قرارداد اختیار معامله چیست؟

قرارداد اختیار معامله چیست؟

در پی راه اندازی قریب الوقوع معاملات قراردادهای اختیار معامله (آپشن) زعفران در بورس کالای ایران در مطالبی آموزشی به معرفی این قرارداد می پردازیم.

به گزارش «کالاخبر»، سرمایه گذاران و فعالان بازارهای مختلف همواره تمایل دارند از ابزارهای معاملاتی مختلفی استفاده کنند تا ریسک معاملاتی خود را به حداقل رسانده و به نوعی خود را در مقابل نوسانات احتمالی بیمه کنند. در همین زمینه و همراه با فعال شدن ابزارهای معاملاتی جدید در بازار سرمایه و به ویژه بورس کالای ایران، شناخت این راهبردها می‌تواند برای فعالان بازارها بسیار سودبخش باشد.

در این میان یکی از این قراردادهایی که به زودی در بورس کالای ایران راه اندازی می شود، معاملات قراردادهای اختیار معامله یا همان آپشن روی محصول زعفران است که در سری جدید مطالب آموزشی قصد داریم ضمن معرفی آن، یک‌به‌یک ‌سراغ راهبردهای مختلف این ابزار معاملاتی رفته و آن‌ها را تشریح نماییم.

گام اول؛ قرارداد اختیار معامله

قرارداد اختیار معامله یکی از انواع اوراق مشتقه است. در دست داشتن اطلاعات کافی در مورد نحوه کارکرد قراردادهای اختیار معامله به افراد کمک می‌کند تا بتوانند به درستی وارد این معاملات شوند و با ریسک‌ها و مزایای آن آشنا شوند.

قرارداد اختیار معامله، نوعی قرارداد است که در آن خریدار این حق را پیدا می‌کند که مقدار مشخصی از دارایی پایه را با مبلغ معین در زمان مشخصی در آینده از فروشنده خریداری کند و یا به او بفروشد. به عبارت دیگر خریدار، حق خرید و یا فروش دارایی پایه را از فروشنده خریداری می‌کند.

با این تعریف ممکن است این سوال مطرح شود که تفاوت قرارداد اختیار معامله با قرارداد آتی چیست؟

در قرارداد آتی اگر کسی کالایی را خریداری کند و تا سررسید قرارداد موقعیت خود را نگه دارد، متعهد به ایفای تعهدات خود بوده و در سررسید می‌بایست مبلغ ارزش قرارداد را به حساب خود واریز نموده و دارایی را تحویل بگیرد. اما قرارداد اختیار معامله، برای خریدار اجباری در پی ندارد، خریدار می‌تواند در صورت تمایل از حق خرید و یا فروش خود استفاده نماید و به همین علت است که به این معاملات اختیار می‌گویند.

اختیار معامله و کاربرد آن | انواع اختیار معامله کدامند؟

همانطور که می‌دانید، تورم و منابع مالی سرگردان تاثیرات منفی زیادی در اقتصاد کشور داشته است. راهکاری که برای مهار این مهم وجود دارد، ابزارهای مالی هستند. ابزارهای مالی و تنوعی که در آنها وجود دارد، می‌تواند در اقتصاد کشور بسیار تاثیرگذار باشد. اما متاسفانه، در ایران این ابزارها بسیار اندک است و با وجود ریسکی که در بازار سرمایه وجود دارد، شورای بورس اوراق بهادار تصمیم گرفت برای کاهش ریسک موجود، معاملات اوراق اختیار را تصویب کند. از آنجایی که، استفاده از این اوراق در بازار سرمایه بسیار اندک است و استفاده چندانی از این اوراق نمی‌شود، نیاز به فرهنگ‌سازی بین سهامداران دارد. در مقاله پیش رو، قصد داریم به عنوان یک سهامدار شما را با اوراق اختیار در بورس آشنا کنیم.

تاریخچه

قرارداد اختیار معامله از قرن‌ها پیش به عنوان معاملات آپشن نیز شناخته شده است. معاملات قرارداد اختیار معامله، اولین بار در یونان باستان (حق اختیار برداشت از باغ‌های زیتون) صورت گرفت. اولین شخصی که از قراردادهای اختیار معامله استفاده کرد، تالس، فیلسوف یونانی بود. پس از یونان، در سال 1973 در شیکاگو بورس اختیار معامله تاسیس شد. بنابراین، در شیکاگو فرم استانداردی که کلیه فعالیت‌های تجاری در ارتباط با این موضوع بود در قالب این فرم‌های استاندارد راه‌اندازی شد. به همین دلیل، در حال حاضر اکثر قراردادهای اختیار معامله در قالب این فرم‌های استاندارد قابل معامله است.

اختیار معامله چیست؟

اختیار معامله، قراردادی دو طرفه بین خریدار و فروشنده است.
بر اساس این قرارداد، خریدار حق دارد مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمان مشخص خریداری کند. همینطور، فروشنده بر اساس این قرارداد حق دارد (نه الزام و تعهد) مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمان مشخص بفروشد.
همانطور که پیش‌تر اشاره شد، خریدار یا فروشنده هیچ الزام و تعهدی در این قرارداد ندارد. به عبارتی، دارنده قرارداد در اعمال حق خود مختار است. نکته قابل توجه اینکه، در صورت درخواست خریدار برای لغو قرارداد، فروشنده ملزم به اجرای آن است. در صورتی که فروشنده از اجرای قرارداد امتناع کند، باید مبلغی تحت عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای یا کارگزار بورس قرار دهد و متناسب با تغییرات قیمت اوراق اختیار معامله، آن را تعدیل کند.

* اختیار معامله در دسته‌بندی اوراق بهادار مشتقه قرار دارد. در ادامه، به توضیح مختصری از اوراق مشتقه می‌پردازیم.

اوراق مشتقه

اوراقی که دارای ریسک بالا و به هم ریختن بازار می‌شوند را اوراق مشتقه می‌گویند.
مشتقه؛ به معنی وابستگی چیزی به چیز دیگر است. به عبارت دیگر، قیمت یک چیز به چیز دیگری وابسته است. به طور مثال؛ آبمیوه به میوه وابسته است و سس کچاپ به گوجه فرنگی وابسته است. بنابراین، آبمیوه و سس کچاپ مشتق از میوه و گوجه فرنگی هستند.
قراردادهای اختیار معامله نیز به این دلیل که ارزش آنها به ارزش دارایی‌های دیگر بستگی دارد، اوراق مشتقه می‌باشند. مثل: قرارداد سلف، پیمان‌های آتی و …
بهتر است قبل از اینکه سرمایه گذاری کنید یا قراردادهای اختیار معامله را بین خود و طرف مقابل منعقد کنید، به چگونگی استفاده شرکت‌ها از اختیار معامله بپردازید. همانطور که می‌دانید، امروزه بسیاری از شرکت‌های چند ملیتی از قراردادهای اختیار معامله استفاده می‌کنند.

انواع قراردادهای اختیار معامله

همانطور که پیش‌تر اشاره شد، قرارداد اختیار معامله قراردادی بین خریدار و فروشنده است که در ازای پرداخت مبلغ معینی از طرف خریدار، منعقد می‌شود. با این حال، قرارداد اختیار معامله دستورالعمل‌های متفاوت (اوراق بهادار و . ) و انواع مختلفی دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.

قرارداد اختیار معامله خرید

در قرارداد اختیار معامله خرید، کسی که دارنده اختیار خرید است حق خرید مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت مشخص و دوره زمانی تعیین شده دارد.

قرارداد اختیار معامله فروش

قرارداد اختیار معامله فروش به این صورت است که، حقی را برای دارنده سهام یا کالا اعمال می‌کند. از این رو، دارنده حق دارد مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را در زمان مشخصی با قیمت توافقی بفروشد. در این حالت، خریدار به امید آن که قیمت کالا یا سهام افزایش پیدا می‌کند، آن را از فروشنده خریداری می‌کند. به طور کلی می توان گفت، قراردادهای اختیار معامله نوعی بیمه محسوب می شوند.

* برای درک بهتر اختیار معامله ، به مثال زیر توجه کنید؛

فرض کنید نماد فملی امروز 1000 تومان می‌باشد. شخص الف با بستن قرارداد 3 ماهه این سهم را خریداری می‌کند و بابت هر سهم 100 تومان پرداخت می‌کند. (مبلغ 100 تومان بابت سررسید قرارداد اختیار معامله است.) حال، با گذشت 3 ماه قیمت سهم فملی 1700 تومان شده است. با احتساب پرداخت 100 تومان برای سررسید قرارداد اختیار معامله ، پرداختی شخص الف برای هر سهم فملی 110 تومان بوده است و سود این شخص به ازای هر سهم 600 تومان می‌باشد.
حال فرض کنید، به جای روند مثبت و رشدی که سهم فملی داشته، روند منفی و ریزشی در پیش گرفته باشد و طی این 3 ماه سهام فملی از 1000 تومان به 500 تومان رسیده است. در این صورت، شخص الف باید به خاطر قراردادی که 3 ماه پیش منعقد شده است، دوباره 110 تومان پرداخت کند. اما، چون سهام روند منفی و ریزشی داشته است، این شخص می‌تواند قرارداد اختیار معامله را فسخ کند و فقط همان مبلغ سررسید (100 تومان) را پرداخت کند.

چند نکته درباره قرارداد اختیار معامله فروش

• اولین نکته مهمی که باید به آن اشاره نمود، همان بیمه شدن سهم است. یعنی، شخص اگر در طول زمان مقرر، مقدار معین شده در قرارداد اختیار معامله فروش ضرر کند، در صورت افزایش ریزش سهام یا کالا، شخص همان مقدار مقرر را ضرر کرده است. (در مثال بالا این مسئله کاملا روشن است.)
• شخص علاوه بر مبلغی که به عنوان اجرت برای خریدن قرارداد اختیار معامله می‌پردازد، درصد ریزش سهام را نیز از دست خواهد داد.
• در صورت تمام شدن تاریخ انقضای قرارداد اختیار معامله ، این قرارداد هیچ گونه ارزشی نخواهد داشت.
• از مزایایی که قراردادهای اختیار معامله دارند می‌توان به قابل استفاده بودن آنها در همه انواع اوراق بهادار مالی از جمله؛ اوراق بهادار، ارز و .. اشاره کرد.

انواع قراردادهای اختیار معامله از نظر سبک اعمال

قراردادهای اختیار معامله از نظر سبک اعمال به سه دسته تقسیم می‌شوند که در ادامه، هر کدام همراه با توضیحات آورده شده است.

قرارداد اختیار معامله اروپایی

قراردادهای اختیار معامله اروپایی فقط در زمان سررسید مقرر شده، اعمال می‌شوند. خریدار این نوع قراردادها قبل از زمان سررسید آن، نمی‌تواند از آنها استفاده کند. در بورس کالای ایران معمولا، این نوع قراردادهای اختیار معامله استفاده می‌شود.

قرارداد اختیار معامله آمریکایی

قراردادهای اختیار معامله آمریکایی، در هر زمان قبل از زمان سررسید نیز قابل اعمال هستند. مثلا؛ قراردادی از این نوع برای مدت 10 ماه بسته شده است، اما این قرارداد بعد از 8 ماه قابل استفاده و اعمال است. بنابراین، می توان تفاوت عمده این نوع قرارداد را با قرارداد اختیار معامله اروپایی فقط در زمان اعمال آنها دانست.

قرارداد اختیار معامله برمودایی

قرارداد اختیار معامله برمودایی در واقع ترکیبی از قراردادهای اختیار معامله آمریکایی و اروپایی می‌باشد. به این صورت که، تاریخ‌هایی را از قبل یا برای قبل از سررسید مشخص کرده باشند.

تفاوت اختیار معامله و بازار آتی

• تعهد طرفین
• وجه تضمین
• پرداخت بین طرفین
• بروز رسانی حساب ها
• ریسک طرفین
• حداقل تغییر قیمت هر سفارش (Tick Price)
• اندازه قرارداد
• کارمزد معاملات
• حداکثر حجم هر سفارش
• حد نوسان قیمت
• ساعات معامله
• فرایند تحویل
• جریمه نکول
• نحوه سفارش دهی
• واریز و برداشت وجه
• کال مارجین
• میزان موجودی لازم
• برابری وجه تضمین اولیه در سررسیدها (نمادها)

* مثالی برای تفاوت اختیار معامله و بازار آتی؛

تصور کنید دارای یک برند زعفران هستید، در تلاش هستید که به خاطر جذب مشتری قیمت محصول خود را زیاد تغییر ندهید و دارای نوسان زیادی نباشد. در بازار سنتی اگر بخواهید نوسان قیمتی را از بین ببرید باید سرمایه زیادی داشته باشید و همینطور، جنس زیادی را انبار کنید. اما، در بازار آتی می‌توانید به قرارداد با تحویل 3 ماه آینده با 10 درصد ارزش کل، اجناس خود را با قیمت مشخص شده خریداری کنید. در این صورت می‌توان گفت، شما دغدغه قیمت زعفران را تا 3 ماه آینده ندارید.

✔️ تفاوت اصلی بازار آتی و اختیار معامله در این است که، شما اگر قرارداد آتی با سر رسید 3 ما آتی خریداری می‌کنید، باید در روز قرارداد، کالای مورد نظر را تحویل بگیرید. اما، در بازار اختیار معامله خریدار انتخاب می‌کند که در سر رسید، سهام خود را تحویل بگیرد یا خیر!

کاربردهای اختیار معامله

کاربردی که قرارداد اختیار معامله دارد تطبیق‌پذیری آن جهت ارتباط برقرار نمودن با دارایی‌های سنتی است. اختیار معامله، شرایطی که ممکن است در بازار به وجود بیاید را تنظیم و کنترل می‌کند. به طور مثال؛ از اختیار معامله می‌توانیم نوعی سپر دفاعی نام ببریم. به دلیل سقوطی که در بازار بورس وجود دارد، با استفاده از اختیار معامله می‌توانیم تا حدودی این ریزش و ضرر را کاهش دهیم. گاهی نیز برای پیش‌بینی نمودن شرایط بازار می‌توان از آن استفاده کرد. به دلیل کاربردهایی که نام برده شد و همینطور، کاربردهای دیگری که دارد از اختیار معامله می‌توان به عنوان یک استراتژی بزرگ برای سرمایه گذاری یاد کرد. به طور کلی، افرادی که در بازارهای مالی به دنبال ریسک و ضرر کمتری هستند، می‌توانند از اختیار معامله جهت کاهش این ریسک و ضرر استفاده کنند.

مزایای اختیار معامله

• اهرم مالی
• کاهش ریسک
• کسب درآمد
• کسب سود از نوسان قیمت سهم
• استفاده از مزیت زمانی جهت تصمیمات آتی
• متنوع‌سازی سبد سرمایه گذاری

کلام آخر.

ممکن است یک شخص مبتدی که سرمایه چندانی ندارد، اختیار معامله را نوعی معجزه در بازارهای مالی بداند و جذب آن شود! به دلیل پرداخت مبلغ کمی به عنوان مبلغ قرارداد اختیار معامله، سود خوبی را به دست می‌آورد و در صورت متضرر شدن، درصد ناچیزی از سرمایه را دچار ضرر شده باشد. اما در حقیقت، قراردادهای اختیار معامله بر پایه پیش‌بینی آینده بازار توسط تحلیلگران به وجود آمده است و سرمایه گذاری در آنها هم آنچنان ساده نیست.
بهترین زمانی که شما می‌توانید از قرارداد اختیار معامله استفاده کنید، زمانی است که شما به درک خوبی از بازار بورس رسیده باشید. همینطور، یادگیری روش‌های انواع تحلیل را فرا گرفته باشید و بدون هیچگونه ترسی معاملات خود را انجام دهید.

• مقالات پیشنهادی:

تفاوت اصلی بازار آتی و اختیار معامله در این است که، شما اگر قرارداد آتی با سر رسید 3 ما آتی خریداری می‌کنید، باید در روز قرارداد، کالای مورد نظر را تحویل بگیرید. اما، در بازار اختیار معامله خریدار انتخاب می‌کند که در سر رسید، سهام خود را تحویل بگیرد یا خیر!

منظور از قراردادهای اختیار معامله چیست؟

معمولا برداشت ما از بازار بورس جایی است که عده‌ای خریدار و فروشنده در آن به خرید و فروش سهام شرکت‌ها و اوراق بهادار مختلف مشغول هستند اما این تنها بخشی از اتفاقی است که در بورس می‌افتد و در بورس کالا و اوراق بهادار کشور بازارهای مختلفی وجود دارند و معاملات گوناگونی در این بازارها انجام می‌شود. امروز قرار است به سراغ یکی از این ابزارهای معاملاتی یعنی قراردادهای اختیار معامله برویم و شما را با مفهوم این نوع از قراردادها و چگونگی کارکرد آن‌ها بیشتر آشنا کنیم. با ما همراه شوید.

قرارداد اختیار معامله چیست؟

قراردادهای اختیار معامله و قرارداهای آتی از مهم‌ترین ابزارهای مشتقه در بازار بورس کالا و اوراق بهادار کشور به شمار می‌روند و به دلیل این که مفهوم جدیدی در بازار بورس ایران هستند، بسیاری از سهامداران آشنایی زیادی با این قراردادها ندارند.

در یک معامله ساده شما معمولا برای دریافت یک کالا یا خدمات مبلغی را پرداخت و کالا یا خدمت مورد نیاز خود را هم دریافت می‌کنید اما در قراردادهایی مانند قرارداد اختیار معامله به خریدار حق خرید یا فروش کالای مورد معامله در تاریخی معین با قیمتی مشخص و از پیش تعیین شده داده می‌شود.

چگونگی کارکرد قرارداهای اختیار معامله

برای این که با کارکرد قرادادهای اختیار معامله بیشتر آشنا شوید، کار را با یک مثال آغاز می‌کنیم. فرض کنید در فرودین ماه 1400 که قیمت هر سکه 8 میلیون تومان است شما اختیار خرید این کالا را با همین قیمت در تاریخ اسفند 1400 از یک فروشنده خریداری و مبلغ 200 هزار تومان را هم به عنوان قیمت اختیار معامله مشخص می‌کنید. حال شما این اختیار را دارید که کالای مورد نظر را در سررسید مشخص شده با همان قیمت 8 میلیون تومان از فروشنده‌ای که با او قرارداد اختیار معامله بسته‌اید، خریداری کنید.

در این شرایط اگر قیمت کالای مورد نظر افزایش پیدا کند مثلا در همین مثال قیمت سکه به 10 میلیون تومان برسد، شما سود کرده‌اید. نکته جالب در اینجا این است که شما اختیار معامله را خریداری کرده‌اید و اجباری برای انجام معامله مورد نظر ندارید.

یعنی اگر قیمت کالایی که خریداری کرده‌اید کاهش پیدا کرده باشد مثلا در همین مثال به 7 میلیون تومان رسیده باشد، می‌توانید از اختیار خود استفاده نکنید. در این صورت تنها به اندازه همان مبلغی که به عنوان قیمت قرارداد اختیار معامله باید پرداخت کنید، یعنی 200 هزار تومان دچار ضرر می‌شوید.

شما می‌توانید قراداد اختیار معامله را برای فروش یک کالا هم اعمال کنید. به این معنا که شما به عنوان خریدار قرارداد اختیار معامله، حق فروش یک دارایی را با قیمت مشخص در زمان تعیین شده خریداری می‌کند.

برای نمونه در همان مثال قبلی خریدار قرارداد، حق فروش سکه با همان قیمت 8 میلیون تومان را برای اسفند 1400 با همان قیمت اختیار معامله 200 هزار تومان از یک فروشنده خریداری می‌کند. در این حالت او می‌تواند در زمان سررسید کالای مورد نظر را با قیمت تعیین شده به فروشنده قرارداد بفروشد.

حال در نظر بگیرید که در اسفندماه قیمت سکه به 7 میلیون تومان رسیده باشد، در این شرایط خریدار قرارداد اختیار معامله سود می‌کند اما در صورتی هم که قیمت سکه به 10 میلیون تومان رسیده باشد وی می‌تواند از اختیار خود برای فروش کالای مورد نظر استفاده نکند.

همانگونه که احتمالا از این مثال متوجه شده باشید قراردادهای اختیار معامله یا آپشن‌ها به دو دسته قرادادهای اختیار خرید و اختیار فروش تقسیم می‌شوند.

اختیار خرید (Call Option)

در قراردادهای اختیار خرید حق خرید یک دارایی از پیش به خریدار قرارداد اختیار معامله داده می‌شود. کسانی به سراغ قرادادهای اختیار خرید می‌روند که منتظر افزایش قیمت دارایی هستند و می‌خواهند از این طریق با این نوع از قراردادهای به سود برسند. آن‌ها قرارداد را با قیمت روز یک کالا خریداری می‌کنند تا در آینده با افزایش قیمت‌ها به سود مورد نظرشان دست پیدا کنند.

اختیار فروش (Put Option)

قراردادهای اختیار فروش برعکس اختیار خرید هستند و در این قراردادها حق فروش یک دارایی با قیمت تعیین شده از قبل به معامله کننده داده می‌شود. در این حالت درست برعکس قراردادهای اختیار خرید صاحب قرارداد امیدوار به کاهش قیمت‌ها است و با پیش‌بینی که از کم شدن قیمت یک دارایی دارد، دست به انعقاد قراردادهای اختیار فروش می‌زند.

بعضی نکات مهم در قراردادهای اختیار معامله

• برای آغاز فعالیت در بازار مشتقه علاقه‌مندان به حضور در معاملات این بازار باید از کارگزاری‌هایی که مجوز معاملاتی برای قرادادهای بازار مشتقه را دارند کد معاملاتی دریافت کنند.
• زمان تسویه قراداد اختیار معامله، تاریخ سررسید مشخص شده در همان قرارداد است که در پایان روز معاملاتی این تسویه انجام می‌شود. کارمزد معامله نیز در همان روز به حساب سازمان بورس، کارگزار مربوطه و .. واریز می‌شود.
• قرادادهای اختیار معامله به دو سبک اروپایی و آمریکایی قابل اجرا هستند. در سبک اروپایی خریدار معامله تنها در زمان سررسید مشخص شده در قرارداد می‌تواند از حق خرید و فروش خود استفاده کند، اما در سبک آمریکایی خریدار در طول زمانی که مشخص شده است می‌تواند معامله را اجرایی و از حق خود برای خرید یا فروش یک کالا استفاده کند.
• معامله در بازار مشتقه بورس کالا روی یک دارایی پایه مانند سکه یا زعفران صورت می‌گیرد.
• در حال حاضر تنها در مورد بعضی کالاها و تعداد کمی از سهم‌ها قرارداد اختیار معامله اعمال می‌شود.
• همان گونه که گفتیم یکی از نکات مهم در عبارت قرارداد اختیار معامله، کلمه اختیار است. به این معنی که اختیار خرید و فروش دارایی موردنظر به معامله کننده داده می‌شود و اجباری برای خرید و فروش کالای مشخص شده در قرارداد وجود ندارد اما در مورد فروشنده اختیار معامله چنین امکانی وجود ندارد و فروشنده قرارداد از قدرت اختیار برای انجام معاملات برخوردار نیست و باید تابع تصمیم خریدار باشد.
• برای تضمین پایبندی به قراردادهای اختیار معامله با توجه به این که پول یا کالایی بین طرفین تا زمان تاریخ مشخص شده در قرارداد رد و بدل نمی‌شود، هر دو طرف معامله ودیعه‌ای را به قرارداد اختیار معامله چیست؟ اتاق پایاپای بورس تحویل می‌دهند.
• قرارداد اختیار معامله در بازار بورس ایران مفهوم نسبتا جدیدی محسوب می‌شود و برای اولین بار بورس اختیار معامله در سال 1973 در شیکاگو شروع به کار کرد که اکثر اوقات هم رتبه اول را از نظر حجم و تعداد معاملات انجام شده در این حوزه دارد.
• نوسان‌گیرها علاقه بسیاری به بازار آتی کالا دارند و سعی می‌کنند از نوسان قیمت‌ها و پیش‌بینی آینده بازار برای رسیدن به سود در بازار مورد نظر استفاده کنند.

مزایای قراردادهای اختیار معامله

احتمالا این سوال برای‌تان پیش آمده باشد که قراردادهای اختیار معامله چه مزیت‌هایی برای خریدار یا فروشنده این نوع از قراردادها دارد. در زیر به برخی از این مزایا اشاره می‌کنیم که به درک بهتر قرادادهای اختیار معامله هم کمک بیشتری می‌کنند.

• کم شدن ریسک معاملات و کاهش نوسان بالای قیمت‌ها در آینده
• کسب سود از قرارداهای اختیار معامله و حتی درآمدزایی از معامله مجدد این قرارداد به این معنا که شما می‌توانید حق خرید یا فروش خود را بفروشید و از این طریق نیز کسب سود کنید.
• نیار به نقدینگی کمتر
• کاهش ریسک انجام معاملات

تفاوت قرادادهای اختیار معامله با قرادادهای آتی

همانگونه که اشاره کردیم قرارداد اختیار معامله اختیاری قانونی است که مطابق آن به خریدار حق خرید یا فروش کالای مورد معامله در تاریخی معین با قیمتی مشخص و از پیش تعیین شده داده می‌شود، اما در قراردادهای آتی یک خریدار متعهد می‌شود یک کالای مشخص شده را در تاریخ مشخص با قیمت معین از فروشنده کالا خریداری کند.

به زبان ساده‌تر می‌توان گفت که در قرارداد اختیار معامله خریدار، اختیار یک معامله را خریداری می‌کند اما در قراردادهای آتی خریدار و فروشنده برای مبادله یک کالا متعهد می‌شوند.

سخن آخر

قراردادهای اختیار معامله از جمله مهم‌ترین ابزار مشتقه در بازار بورس کالا و اوراق بهادار کشور به شمار می‌روند و طیف جدیدی از معاملات در بازار بورس این روزهای کشور را شامل می‌شوند. در این نوع از قراردادها، به خریدار حق خرید یا فروش کالای مورد معامله در تاریخی معین با قیمتی مشخص و از پیش تعیین شده داده می‌شود.

قراردادهای اختیار معامله به دو دسته قراردادهای اختیار خرید و قراردادهای اختیار فروش تقسیم می‌شوند که در مورد اول حق خرید یک دارایی و در مورد دوم حق فروش یک دارایی با قیمت تعیین شده از قبل به معامله کننده داده می‌شود. نکته مهم در خصوص قراردادهای اختیار معامله، کلمه اختیار است. به این معنی که اختیار و نه اجبار برای خرید و فروش دارایی موردنظر به خریدار قرارداد داده می‌شود.

در پایان هم باید اشاره کنیم که ما سعی کردیم به زبان ساده شما را با بازار آتی کالا و قراردادهای اختیار معامله آشنا کنیم اما این بازار هم مانند دیگر بازارهای مالی پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و حضور در آن به این سادگی‌ها هم نیست. علاقه‌مندان به ورود و سرمایه گذاری در این حوزه، باید توانایی خوبی در پیش بینی آینده بازار و تحلیل دقیق و درست اتفاقات بازار سرمایه داشته باشند تا بتوانند به سودی که مد نظرشان است، دست پیدا کنند.

اختیار معامله چیست؟

اختیار معامله چیست ؟ بیشتر فعال‌های بورس فقط با خریدوفروش اوراق بهادار آشنا هستند. اما به‌غیر از این اوراق، اوراق و قراردادهای دیگری در بورس تعریف می‌شوند. این ابزارهای مشتقه برای کاهش یا انتقال ریسک منتشر می‌شوند. یکی از ابزارهای مالی پرکاربرد اختیارهای معامله هستند. این اختیارها تاکنون بیشتر در بورس کالا استفاده می‌شدند. اخیرا در رابطه با انتشار اوراق اختیار فروش تبعی در بورس اوراق بهادار اخبار متعددی منتشر شده است. در این مقاله قصد داریم ابتدا با سازوکار انواع اختیار معامله آشنا شویم و سپس به توضیح اختیار فروش تبعی، چگونگی خرید این اوراق و نقش آن‌ها در کاهش ریسک سرمایه‌گذاری‌ها صحبت کنیم.

اختیار معامله چیست؟

هروقت شما با اراده خودتان، به‌طور مستقل و بدون اجبار، تصمیم به انجام کاری بگیرید، یعنی به‌طور اختیاری عمل کرده‌اید. ابزارهای مالی متعددی برای مدیریت ریسک در بازارها وجود دارند که برخی از آن‌ها حالت اختیاری دارند و برخی دیگر اجباری.

برای مثال قراردادهای آتی نمونه‌ای از ابزارهای مالی هستند که در صورت خرید آن‌ها باید در تاریخ معین به تعهدات خود عمل کنید. در این قرارداد نمی‌توانید تا تاریخ درج شده در قرارداد صبر کنید سپس وضعیت بازار را بسنجید و اگر به نفعتان بود به تعهدات خود عمل کنید. در واقع شما مجبورید بدون توجه به وضعیت بازار به تعهدات خود عمل کنید حتی اگر به ضررتان باشد.

برای رفع این مشکل قراردادی طراحی شد که در آن پایبند بودن به مفاد قرارداد اجباری نبود. یعنی با استفاده از این قرارداد می‌توانید در تاریخ سررسید بازار قرارداد اختیار معامله چیست؟ را از تمامی جهت‌ها بررسی کنید و اگر به نفعتان بود به تعهدات خود عمل کنید. اگر در قرارداد موردی ذکر شده باشد که در صورت عمل به آن دچار ضرر و زیان شوید، می‌توانید تعهدات خود را انجام ندهید.

با بررسی میان ابزارهای مالی موجود می‌توان فهمید که اختیار معامله‌ها از امکانات بیشتری نسبت به سایر ابزارها برخوردارند. داشتن اختیارات بیشتر نسبت به سایر ابزارهای مالی باعث شده که قیمت اختیارها بیشتر از سایر ابزارها باشد.

اختیار معامله از ابزارهای مشتقه به حساب می‌آید. اوراق مشتقه، اوراقی هستند که ارزش خود را از یک دارایی دیگر می‌گیرند. در واقع این اوراق خود ارزش خاصی ندارند و می‌توانند ارزش خود را از سهام، اوراق قرضه، ارز، کالا و. بگیرند.

ساز و کار اختیار معامله

همان‌طور که گفته شد، اختیار معامله یک قرارداد است که بین دو شخص (خریدار و فروشنده) بسته می‌شود. مواردی چون تاریخ سررسید، دارایی مورد معامله، قیمت توافقی باید در قرارداد مشخص شوند. اختیار معامله دارای دو نوع اختیار خرید و اختیار فروش است.

اختیار خرید (Call Option)

فرض کنید شخصی دارای تعدادی سهم مشخص است. این شخص حدس می‌زند که قیمت این سهم در آینده کاهش پیدا ‌کند. بنابراین تصمیم می‌گیرد که بر روی سهام خود، اختیار خریدی منتشر کند.

در نقطه مقابل آن فرد شما قرار دارید و حدس می‌زنید که قیمت همان سهم در آینده نزدیک افزایش چشم‌گیری پیدا کند اما اکنون پول کافی برای خرید آن سهم ندارید. شما می‌توانید به شخصی که اختیار خرید این سهم را می‌فروشد (دارنده سهم) مراجعه کرده و در ازای پرداخت قیمت قراردادِ اختیار معامله، اختیار خرید این سهم را از فروشنده بگیرید.

با خرید این اختیار، در تاریخ سررسید حق این را دارید که اختیار خرید خود را اعمال کنید یا نکنید. اگر قیمت این سهم در تاریخ سررسید از قیمت توافق شده بین شما و فروشنده بیشتر باشد، شما حق استفاده از اختیار خرید خود را دارید و می‌توانید آن سهم را با قیمت توافق شده خریداری کنید.

اما اگر قیمت سهم مطابق با پیش‌بینی فروشنده تغییر کرده باشد و در تاریخ سررسید قیمت سهم در بازار آزاد پایین‌تر از قیمت توافق شده شما باشد، می‌توانید از اختار خرید خود استفاده نکرده و سهام را به‌طور مستقیم از بازار آزاد با قیمت پایین‌تر خریداری کنید.

در واقع شما با استفاده از این قرارداد اختیار خرید، ریسک معاملات خود را تنها با پرداخت قیمت قرارداد کاهش داده‌اید.

برای این‌که بیشتر با سازوکار اختیار خرید آشنا شویم بیایید این موضوع را با یک مثال ساده عددی بررسی کنیم.

مثال) فرض کنید شما حدس می‌زنید سهمی که الان 3000 تومان می‌ارزد در چند ماهه آینده قیمتش افزایش شدیدی خواهد داشت و ممکن است به 6000 تومان هم برسد.

در مقابل شما شخص دیگر پیش‌بینی می‌کند که بازار بورس چند ماهه آینده اصلاح داشته باشد. در این حالت این شخص اختیار خریدی را منتشر می‌کند و با قیمت 500 تومان به شما می‌فروشد. درواقع شما در ازای پرداخت این 500 تومان (قیمت اختیار خرید) این حق را پیدا می‌کنید که در تاریخ سررسید سهام را به قیمت توافق شده (قیمت توافق شده 4000) بخرید یا نخرید.

نمودار اختیار خرید برای فروشنده و خریدار

به نمودار بالا دقت کنید، اگر شما خریدار اختیار خرید هستید، خط سیاه مربوط به سود و زیان شما است. بیایید بررسی کنیم که این خط در هر نقطه چه چیزی را بیان می‌کند و دلیل رسم آن به این صورت چیست؟

وقتی یک اختیار خرید را از فروشنده می‌خرید، به اندازه قیمتِ خرید اختیار، هزینه می‌کنید. نقطه A که در نمودار رسم شده بیانگر همین موضوع است. مثلا شما اختیار خرید را به قیمت 500 تومان می‌خرید بنابراین نمودار سود و زیان شما از منفی 500 شروع می‌شود. با گذشت زمان و افزایش قیمت سهم به نقطه B یعنی همان قیمت توافقی می‌رسیم. در این قیمت چه از اختیار خرید خود جهت خرید سهم استفاده کنید و چه به‌طور مستقیم از بازار آزاد سهم بخرید فرقی به حال شما نخواهد کرد و شما هنوز هم به اندازه قیمت خرید اختیار خود دچار ضرر می‌شوید.

اگر قیمت به نقطه C برسد، در صورت استفاده از اختیار خود نه سودی به‌دست آورده‌اید و نه ضرری کرده‌اید. در این نقطه تغییرات قیمتی از نقطه B تا C، میزان هزینه‌ای که برای خرید اختیار کرده‌اید (همان 500 تومان اولیه) را پوشش می‌دهد، به این نقطه، نقطه سر‌به‌سر نیز گفته می‌شود. در نقطه سربه‌سر سود و زیان با هم برابر و مساوی با صفر است. بعد از نقطه C در صورت اعمال اختیار خود سود خواهید کرد.

در واقع در این معاملات سود خریدار اختیار نامحدود و زیان او محدود به قیمت خرید اختیار است.

نمودار زرد مربوط به فروشنده اختیار خرید است و سود و زیان او را نشان می‌دهد. سود و زیان فروشنده اختیار دقیقا عکس سود و زیان خریدار آن است.

اختیار فروش (Put Option)

با خرید قرارداد اختیار فروش، این حق را پیدا می‌کنید که در تاریخی مشخص از آینده یک دارایی یا سهام را با قیمت توافق شده بفروشید یا نفروشید.

نمودار اختیار فروش برای خریدار و فروشنده

در این نمودار هم، همانند نمودار قبل، خط سیاه نشان‌دهنده وضعیت سود و زیان خریدار در قیمت‌های مختلف است.

فرض کنید یک موقعیت اختیار فروش روی سهام شرکت ایکس با پرداخت 500 تومان اتخاذ کرده‌اید. در این قرارداد علاوه‌بر قیمت توافقی 3000 تومان، تاریخ سررسید برای 6 ماه دیگر مشخص شده است. اگر بعد از گذشت 6 ماه و در تاریخ سررسید قیمت سهم کمتر از قیمت توافقی یعنی 3000 تومان باشد، کار درست این است که اختیار خود را اعمال کرده و سهم را با قیمت توافقی به فروشنده اختیار بفروشید. در این صورت لزوما سود نخواهید کرد، اما چرا؟

مبلغی که بابت خرید اختیار فروش پرداختیم را به یاد بیاورید، اگر مبلغ بازار سهام مورد نظر از مجموع قیمت توافقی با قیمت اختیار بیشتر باشد، سود می‌کنید. اما اگر بین محدوده C تا B باشد، که در صورت اعمال اختیار، کمتر ضرر خواهید کرد.

اما اگر قیمت سهم در بازار آزاد بیشتر از قیمت توافقی 3000 تومان باشد، کار درست این است که اختیار خود را اعمال نکنید. در این حالت حداکثر زیان شما برابر است با مبلغی که بابت خرید اختیار فروش (500 تومان) پرداخت کرده‌اید.

در چه صورت فروشنده اختیار فروش سود می‌کند؟

اگر قیمت بازار سهم بیشتر از قیمت توافقی بین شما و فروشنده باشد، شما اختیار خود را اعمال نخواهید کرد و فروشنده به اندازه قیمت فروش اختیار فروش به شما سود خواهد کرد.

اما اگر قیمت بازار سهم از قیمت توافقی شما کمتر باشد، شما اختیار را اعمال خواهید کرد. در این صورت فروشنده اختیار مجبور می‌شود که سهام شما را با قیمت توافقی از شما خریداری کند.

درواقع می‌توان گفت که سود فروشنده اختیار فروش محدود است (به اندازه قیمت فروش) اما زیان فروشنده نامحدود است. هر چه قیمت سهم بیشتر کاهش پیدا کند، زیان فروشنده اختیار بیشتر خواهد شد.

قرارداد اختیار معامله می‌تواند روی سهم، سلف، ارز، کالا و. بسته شود. برای پوشش ریسکی که نوسانات قیمت برای دارندگان این دارایی‌ها ایجاد می‌کند دو ابزار اختیار خرید و فروش تبعی در نظر گرفته شده است. این دو اختیار از ابزارهای جذاب معاملاتی هستند که می‌توانند در بالا و پایین شدن بازار به حفظ سرمایه ما کمک کنند.

اختیار خرید تبعی

به‌طور کلی اختیار خرید تبعی، اختیاری است که می‌توانید روی دارایی خود مانند سهم (در صورت وجود) بخرید. براساس این اختیار عرضه کننده (فروشنده، شرکت تولیدی)، ‌اختیارِ خرید مقدار مشخصی از دارایی پایه را به قیمت اعمال در تاریخ سررسید خواهد داشت. منظور از قیمت اعمال، قیمتی است که در قرارداد اختیار معامله برای خرید یا فروش دارایی پایه ثبت شده است. این نوع اختیار خرید در بازار اوراق بهادار ایران کاربرد چندانی ندارد.

اختیار فروش تبعی

دستورالعمل عرضه اوراق اختيار فروش تبعی برای سهام شركت‌های پذيرفته در مرداد ماه 1391 به کارگزاری‌ها ابلاغ شد. به‌طور کلی اختيار فروش تبعی، اختیار معامله‌ای است كه بر اساس آن، اختيار فروش تعداد قرارداد اختیار معامله چیست؟ مشخصی از سهم پايه (سهامی که می‌توانید روی آن اختیار فروش را اخذ کنید) به قیمت تعيين شده (قیمت اعمال) در اطلاعیه‌ای که توسط شرکت منتشر می‌شود (اطلاعیه عرضه) در تاريخ اعمال به خريدار آن داده می‌شود.

فرض کنید تعداد زیادی از سهام یک شرکت را خریداری کرده‌اید اما از نوسانات بازار می‌ترسید. بنابراین می‌توانید با خرید اختیار فروش تبعی روی آن سهم، به‌نوعی از کسب حداقل سود بازار مطمئن شوید. با استفاده از این روش می‌توانید در مواقعی که آینده بازار مشخص نیست، یا زمانی که میزان هیجانات در بازار به حداکثر خود می‌رسد، ریسک از دست دادن کل سرمایه‌اتان را پوشش دهید. به این اوراق، اوراق بیمه سهام نیز گفته می‌شود.

این اوراق معمولا توسط سهامداران عمده حقوقی، شرکت‌های تابعه ناشر، صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی و صندوق توسعه بازار سرمایه در راستای پوشش ریسک و حمایت از سرمایه‌گذاران بازار منتشر می‌شوند.

این اوراق قابلیت معامله در بازار ثانویه را ندارند، یعنی شما نمی‌توانید این اوراق را زودتر از سررسید در بازار معامله کنید و به شخص دیگری بفروشید. این اوراق باید تا سررسید نگه‌داری شوند.

اوراق اختیار فروش تبعی همانند سایر سهم‌های موجود در بازار دارای یک نماد معاملاتی هستند. با جستجوی نماد این اوراق در سایت tsetmc می‌توان تابلوی معاملاتی مربوط به این اوراق را مشاهده کرد و از قیمت آن‌ها مطلع شد. برای مثال نماد مربوط به اوراق اختیار فروش تبعی سهم پایه بانک صادرات به صورت هصادر912 است. نمادهای مربوط به اوراق اختیار فروش تبعی معمولا با حرف ه آغاز می‌شوند. عدد 912 نشان می‌دهد که تاریخ سررسید این قرارداد برج 12 سال 99 است. طبق این قرارداد شما مجاز هستید که در تاریخ 99/12/23 سهام وبصادر را به قیمت 3750 ریال بفروشید.

چه موقع اختیار فروش تبعی خود را اعمال کنیم؟

وقتی روی سهام پایه خود یک موقعیت اختیار فروش تبعی اتخاذ می‌کنید در واقع اختیار این را پیدا می‌کنید که سهام خود را در تاریخ سررسید به ناشر اوراق به قیمت توافقی بفروشید یا نفروشید. توجه کنید که برای خرید این اوراق باید حتما اصل سهام را داشته باشید تا اجازه خرید اختیار فروش تبعی توسط کارگزاری به شما داده شود. علاوه‌بر آن تنها به تعداد سهمی که دارید این اوراق تعلق می‌گیرد و نمی‌توانید بیشتر از تعداد دارایی خود اختیار فروش خریداری کنید.

در تاریخ سررسید اگر قیمت سهم شما پایین‌تر از قیمت توافقی در اختیار فروش باشد، می‌توانید سهام خود را با قیمت توافق شده در قرارداد به ناشر آن بفروشید و ناشر یا همان شرکت عرضه کننده اوراق موظف است که سهام شما را خریداری کند.

اما اگر قیمت دارایی پایه ببیشتر از قیمت توافق شده در قرارداد باشد، می‌توانید (حق دارید) اختیار خود را اعمال نکرده و سهم خود را در بازار آزاد به قیمت روز بفروشید.

چرا یک شخص یا نهاد باید سهام را در قیمتی بالاتر از قیمت بازار خریداری کند؟

معمولا شرکت‌ها برای حمایت از قیمت سهام خود و عبور از وضعیت بد بازار اقدام به انتشار این اوراق می‌کنند. و یا می‌توان گفت با وجود این اوراق افراد اطمینان بیشتری نسبت به سهم پیدا می‌کنند و بیشتر به سمت آن جذب می‌شوند.

از طرف دیگر وقتی خریدارها خیالشان از بابت ریسک معاملات راحت شود، با اعتمادبه‌نفس بیشتری سهم می‌خرند و کم‌تر پیش می‌آید که کارشان به استفاده از حق فروش برسد.

در صورت عدم ایفای تعهد شرکت ناشر در سررسید، چه اتفاقی خواهد افتاد؟

در صورت عدم ایفای تعهدات توسط ناشر در سررسید، خسارتی به شرح زیر به دارندگان اوراق تعلق خواهد گرفت:

مبلغ خسارتی که به ازای هر ورقه به دارندگان تعلق می‌گیرد برابر است با مابه‌التفاوت بین قیمت اعمال اوراق اختیار فروش تبعی با قیمت پایانی سهم در سررسید به‌علاوه با قیمت پایانی سهم در سررسید ضرب در 2 درصد.

این مابه‌التفاوت در صورتی به دارنده اوراق پرداخت می‌شود که قیمت اعمال در سررسید بیشتر از قیمت پایانی سهم پایه در سررسید باشد. اگر قیمت پایانی سهم پایه در سررسید به تشخیص بورس منصفانه نباشد، بورس می‌تواند قیمت پایانی سهم را تعدیل می‌کند و تمامی خسارات بر مبنای قیمت تعدیل شده محاسبه خواهد شد.

اضافه کردن این نکته نیز خالی از لطف نیست که اوراق فروش مورد بحث در بازار سرمایه ایران از نوع اروپایی هستند نه آمریکایی. یعنی فقط در تاریخ سررسید قابل استفاده هستند. همچنین امکان معامله این اوراق وجود ندارد. این اوراق برای خریدار در حکم بیمه‌نامه هستند و او نمی‌تواند حق خود را به دیگری واگذار کند.

نظرات ارزشمند شما

لطفا اگر این مطلب برایتان مفید بود، سوال و یا نظری درباره آن داشتید، در انتهای همین صفحه نظر خود را ثبت بفرمایید.

می‌توانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.

جزئیات خبر

تعریف
اختیار معامله قراردادي دوطرفه بین خریدار و فروشنده است که براساس آن خریدار قرارداد حق (نه الزام و تعهد) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد.
چنانکه از تعریف قرارداد اختیار معامله پیداست، دارنده قرارداد (خریدار) در اعمال حق خود مختار است و به عبارت دیگر هیچ تعهد و الزامی ندارد و در صورت صرف نظر وي از اجراي قرارداد، مبلغی را که در ازاي این حق، پرداخته است از دست میدهد. از طرف دیگر فروشنده در صورت خواست خریدار، مجبور به اجراي قرارداد است .برای جلوگيری از امتناع فروشنده اوراق از انجام قرارداد، فروشنده ضمن قرارداد متعهد مي شود مبلغي را به عنوان وجه تضمين نزد كارگزار بورس يا اتاق پاياپای قرار دهد و متناسب با تغييرات قيمت اوراق اختيار معامله، آن را تعديل كند.
قراردادهاي اختیار معامله از نظر سررسید به دو نوع آمریکایی و اروپایی تقسیم میشوند. اختیار معاملۀ آمریکایی قراردادي است که از هنگام عقد قرارداد تا سررسید آن، قابل اجراست. یعنی در طول دوره قرارداد هر وقت که خریدار بخواهد میتواند آن را به اجرا بگذارد. حال آنکه اختیار معاملۀ اروپـایی فقـط در سررسید یا دوره کوتاهی که به مثابه دوره سررسید در نظر گرفته میشود قابل اجراست و خریدار فقط در دوره سررسید میتواند آن را به اجرا بگذارد.
فروشنده قرارداد اختیار معامله (از نوع خرید یا فروش) : متعهد به خرید یا فروش قرار داد اختیار معامله
خریدارقرارداد اختیار معامله ( از نوع خرید یا فروش) : پرداخت وجه توسط خریدار به فروشنده قرارداد اختیار معامله

مشخصات قرارداد

دارایی قرارداد اختیار معامله چیست؟ پایه	واحد پولی قیمت
نماد معاملاتی	سقف موقعیت های باز و هم جهت
اندازه قرارداد	خسارت ها
فاصله قیمت اعمال	سقف وثایق قابل دریافت از مشتری
سررسید	نحوه تعیین قیمت مبنای دارایی پایه
سبک اعمال	وجه تضمین اولیه، تضمین لازم و حداقل وجه تضمین
زمان بندی فرآیند اعمال	نحوه اعمال
روش تخصیص	ساعات و روزهای معاملاتی
محدودیت های معاملاتی	نوع قرارداد اختیار معامله چیست؟ تسویه در سررسید
ماه قراداد	نحوه درج قرارداد معامله
دوره معاملاتی	کارمزدها
امکان اعمال با تسویه نقدی به کسری از اندازه قرارداد

• اهرم مالی : می توان با سرمایه اندک سود به نسبت بیشتری کسب کرد.
• کاهش ریسک : با خرید قرارداد اختیار معامله یک دارایی پایه به جای دارایی ، ریسک کاهش می یابد و زیان شخص خریداربرابر با میزان مبلغی است که برای خرید اختیار معامله پرداخت می کند . در واقع از قراردادهای اختیار معامله به عنوان ابزاری برای پوشش ریسک استفاده می شود که به سرمایه گذار اجازه می دهد تا ریسک خود را در مقابل نوسانات نامطلوب قیمت پوشش دهد .
• کسب درآمد : با فروش اختیار معامله سودی متفاوت از دیگران می توان کسب کرد یعنی سود خود را محدود به روند قیمت ها و سود هر سهم نمی کنیم. این سود همان مبلغ فروش اختیار در تاریخ معامله می باشد.
• کسب سود از نوسانات قیمت بدون نیاز به داشتن دارایی پایه
• به دست آوردن فرصت جهت تصمیم گیری مناسب

ریسک ها
نقدشوندگی بازار : بهترین راه خروج از موقعیت فعلی ، مقصود این است که نماد مربوطه از حجم عرضه و تقاضای بالای برخوردار باشد تا راحت تر بتوانیم موقعیت های خود را تعدیل کنیم.
زیان موقعیت فروش اختیار خرید و یا فروش ممکن است بیشتر از سرمایه اولیه آن باشد .

در اختیار معامله چهار موقعیت وجود دارد :
۱- خرید اختیار خرید
دارنده این موقعیت حق دارد مقدار مشخصی از دارایی مبنا را به قیمت مشخص در تاریخ سررسید که در مشخصات قرارداد می باشد ، خرید نماید.دارنده این موقعیت از افزایش قیمت ها تا تاریخ سررسید سود خواهد برد.یعنی زمانی که خریدار پیش بینی می کند قیمت دارایی پایه نسبت به قیمت اعمال در تاریخ سررسید بیشتر باشد.

۲- فروش اختیار خرید
فروشنده این اختیار متعهد است به فروش تعداد معینی از دارایی پایه در تاریخ سررسید و به قیمت مشخص به خریدار . دارندگان این موقعیت از کاهش قیمت ها سود خواهند برد . آن ها پیش بینی می کنند که قیمت سهام تا سررسید روند نزولی داشته و یا به قیمت اعمال برسد .یعنی قیمت دارایی در زمان سررسید به گونه ای باشد که احتمال رود خریدار اختیار خرید از اعمال اختیار خود صرف نظر کند. در این صورت سود آن به میزان فروش قرارداد اختیار معامله در تاریخ معامله اختیار می باشد.

۳-خرید اختیار فروش
خریدار این قرارداد حق دارد که تعداد مشخصی از دارایی را به قیمت مشخص در تاریخ سررسید به فروشنده اختیار ، بفروشد. در این حالت خریدار در صورتی سود خواهد برد که پیش بینی نماید ، قیمت دارایی پایه درتاریخ سررسید کمتر از قیمت اعمال باشد.

۴-فروش اختیار فروش
دارنده آن تعهد میکند که تعداد مشخصی از دارایی را در تاریخ سررسید و به مبلغ معین از خریدار این اختیار ، بخرد .سود دارنده این موقعیت زمانی است که پیش بینی نماید قیمت ها در تاریخ سررسید قرارداد اختیار معامله چیست؟ به حدی بالا رود و یا با قیمت اعمال مساوی شود که خریدار این موقعیت از اعمال اختیار خود صرف نظر نماید. در این صورت سود آن به میزان فروش قرارداد اختیار معامله در تاریخ معامله اختیار می باشد.

مدارک مورد نیاز و نحوه انجام معامله

جهت انجام معامله اختیار (خرید یا فروش) ابتدا نیاز هست که از طریق سامانه های آنلاین کارگزاری اقدام به تایید توافق نامه، قرارداد و نیز بیانیه ریسک انجام معاملات اختیار نمایید. سپس با احراز هردوشرط زیر معاملات اختیار برای شما فعال میگردد :

• ارزش پرتفوی حداقل مبلغ 500میلیون تومان
• چک یا سفته 500 میلیون تومانی جهت تضمین

راهنمای انجام معامله اختیار در صفحه ورود (لاگین) آنلاین کارگزاری نیز جهت استفاده کاربران در دسترس میباشد .

در صورت نیاز به هرگونه راهنمایی میتوانید با شماره 35220458-035 داخلی 127 تماس حاصل نمایید .