاهر شاه، محمد داوود خان، حزب دیمو کراتیک خلق، دولت اسلامی افغانستان، جمهوری اسلامی افغانستان و. از جمله سکه های هستند که در دوره های مختلف داد و ستد طلا و نقره از آن برای داد و ستد استفاده شده است .

بانکنوت برای نخستین بار در دوره پادشاهی اعلیحضرت امان الله خان در کنار مسکوکات، در داد و ستد و معاملات مردم راه پیدا کرد. در سال 1298 هجری شمسی نخستین بانکنوت افغانستان بنام روپیه کابلی نشر شد که بعداً بنام افغانی مسمی گردید. در میان سالهای 1298-1299 بانکنوت های یک افغانی، پنج افغانی، پنجاه افغانی و صد افغانی نشر شده. از آنجائیکه در بانکنوت های دوره امانی، ارزش بانکنوت ها به چهار زبان پشتو،دری،اردو و ترکی تحریر شده بود، محققین باور دارند که این بانکنوتها بیرون از مرز های افغانستان نیز قابل گردش بوده و در داد و ستد مورد استفاده قرار می گرفته است .

در دورۀ حبیب الله کلکانی، بانکنوتهای تازه چاپ نشد، ولی تعدادی از بانکنوتهای دوره شاه امان الله با مهر حبیب الله کلکانی در جریان مبادله قرار گرفت. در دورۀ پادشاهی نادر خان گردش بانکنوت ها متوقف شد و مسکوکات طلاو نقره و سایر فلزات گرانبها مثل گذشته در داد و ستد معمول شد. در دورۀ توقف نشر بانکنوت ها، ماشین های جدید گراف و چاپ بانکنوت ها وارد گردید، ولی تا زمان پادشاهی محمد ظاهر خان بانکنوت های افغانی نشرنشد .

در سال 1312 محمد ظاهر خان به پادشاهی رسید ودر سال 1315 اصولنامه ای جهت چاپ و نشر بانکنوتها در دو فصل و 21 ماده نشر کرد که بر اساس آن بانکنوتها یکبار دیگر در کنار مسکوکات در داد و ستد مردم راه یافت .

در دوره جمهوری داوود خان (1352-1357) دیزاین بانکنوت ها تغییر خورد و به جای عکس محمد ظاهر شاه، عکس محمد داوود خان و به جای نشان شاهی نشان جمهوری در آن درج گردید. در این دوره دیزاین همه بانکنوت ها واحد ولی رنگ های گوناگون چاپ و نشر می شدند. بانکنوت های 10، 20، 50، 100، 500، و 1000 افغانی در این دوره در گردش قرار داشتند .

با روی کار آمدن جمهوری دیموکراتیک افغانستان در مرحله زمامداری نور محمد تره کی و حفیظ الله امین نشان " خلق" در بانکنوت ها درج گردید اما برای اولین بار در سال 1358 در زمامداری جناح پرچم حزب دیموکراتیک خلق افغانستان، نشان د افغانستان بانک در بانکنوت های منتشره درج شد .

با تأسیس دولت اسلامی افغانستان ارزش افغانی بطور بی سابقۀ کاهش یافت و این امر منجر به چاپ بیش از حد پول و تراکم و چند گانگی بانکنوت ها گردید. کاهش ارزش افغانی باعث چاپ و نشر بانکنوت های50000 و 10000 افغانی شد و استفاده از مسکوکات در داد و ستد عامه عملاً از میان رفت .

در دوره امارت اسلامی طالبان، بانکنوت تازه چاپ نشد و بانکنوت ها و مسکوکات دو دورگذشته در معاملات و داد و ستد ها قابل پذیرش و در دوران قرار داشت .

در سال 1381 هجری شمسی با روی کار آمدن ادارۀ مؤقت تحت رهبری محترم حامد کرزی، ریفورم پولی روی دست گرفته شد و د افغانستان بانک با حذف سه صفر؛ بانکنوت های 1، 2، 5، 10، 50، 100، 500 و 1000 افغانی چاپ و نشر کرد که بحیث پول واحد و مروج کشور مورد استفاده قرار داد. در همین حال در کنار بانکنوت ها، یک بار دیگر مسکوکات 1، 2، و 5 افغانیگی در داد و ستد و معاملات تجاری و اقتصادی مردم راه پیدا کرد .

طلا 4 درصد از ارزش خود را از دست داد

(تصویر شماره 1)
به گزارش گروه اقتصاد بین الملل فارس به نقل از رویترز، با افزایش ارزش دلار و احتمال افزایش نرخ بهره بانکی آمریکا که از جذابیت طلا کم کرد، قیمت طلا در معاملات امروز بیش از یک درصد کاهش یافت و چهارمین هفته متوالی کاهشی را ثبت کرد.
هر اونس طلا با 10 دلار و 3 سنت داد و ستد طلا و نقره کاهش 1811.79 دلار فروخته شد.طلا طی هفته گذشته نزدیک به 4 درصد از ارزش خود را از دست داد.
جرمی پاول، رئیس بانک مرکزی آمریکا روز پنج شنبه گفت مبارزه برای کنترل تورم «مقداری درد دارد».
دیوید مگر، تحلیلگر بازار گفت: « قیمت طلا روند کاهشی گرفته زیرا فدرال رزرو متعهد شده است که نرخ بهره را با سرعت بالا افزایش دهد و بعلاوه ارزش دلار بسیار بالا رفته است.»
شاخص دلار در مسیر ثبت ششمین هفته متوالی افزایشی قرار دارد و به بالاترین رقم 20 سال گذشته رسیده است.
انتهای پیام/

ویترین

هلدر موبایل زیر آینه ای مخصوص موبایل PK-H60

کیف چرمی فانتزی مخصوص شارژر

درمان مشکلات پوستی دور چشم

ماشین اصلاح موی سر و صورت وی جی ار

سفره و رومیزی قلمکاری اصفهان طرح انگوری

ساعت دیواری فانتزی اتاق کودک

فیجت ضد استرس مدل پاپ ایت دایره ایی

کرم ضد چروک 5040

واژه شناسی این خبر (سکه):
سکه یک تکهٔ کوچک از فلز ، معمولاً دایره‌شکل و تخت، معتبرشده توسط یک دولت برای استفاده در داد و ستد اقتصادیِ یک جامعه است. جنس فلز سکه در گذشته از طلا ، نقره و مس بود، اما امروزه بیشتر از ترکیبات نیکل استفاده می‌شود. کاربرد طلا و نقره امروزه بیشتر در ضرب سکه‌های یادبود است.
اولین پول فلزی کشف شده در جهان در موهنجودارو (در پاکستان فعلی) مربوط به تمدن دره سند بدست آمده‌است که حدود ۵۰۰۰ سال پیش تهیه شده‌است. همچنین در جنوب بین‌النهرین حلقه‌های متعلق به ۴۰۰۰ سال پیش در کشفیات باستان‌شناسی فرانسویان بدست آمده‌است؛ کهن‌ترین سکه به شکل امروزی یافت شده در جهان متعلق به سناخریب پادشاه آشور است که حدود ۲۷۰۰ سال پیش تهیه شده‌است. در همین حدود (۲۷۰۰–۲۶۰۰ سال پیش) در لیدیه (واقع در ترکیه کنونی) سکه‌های از جنس الکتروم ضرب شد. سکه‌های که شاهنشاه لیدیه رواج داد بنابر نام شاهنشاه یعنی کرزوس به کرزویید (کرزوسی) معروف گشت. بعد از فتح لیدیه توسط کورش بزرگ شاه پارس این سکه‌ها در ایران آن زمان (۲۵۵۰ سال پیش) رواج یافت. در زمان داریوش بزرگ وی سکه‌های دریک طلا و سیگل یا شِکِل نقره ضرب کرد.
سکه‌های یادبود سکه‌هایی هستند که در مناسبت‌های مذهبی و سیاسی خاص یا در گرامی‌داشت چهره‌های علمی و فرهنگی هر کشور ضرب می‌شوند. سکه‌های یادبود می‌توانند در قالب سکه‌های رایج کشور یا به صورت سکه‌های نقره و طلای یادبود که در گردش نیستند باشد. سکه یک ریالی (FAO) در سال‌های ۱۳۵۰ و ۱۳۵۱ و ۱۳۵۲ و ۱۳۵۳. سکه ده ریالی (FAO) سال ۱۳۴۸. سکه‌های ۱ و۲ و۵ و ۱۰ و ۲۰ ریالی پنجاهمین سال سلطنت پهلوی ۱۳۵۵. (روی سکه‌ها تاریخ ۲۵۳۵ شاهنشاهی ضرب شده‌است). سکه ۲۰ ریالی بازی‌های آسیایی تهران ۱۳۵۳. سکه ۲۰ ریالی (FAO) سال ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷. سکه ۲۰ ریالی یادبود پنجاهمین سالگرد تأسیس بانک ملی ایران (شهریور ۱۳۵۷).
(برگرفته از دانشنامه آزاد ویکی‌پدیا)

واژه شناسی این خبر (طلا):
طلا یا زَر با نشان شیمیایی Au نام یک عنصر است. طلا فلزی نرم و چگال و شکل‌پذیر به رنگ زرد روشن و براق است که در مجاورت هوا و آب زنگ نمی‌زند و تیره نمی‌شود. از نظر شیمیایی، طلا فلزی واسطه است که در گروه ۱۱ جدول تناوبی جای دارد و یکی از کم واکنش‌ترین عنصرهای جامد در شرایط استاندارد است.
این فلز را می‌توان به‌صورت خالص در طبیعت به‌شکل دانه‌ای یا تکه‌ای در میان سنگ‌ها ، رگه‌ها و آبرفت‌ها پیدا کرد. طلا همچنین به‌صورت محلول جامد با دیگر عنصرها مانند نقره ( الکتروم )، به‌شکل یک آلیاژ با فلزاتی چون مس و پالادیم و حتی به‌صورت ادخال و گیر افتاده در میان موادی نظیر پیریت قابل مشاهده است. طلا در موارد غیرمعمول، به‌صورت ترکیب شده با عناصری مانند تلوریوم نیز مشاهده شده‌است.
نماد شیمیایی این عنصر، Au از نام لاتین آن aurum به معنی «درخشش سپیده دم» گرفته شده‌است.
(برگرفته از دانشنامه آزاد ویکی‌پدیا)

واژه شناسی این خبر (ارز):
نرخ ارز عبارت است از مقداری از واحد پولی ملی که برای بدست آوردن واحد پول کشور دیگر باید پرداخت شود. به پول‌های خارجی ارز گفته می‌شود، به گفته دیگر به واحدهای پولی که در کشورهای دیگر جز کشور اصلی داد و ستد شود به صورت کلی ارز گفته می‌شود.
ارز عموماً نوع پذیرفته‌شده‌ای از پول است که شامل سکه و اسکناس‌های کاغذی می‌شود و توسط دولت توزیع شده و در داخل اقتصاد گردش دارد. ارز که به عنوان واسطه مبادله کالا و خدمات مورد استفاده قرار می‌گیرد، پایه و زیربنای کسب‌وکارها به حساب می‌آید.
یکی از تفاوت‌های بین معاملات مالی در داخل کشور و مبادلات بین‌المللی این است که درتجارت داخلی نیاز به پرداخت و دریافت وجوه بر حسب پول رایج ملی است اما در معاملات خارجی معمولاً این وجوه به شکل پول‌های رایج و معتبر خارجی و بین‌المللی، پرداخت می‌شود.
(برگرفته از دانشنامه آزاد ویکی‌پدیا)