فیبوناچی و نسبت طلایی

این محاسبهگر رایگان، به سادگی هر عدد ورودی را در مقیاس نسبت طلایی برای شما محاسبه میکند.
لینک دریافت نرمافزار Phicalculator
فیبوناچی و کاربرد آن در تحلیل تکنیکال
استفاده از ابزاری بنام فیبوناچی در بین معامله گران از محبوبیت زیادی برخوردار است. در امور مالی ، اصلاح فیبوناچی یکی از روش های تجزیه و تحلیل تکنیکال برای تعیین سطوح حمایت و مقاومت بر روی نمودار بازار می باشد و به دلیل آنکه بر اساس شماره های کلیدی که توسط ریاضی دان معروف ایتالیایی ، لئوناردو فیبوناچی در قرن سیزدهم شناسایی و بنا شده اند و در محاسبات و رسم این اندیکاتور از آنها استفاده می شوند ، بنابراین آنرا الگوی فیبوناچی نامگذاری کردند.
استفاده از دنباله فیبوناچی در تحلیل تکنیکال
استفاده از ابزار فیبوناچی این موضوع را بیان خواهد کرد که در این بازار بخش هایی قابل پیش بینی وجود دارد که در حرکت اصلی روند در قسمت های فیبوناچی مقداری بر میگردد و پس دوباره به حرکت اصلی خود ادامه می دهد.
همانطور که توسط Burton Malkiel ، یک اقتصاددان معروف در کتاب خود به نام A Random Walk Down Wall Street این موضوع را بیان نموده است ، که هیچ پیش بینی صد در صد ، کامل و درستی را از روش های تجزیه و تحلیل تکنیکال که به طور کلی نتایجی از آنها گرفته شده است را پیدا نکرد و آینده بازار به طور دقیق و حتمی قابل پیش بینی نمی باشد. Burton Malkiel با بررسی های تصادفی روی سهام مختلف بازار به این باور رسید که قیمت سهام ها معمولاً علائمی را از خود نشان می دهند که نمی توانند به طور مداوم از متوسط بازار فراتر بروند.
فرمول محاسبه دنباله فیبوناچی
تصاعد فیبوناچی در شروع کار از دو عدد صفر و یک تشکیل شده است و هر عدد در تصاعد فیبوناچی حاصل مجموع دو عدد ماقبل خود می باشد.
نسبت های اصلی و کلیدی فیبوناچی
از تقسیم هر عدد فیبو ناچی بر روی عدد بعدی آن ، یک مقدار ثابت بدست می آید (۰/۶۱۸) که آن را به صورت درصد (۶۱/۸ %) بیان می کنند که معروف به نسبت طلایی فیبوناچی می باشد.
نسبت طلایی الگوهای قابل پیش بینی هستند که در مورد همه ی چیز های موجود در جهان از اتم ها گرفته تا ستاره های عظیم در آسمان ، را توصیف می کند.
از تقسیم هر عدد فیبوناچی بر روی دومین عدد بعد از آن یک مقدار ثابت بدست می آید (۰/۳۸۲) که آن را به صورت درصد (۳۸/۲ %) بیان می کنند.
از تقسیم هر عدد فیبوناچی بر روی سومین عدد بعد از آن یک مقدار ثابت بدست می آید (۰/۲۳۶) که آن را به صورت درصد (۲۳/۶ %) بیان می کنند.
طبیعت این نسبت ها را برای حفظ تعادل خود مورد استفاده قرار می دهد ، و به نظر می رسد بازارهای مالی نیز از چنین نسبت ها ، حمایت و پشتیبانی می کند.
برای تشکیل شاخص فیبو ناچی با در نظر گرفتن دو نقطه قوی (مثلا یک قله و یک دره) در یک نمودار و تقسیم فاصله عمودی آنها با نسبت های کلیدی فیبوناچی ، شکل آن ایجاد می شود.
صفر در صد را نقطه شروع در نظر می گیرند و صد در صد را نقطه پایانی و احتمالا نتیجه ی که از آن گرفته خواهد شد معکوس شدن روند در دو نقطه صفر و صد می باشد. پس از شناخت این دو نقطه در آن دو خط افقی رسم می شود و از آن ها به عنوان خطوط احتمالی حمایت و مقاومت استفاده می شود که برای اطمینان بیشتر به آن ، باید نمودار را کمی بیشتر مورد بررسی قرار دهیم. در بین دو نقطه صفر و صد و بر روی اعداد کلیدی ماننده ۲۳٫۶ % و ۳۸٫۲ % و ۵۰ % و ۶۱٫۸ % همچنین نیز خطوطی به صورت افقی نیز رسم می گردد.
با استفاده از چهار تکنیک اصلی ، دنباله به صورت پیشرفته تر تعریف می گردد :
- نقاط تلاقی
- کمان ها
- فن ها
- مناطق زمانی
تلاقی با خطوط
از خطوط افقی برای نشان دادن نواحی حمایت و مقاومت استفاده می شود ۵ سطوح در بین صفر و صد محاسبه و رسم می شود. اول ۱۰۰% بالاترین سطح نمودار ، دوم با ۶۱٫۸ % ، سوم ۵۰ % ، چهارم ۳۸٫۲ % و پنجمین و پایین ترین سطح صفر می باشد. هر یک از این پنج سطح بخودی خود می توانند نقش حمایت و مقاومت را داشته باشند و قیمت میتواند در نزدیکی آن نوسان کند.
کمان های فیبوناچی در تحلیل تکنیکال
اولین اقدامی که در اینجا باید انجام داد یافتن مقدار بالا و پایین در این کمان است و سپس سه سطح بعدی رسم می شود. هریک از این سطوح کمانی می توانند نقش حمایت و مقاومت را داشته باشند.
فن های فیبوناچی
در این قسمت ، فن ها از خطوط مورب تشکیل شده است. این خطوط می توانند نقش حمایت و مقاومت را داشته باشند.
مناطق زمانی فیبوناچی و استفاده از آن در تحلیل تکنیکال
بر خلاف سایر روش های این دنباله ، مناطق زمانی یکسری خطوطی می باشند که به صورت عمودی ترسیم می شوند. آنها با تقسیم یک نمودار به بخشهایی با خطوط های عمودی که با سری اعداد فیبو ناچی محاسبه شده و مطابقت دارد. این خطوط می توانند بیان کننده محدوده حمایت و مقاومت باشند.
بدون هیچ دلیل منطقی و قانع کننده ای ، به نظر می رسد که تکنیک فیبوناچی و نسبت های آن ، نقش درست و دقیقی در بازار سهام اجرا می کند. معامله گران که با استفاده از ابزار تکنیکی معاملات خود را انجام می دهند ، در استفاده از ابزار فیبوناچی سعی می کنند نقاط مهم را شناسایی کنند و احتمال برگشت قیمت سهام را حدث بزنند.
از تکنیک فیبوناچی برای نشانه های اصلی برای زمان ورود یا خروج از معامله در نظر گرفته نشده است. با این حال این اعداد برای نشان دادن مناطق حمایت و مقاومت بسیار کاربردی و مفید می باشند. بسیاری از معامله گران برای رسیدن به یک پیش بینی دقیق و درست تر از ترکیب تکنیک های اصلی فیبوناچی استفاده می کنند. به عنوان مثال ممکن است از ترکیب کمان ها و خطوط تلاقی به یک سری نقاط مفید دست یابند.
در اغلب موارد از تکنیک فیبوناچی همراه با سایر اشکال تجزیه و تحلیل تکنیکال باید مورد استفاده قرار داد. به عنوان مثال از تکنیک فیبوناچی در ترکیب با امواج الیوت می توان برای پیش بینی درست تر مورد استفاده قرار گیرد.
نسبت طلایی (Golden Ratio) چیست؟ کاربرد آن در طراحی UI
زیبایی طراحی در این است هر فردی میتواند آن را متفاوت تفسیر کند. بااینکه هرگز یک رویکرد واحد برای طراحی وجود نخواهد داشت، اما یک رویه ریاضی مشخص وجود دارد که میتواند به ما کمک کند یک قدم به ایجاد تجربههای شگفتانگیز طراحی نزدیک شویم. این رویکرد به «نسبت طلایی» مشهور است.
نسبت طلایی یک نسبت ریاضی است که تقریباً در هرکجا مانند طبیعت، معماری، نقاشی و موسیقی استفاده میشود؛ اما از این نسبت بهوفور در طراحی رابط کاربری (UI) استفاده میشود. در این مقاله، ما در مورد اینکه نسبت طلایی چیست و چگونه از آن میتوانیم در طراحی استفاده میکنیم، صحبت میکنیم.
نسبت طلایی چیست؟
نسبت طلایی (Golden Ratio) که بهعنوان میانگین طلایی، نسبت الهی یا حرف یونانی Phi نیز شناخته میشود، یک عدد ویژه است که تقریباً برابر 1.618 هست. این نسبت خود از دنباله فیبوناچی، یک دنباله طبیعی از اعداد که در همهجا یافت میشود، از تعداد برگهای درخت گرفته تا شکل صدف دریایی به دست میآید.
دنباله فیبوناچی مجموع دو عدد قبل از آن است. صفر، 1،1، 2، 3، 5، 8، 13، 21 و تا بینهایت پیش میرود. از این الگو، یونانیان نسبت طلایی را برای بیان بهتر تفاوت بین هر دو عدد در دنباله توسعه دادند؛ اما این موضوع چه ارتباطی با طراحی دارد؟
هنگامیکه یک خط را به دو قسمت تقسیم میکنید و قسمت طولانیتر (a) تقسیمبر قسمت کوچکتر (b) برابر مجموع (a) + (b) تقسیمبر (a) میشود عددی برابر با 1.618، میتوانید نسبت طلایی را پیدا کنید. این فرمول میتواند هنگام ایجاد اشکال، لوگو، طرحبندی و موارد دیگر استفاده شود.
شما همچنین میتوانید این ایده را در نظر بگیرید و یک مستطیل طلایی ایجاد کنید. یک مربع و چند ضلع را با استفاده از عدد 1.618 یک مستطیل با نسبتهای متساوی درآورید. اگر مربع را روی مستطیل قرار دهید، رابطه بین دو شکل به شما نسبت طلایی میدهد.
اگر فرمول نسبت طلایی را به مستطیل جدیدی در سمت راست ادامه دهید، تصویری از مربعهای کوچکتر ایجاد میکنید. اگر بر روی هر مربع یک مارپیچ بکشید، از یک گوشه شروع کنید و بهطرف مقابل ادامه دهید، اولین منحنی دنباله فیبوناچی (که به مارپیچ طلایی نیز معروف است) را ایجاد میکنید.
اهمیت استفاده از نسبت طلایی در طراحی UI
ممکن است تعجبآور باشد که یک قانون طبیعت آنقدر در اطراف ما ظاهر میشود که حتی در بهترین آثار هنری نیز به تصویر کشیده شده است. مونالیزا، هرم بزرگ جیزه، پارتنون و لوگوی اپل چه ویژگی مشترکی دارند؟ همه آنها با Golden ratio طراحی شدهاند. به عبارتی، هر مفهوم طراحی که در ذهن متبادر شود را میتوان با این نسبت به وجود آورد.
این نسبت به ما امکان میدهد با استفاده از هماهنگی طبیعی و تناسبات موجود در جهان اطراف، حس زیبایی طبیعی را ایجاد کنیم. حتی چهرههای ما نیز از همین نسبت فیبوناچی و نسبت طلایی پیروی میکنند. ما به این نسبت کشیده شدهایم، بهطوریکه در تکامل ما این مهم وجود دارد. ادراک بشر بهطور طبیعی تمایل دارد که به سمت چیزهایی که این نسبت طلایی را نشان میدهند، کشیده شود.
نسبت طلایی برای طراح UI یک هدف کلیدی برای ایجاد طرحبندیهای واضح، قابلفهم و کاربردی است. صفحات متوازن با نسبت هماهنگ که حاوی اطلاعاتی هستند که بهراحتی خوانده میشوند، هر کاربری را ناخودآگاه به خود جذب میکنند. استفاده از این نسبت بهطور طبیعی به انسجام بیشتر طراحی کمک میکند و درنهایت تجربه کاربری مثبتی را نتیجه میدهد.
مزایای نسبت طلایی در طراحی UI
هنگامیکه میدانید به دنبال چه چیزی هستید، در همهجا متوجه نسبت طلایی میشوید. به دستان خود نگاه کنید. حتی انگشتان شما از نسبت طلایی پیروی میکنند. چشم انسان به دیدن این عدد جادویی عادت کرده است و ما ناخودآگاه به آن واکنش مثبتی نشان میدهیم. ما برای طراحی میتوانیم از عدد 1.618 به نفع خود استفاده کنیم.
حتی تغییرات کوچک در نحوه برش تصویر یا ایجاد طرحبندی نیز میتوانند نحوه تعامل کاربران شما با طراحی را به طرز چشمگیری بهبود ببخشد. اینجاست که فواید نسبت طلایی در طراحی رابط کاربری معنا پیدا میکنند:
1- محتوای متعادل
طراحان اغلب با شرایطی روبرو میشوند که یک محصول ممکن است نیاز به مقدار زیادی محتویات مختلف داشته باشد و هر قسمت از آن حیاتی است و نمیتوان آن را جایگزین کرد. برای ترکیب همه اجزا در یک طرح دلپذیر میتوان از نسبت طلایی استفاده کرد.
طرحبندی را با استفاده از نسبت 1.618 به بخشهای مختلفی تقسیم کنید و محتوا را با توجه به اهمیت آنها در بخشهای متفاوت قرار دهید. چنین ترکیب محتوایی برای درک بهتر کاربران کافی خواهد بود و همچنین به سازماندهی همه اجزا برای ایجاد یک طرح یکپارچه کمک میکند.
2- اولین برداشت خوشایند
وقتی کاربران برای اولین بار محصولی را امتحان میکنند، نسبت به خوب بودن یا بد بودن آن واکنش نشان میدهند. اصل روانشناسی که بهعنوان واکنش احشایی(Visceral Reaction) شناخته میشود، بیان میکند که افراد در چند ثانیه پس از مشاهده چیزی تصمیم میگیرند که آیا چیزی را دوست دارند یا نه!
این واکنش سریعتر از هوشیاری ما انجام میشود، بنابراین ما حتی متوجه آن نمیشویم. به همین دلیل بسیار مهم است که مطمئن شوید اولین برداشت از محصول خوشایند خواهد بود یا خیر. طراحی رابط کاربری با استفاده از نسبت طلایی، تأثیر مثبتی بر ذهن کاربران و درک بصری آنها دارد.
3- سطوح قدرتمند تایپوگرافی
برای ایجاد تایپوگرافی کارآمد، طراحان باید محتوای موردنظر را به سطوح مختلف تقسیم کنند. محتوا ممکن است شامل هدینگ، زیر عنوانها، زیرنویس (کپشن)، متن اصلی و سایر موارد باشد. استفاده از نسبت طلایی میتواند نسبت مناسبی را بین سطوح تایپوگرافی تعریف کند. بهعنوانمثال، شما میتوانید اندازه فونت مشخصی را برای هدینگ انتخاب کنید، سپس با عدد 1.618 مناسبترین اندازه را برای زیر عنوانها پیدا کنید.
4- فضای سفید مناسب
فضای سفید بهعنوان ناحیه بین عناصر در ترکیب طراحی قلمداد میشود. طراحان همیشه باید به میزان فضای سفید در رابط کاربری اهمیت دهند، زیرا وحدت ترکیب بهشدت به آن وابسته است. نسبت طلایی میتواند روند فاصلهگذاری را بسیار سادهتر و سریعتر انجام دهد. با استفاده از تناسبات طلایی میتوانید فضای سفیدی که برای طراحی رابط کاربری مناسب است را تعیین کنید.
5- سلسلهمراتب بصری مؤثر
ما نمیتوانیم سلسلهمراتب بصری را فراموش کنیم! این مهم یک تکنیک ساختاردهی کارآمد برای ترکیب اجزای مختلف محتوا است. استفاده از نسبت طلایی و ترکیب آن با مفاهیم مربوط به سلسلهمراتب بصری، شانس ایجاد یک ترکیب طراحی قدرتمند UI را به حداکثر میرساند.
نحوه استفاده از نسبت طلایی در طراحی UI
نسبت طلایی برای طراحی وبسایت نیز بسیار مناسب است. در طراحی کامپیوترهای PC، تبلتها و تلفنهای هوشمند نیز از نسبت طلایی بهره میبرند. نسبت طلایی فیبوناچی و نسبت طلایی اندازهگیری هدر، پاورقی (فوتر)، محتوای اصلی و ساید بار صفحه وبسایت را امکانپذیر میکند.
بهغیراز این، نسبت طلایی را میتوان برای استفاده از برخی از تکنیکهایی پیچیده مانند تایپوگرافی، لوگو و طراحی برند نیز استفاده کرد. نسبت طلایی بهتنهایی موفقیت را برای شما به ارمغان نمیآورد اما اگر با یک رابط کاربری زیبا همراه باشد، ترکیب این دو میتواند نتایج شگفتانگیزی را به بار آورد.
در زیر چهار روش برای استفاده از نسبت طلایی در طراحی رابط کاربری آورده شدهاند:
1- تایپوگرافی و تعریف سلسلهمراتب
نسبت طلایی میتواند به شما کمک کند تا بفهمید چه اندازه فونتی را باید برای سر صفحه و متن اصلی در وبسایت، صفحه فرود (لندینگ پیچ)، پست وبلاگ یا حتی آثار چاپی خود استفاده کنید. فرض کنید نسخه اصلی شما 12 پیکسل است. اگر 12 را در 1.618 ضرب کنید، 19.416 به دست میآید، بدین معنا که اندازه متن هدر 19 پیکسل یا 20 پیکسل از نسبت طلایی پیروی میکند و اندازه فونت بدنه 12 پیکسل خواهد بود.
اگر میخواهید بفهمید که اندازه متن بدنه شما چقدر باید باشد، میتوانید برعکس عمل کنید. اگر متن هدر شما 24 پیکسل است، میتوانید آن را بر 1.618 تقسیم کنید تا متن اصلی (15 یا 16 پیکسل) حاصل شود.
2- برش و تغییر اندازه تصاویر
هنگام برش تصاویر، تشخیص فضای سفید برای برش آسان است؛ اما چگونه میتوانید مطمئن شوید که تصویر پس از تغییر اندازه همچنان متعادل خواهد بود؟ میتوانید از مارپیچ طلایی بهعنوان راهنمای ترکیب تصویر استفاده کنید. بهعنوانمثال، اگر مارپیچ طلایی را روی یک تصویر قرار دهید، میتوانید مطمئن شوید که نقطه کانونی در وسط مارپیچ قرار دارد.
3- چیدمان و طرحبندی
استفاده از نسبت طلایی میتواند به شما در طراحی یک UI جذاب کمک کند که توجه کاربر را به آنچه بیشتر از همه اهمیت دارد، جلب کند. بهعنوانمثال، صفحهای که قسمت وسیعی از محتوا را در سمت چپ با ساید بار در سمت راست برجسته میکند، میتواند از نسبتهای طلایی پیروی کرده و به شما کمک کند تا تصمیم بگیرید که مهمترین محتوا را در کجا قرار دهید.
4- تکامل نهایی طرح لوگو
اگر در حال طراحی یک لوگوی جدید هستید و احساس میکنید در فیبوناچی و نسبت طلایی انجام آن مشکل دارید، به نسبت طلایی مراجعه کنید تا به شما در ترسیم تناسبات و اشکال کمک کند. بسیاری از لوگوهای محبوب مانند توییتر، اپل و پپسی از نسبت طلایی پیروی میکنند.
آقای «کازی محمد عرفان» حتی خود را به چالش کشید تا 25 لوگوی جدید را کاملاً بر اساس نسبت طلایی ایجاد کند. نتیجه نهایی ایجاد نمادهایی ساده، متعادل و زیبا بود که در زیر مشاهده می کنید.
کلام آخر
نسبت طلایی را میتوان بهطور مؤثری در طراحی وبسایت، اپلیکیشن و طراحی لوگو استفاده کرد. این نسبت تقریباً در سراسر جهان پذیرفته شده است زیرا میتوان آن را بهراحتی در هنگام ساختن وایرفریم (Wireframe) به کار برد. استفاده از نسبت طلایی به شما این اطمینان را میدهد که محتوای موردنیاز را برای تحت تأثیر قرار دادن کاربران به بهترین نحو ممکن طراحی شود. با مزایایی که نسبت طلایی دارد میتوان از این مفهوم برای ایجاد یک رابطه کاربری قوی بهره برد.
کاربرد نسبت طلایی و دنباله فیبوناتچی
با استفاده از پرداخت اینترنتی بسیار سریع و ساده می توانید اصل این مقاله را که دارای 6 صفحه است به صورت فایل PDF در اختیار داشته باشید.
مشخصات نویسندگان مقاله کاربرد نسبت طلایی و دنباله فیبوناتچی
چکیده مقاله :
نسبت ترکیب طلایی قدمتی هزاران ساله دارد و نمونه آن را می توان در آثار اهرام ثلاثه مصر مشاهده کرد. این نسبت درریاضیات و هنر هنگامی است که نسبت بخش کوچکتر به بخش بزرگتر، برابر با نسبت بخش بزرگتر به کل باشد. تعریفدیگر نسبت طلایی این است که عددی مثبت است که اگر به آن یک واحد اضافه کنیم به مربع آن خواهیم رسید . تعریفهندسی آن چنین است: طول مستطیلی به مساحت واحد که عرض آن یک واحد کمتر از طولش باشد. نسبت های طلایی درعلم زیباشناسی کاربرد زیادی دارد و دندانپزشکان، ارتودنتیست ها و متخصصان قلب و عروق از آن بهره های فراوانی بردهاند. آثار این نسبت را می توان در طبیعت هم مشاهده کرد و مارپیچ های موجود در بخش مرکزی آفتابگردان را به عنوانموجودی شگفت انگیز یاد کرد. نسبت طلایی در حیوانات ازجمله مورچه ، ماهی، پنگوئن، دلفین و پلنگ وجود دارد. علاقهمندان به وجود آثار برآمده از نسبت طلایی در ایران می توانند به برج آزادی مراجعه کنند که طول آن 63 مترو عرض آن42 متر است. قلعه دالاهو و بیستون د ر کرمانشاه، پل ورسک در مازندران و مقبره بوعلی سینا در همدان از دیگر آثاریاست که با استفاده از این نسبت خلق شده اند. در این مقاله به کاربردهای گوناگونی از نسبت طلایی و دنباله فیبوناتچی بهویژه با آوردن مثال های شهودی می پردازیم.
کلیدواژه ها:
کد مقاله /لینک ثابت به این مقاله
کد یکتای اختصاصی (COI) این مقاله در پایگاه سیویلیکا MATH03_003 میباشد و برای لینک دهی به این مقاله می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است و به عنوان سند ثبت مقاله در مرجع سیویلیکا مورد استفاده قرار میگیرد:
نحوه استناد به مقاله :
در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
کبیری نیا، احمد،1398،کاربرد نسبت طلایی و دنباله فیبوناتچی،سومین کنفرانس آموزش و کاربرد ریاضیات،کرمانشاه،https://civilica.com/doc/1009830
در داخل متن نیز هر جا که به عبارت و یا دستاوردی از این مقاله اشاره شود پس از ذکر مطلب، در داخل پارانتز، مشخصات زیر نوشته می شود.
برای بار اول: ( 1398، کبیری نیا، احمد؛ )
برای بار دوم به بعد: ( 1398، کبیری نیا؛ )
برای آشنایی کامل با نحوه مرجع نویسی لطفا بخش راهنمای سیویلیکا (مرجع دهی) را ملاحظه نمایید.
مدیریت اطلاعات پژوهشی
اطلاعات استنادی این مقاله را به نرم افزارهای مدیریت اطلاعات علمی و استنادی ارسال نمایید و در تحقیقات خود از آن استفاده نمایید.
مقالات پیشنهادی مرتبط
مقالات فوق بر اساس داده کاوی مقالات مطالعه شده توسط پژوهشگران محاسبه شده است.
مقالات مرتبط جدید
مقالات فوق اخیرا در حوزه مرتبط با این مقاله به سیویلیکا افزوده شده اند.
به اشتراک گذاری این صفحه
اطلاعات بیشتر درباره COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.
راهنمای پژوهشگران و دانشجویان
راهنمای دبیرخانه کنفرانسها و مجلات
برخی از دانشگاههای عضو
برخی از سازمانهای عضو
سازمان انرژی اتمی ایران
سازمان ملی استاندارد
سازمان مدیریت صنعتی
اداره کل نظارت فنی و مهندسی قوه قضاییه
سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران
وزارت نیرو
مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی
لیست همه مراکز عضو
دفتر مرکزی انتشارات بوم سازه (سیویلیکا): تهران، بزرگراه جلال آل احمد، بین خیابان کارگر و بزرگراه چمران، کوچه پروانه، پلاک ۴، ساختمان چمران، طبقه ۴، واحد ۳۱
تمامی خدمات پایگاه سیویلیکا ، حسب مورد دارای مجوزهای لازم از مراجع مربوطه می باشند و فعالیت های این سایت تابع قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران است
راهنمای بکارگیری نسبت طلایی برای طراحان
آموزش استفاده از نسبت طلایی برای طراحان و هنرمندان
همان طور که مطلع هستید یکی از این روابط نسبت طلایی است. در اینجا به توضیح بیشتر این نسبت و چگونگی استفاده از آن میپردازیم.
نسبت طلایی یک نسبت ریاضی است که در طبیعت به وفور یافت میشود و زمانی که آن را در اثر خود به کار میگیرید بدون شک ترکیبی جذاب و طبیعی را خلق میکنید. این نسبت به نامهای میانگین طلایی، قطعه طلایی و حرف یونانی فی نیز شناخته میشود.
بر مبنای سری فیبوناچی، نسبت طلایی رابطه بین دو نسبت است. اعداد فیبوناچی که در بسیاری از عناصر در طبیعت قابل ردیابی هستند، یک نسبت 1 به 1.61 را دنبال میکنند. این همان چیزی است که نسبت طلایی نامیده میشود. از آنجایی که این نسبت در طبیعت بسیار رایج است، زمانی که چشم ما اثر و طراحی را که در آن نسبت طلایی بکار برده شده میبیند ناخودآگاه بیشتر جذب میشود.
اغلب افراد بر این باورند که دست کم چهارهزار سال است که بشر از این نسبت در هنر و طراحی استفاده میکند. برخی معتقدند که ممکن است حتی تاریخ آشنایی بشر با نسبت طلایی به قبل از این برسد. این افراد اصول ساخت اهرام ثلاثه مصر را به نسبت طلایی مربوط میدانند. در عصر حاضر، نسبت طلایی در موسیقی، هنر و طراحی اطراف شما به راحتی قابل مشاهده است.
در طول تاریخ همواره از نسبت طلایی در هنر و طراحی استفاده شده است و در تمامیآثار از معماری تا شاهکارهای نقاشی قابل مشاهده است. با اعمال کردن همان اصول فیبوناچی و نسبت طلایی و روش کار شما میتوانید احساس و شعور را به طراحی خود بیاورید. در اینجا چند مثال را برای الهام بخشی به شما معرفی میکنیم:
معبد پارتنون
یونانیان باستان از نسبت طلایی برای ایجاد ارتباط هنرمندانه بین عرض و ارتفاع، اندازه سرسرا و حتی محل ستونهای نگهدارنده بنا بهره میبردند. نتیجه کار ساختمانی بود که از هر لحاظ متناسب به نظر میرسید. معماران نئوکلاسیک نیز از همین روش استفاده میکردند.
تابلوی شام آخر
لئوناردو داوینچی مانند بسیاری از هنرمندان دیگر، از نسبت طلایی برای خلق ترکیببندیهای بینظیر به وفور استفاده کرده است. در تابلوی شام آخر، تصویر در دوسوم پایینی قرار گرفته است و عیسی مسیح درست در مستطیل طلایی قرار داده شده است.
مونالیزا
با نگاهی به نقاشی معروف مونالیزا درمییابیم، در این شاهکار لئوناردو داوینچی نیز نسبت طلایی بسیار هنرمندانه رعایت شده است.
طبیعت
در طبیعت نیز مثالهای بسیاری از نسبت طلایی دیده میشود. گلها، صدفهای دریایی، آناناس و حتی لانه زنبور همگی بازتابهایی از این نسبت در طبیعت هستند. بنابراین زمانی که از نسبت طلایی در طراحی خود بهره میبرید طرح شما در هماهنگی با طبیعت جذابیت بیشتری به دنبال خواهد داشت.
چگونه یک مستطیل نسبت طلایی بسازید؟
ساختن مستطیل نسبت طلایی بسیار آسان است و با کشیدن یم مربع آغاز میشود. مراحل زیر را دنبال کنید تا مستطیل نسبت طلایی خود را بسازید.
1. یک مربع بکشید.
2. با یک خط عمودی مربع را به دو قسمت تقسیم کنید.
3. قطر یکی از مستطیلهای بدست آمده را رسم کنید.
4. خطی که رسم کرده اید را به نحوی بچرخانید که گویی در جهت افق به مستطیل متصل شده است.
5. با این خط افقی یک مستطیل بسازید.
چگونه از نسبت طلایی در طراحی خود استفاده کنید؟
استفاده از نسبت طلایی بسیار آسانتر از آن چیزی است که به ذهنتان میرسد. روشهای و نکنیکهایی وجود دارد که شما میتوانید به سرعت تخمینی از این نسبت در لیاوت کار خود داشته باشید.
اگر شما با قانون یک سوم آشنا باشید بنابراین به راحتی میتوانید یک سطح را به سه قسمت مساوی هم در جهت افق و هم در جهت عمود تقسیم کنید. نقاط تقاطع همان نقاط کانونی هستند.
عکاسان برای داشتن یک ترکیب بندی جذاب، معمولا سوژه اصلی را در این خطوط تقاطع قرار میدهند. همین اصل میتواند در لیاوت طراحی، وبسایت و طراحی پوستر نیز دنبال شود.
با اینکه قانون یک سوم در هر شکلی قابل استفاده است، اگر شما از آن در مستطیلی با نسبتهای تقریبی 1:1.6 استفاده کنید به مستطیل طلایی بسیار نزدیک شدهاید. مستطیلی که طراحی شما را چندین برابر جذابتر جلوه میدهد. تصویر زیر نمونه سادهای از رعایت این نسبت در طراحی وبسایت است.
اگر میخواهید مستطیل طلایی را به طور کامل در طراحی خود پیاده کنید باید اطمینان حاصل کنید نسبت بین ابعاد و جهتها در کار شما برابر با 1:1.6 باشد. البته اگر دقیقا به این عدد نرسیدید ولی بسیار بسیار نزدیک بودید نیز به هدفتان رسیده اید. شما میتوانید این نسبت را در تمام کار بدون محدودیت اعمال کنید.
ابزارهایی برای نسبت طلایی به همراه لینک دانلود:
goldenRatio
goldenRatio اپلیکیشنی برای طراحی وبسایت بر مبنای نسبت طلایی است. شما میتوانید با پرداخت 2.99 دلار این اپلیکیشن را از Mac App Store دریافت کنید.
لینک دریافت GoldenRATIO
محاسبهگر نسبت طلایی تایپوگرافی (Golden Ratio Typography Calculator)
این محاسبهگر آنلاین به شما در طراحی یک تایپوگرافی بدون نقص برای وبسایت بر اساس قوانین نسبت طلایی کمک میکند. کافی است که سایز فونت و عرض فضا را وارد کنید تا برای شما بهترین اندازه فونت و محتوای هر پاراگراف را محاسبه کند.
لینک دریافت Golden Ratio Typography Calculator
Phicalculator
این محاسبهگر رایگان، به سادگی هر عدد ورودی را در مقیاس نسبت طلایی برای شما محاسبه میکند.
لینک دریافت نرمافزار Phicalculator
Atrise Golden Section
این نرم افزار به شما این امکان میدهد که طراحی خود را آنقدر تغییر دهید تا هم با نسبتهای طلایی متناسب باشد و هم شما به رضایت برسید.
شما میتوانید هارمونیها و نسبتها را بر مبنای پروژه خود تنظیم کنید.
لینک دریافت نرم افزار Atrise Golden Section
نسبت طلایی در عکاسی
لئوناردو فیبوناچی ریاضیدان برجسته ی ایتالیایی که اکثر کارهای او برگرفته از آثار خورازمی میباشد ، نخستین ریاضیدان بزرگ اروپا در قرن 13 میلادی است . او با طرح مساله ای توانست دنباله ی مشهور فیبوناچی را خلق کند ، که امروزه با پیشرفت تکنولوژی به طرز جالبی اثر این دنباله را در طبیعت میتوان دید که در ادامه این نوشته شاهد آن خواهید بود .
فیبوناچی با طرح این مساله که اگر یک جفت خرگوش نر و ماده در پایان هر ماه یک جفت خرگوش نر و ماده جدید بدنیا بیآورند ، با فرض از بین نرفتن خرگوش ها ، در پایان سال چند جفت خرگوش وجود دارد ؟!؟!؟! شاید به نظر اکثر ما مساله ی بی ارزش و مضحکی باشد ، اما همین مساله به ظاهر بی ارزش توانست دنباله ای از اعداد را ایجاد کند که امروزه کاربردی به گستره ی هنر تا فیزیک نجومی دارد .
تصویر لئوناردو فیبوناچی :
که به غیر از دو عدد اول ، اعداد بعدی از جمع دو رقم قبل خود ایجاد میشوند .
مارپیچ فیبوناچی
شکل هندسی دنباله فیبوناچی به شکل یک مارپیچ است که با توجه به دنباله ی اعداد ، دو مربع فیبوناچی و نسبت طلایی اولیه با ضلعی به طول یک واحد ، و سپس از جمع مربع های قبلی مربع های جدید بوجود میآیند . و این شکل تا بی نهایت ادامه پیدا میکند .
فیبوناچی در طبیعت
همانطور که اشاره کرده بودیم دنباله فیبوناچی تمام هستی را در بر میگیرد ، دنباله ای که در پی طرح یک مساله ی بسیار عجیب پدید آمد .
عدد فی ، نسبت طلایی
اما این دنباله چطور استفاده میشود ؟! به چه دردی میخورد ؟!؟! کمی صبور باشید .
بگذارید کمی هم در مورد نسبت طلایی (که بعضا نسبت الهی هم به آن میگویند) و عدد فی صحبت کنیم .
حد دنباله ی فیبوناچی به عدد طلایی میرسد ، که این عدد برابر است با عدد فی ( عدد طلایی ) که مساوی است با 1.618
جالب است بدانید که زیباترین مستطیل جهان ارتباط تنگاتنگی با این عدد دارد .
در یونان قدیم هنرمندان به خوبی ریاضیدانان مستطیل زیبایی را میشناختند که عرض 1 و طول X داشت و هرگاه مربعی به طول یک را از آن جدا کنند مستطیل باقیمانده همان نسبت های مستطیل اصلی را خواهد داشت . که از این مستطیل در طراحی های خود استفاده ی فراوان کردند که در زیر چند نمونه از طراحی های هنرمندانی که از این دنباله در آثار خود استفاده کرده را برای شما عزیزان آورده ایم :
استفاده از نسبت طلایی
تا اینجا شناخت کوتاه و مختصری در مورد نسبت طلایی پیدا کردیم . اما به راستی چرا باید ما از این نسبت در کارهای هنری خود استفاده کنیم ؟!
به این دلیل که این نسبت به وفور در طبیعت دیده میشود و نقش مهمی در زیبایی شناسی ناخودآگاه ذهن انسان دارد و ذهن ما به خوبی میتواند این نسبت را درک کند ، از آن لذت ببرد و رای به زیبایی اثر دهد .
حال سوال اصلی اینجاست که ما به عنوان یک عکاس چطور میتوانیم از این نسبت در عکس هایی که میگیریم استفاده کنیم تا عکسهای ما به مراتب زیباتر و جذاب تر شود .
مهم است که شما به عنوان یک عکاس در مورد وزن بصری اطلاعات داشته باشید . که این اطلاعات در نوشتاری جدا تحت عنوان " استفاده از وزن بصری برای ایجاد تعادل در عکس " به طور کامل تشریح شده است .
طی قرون متمادی، قانون تعادل یا قانون طلایی Golden Mean راهبردی مهم و ابزاری کارآمد برای هنرمندان و نقاشان به حساب می آمد. امروزه با توجه به ارزش این ابزار، آشنایی با آن به عکاسان نیز توصیه میشود.
این قانون در واقع یک فرمول هندسی است که توسط یونانیان باستان ارائه شده است.
با توجه به مطالب ارائه شده در نوشتار " استفاده از وزن بصری برای ایجاد تعادل در عکس" شما میتوانید به سوال پاسخ بدهید :
نقطه کانونی تصویر کجاست ؟!
قانون یک سوم
قانون یک سوم مختصری است بر قانون طلایی به این شکل که 4 خط تقسیم کننده کادر خطوط طلایی و محل برخورد نقاط طلایی هستند .
با استفاده از این قانون میتوان تقارن کسل کننده ای که اصولا در مرکزیت کادر شکل میگیرد را متنفی کرد . و حال بهتری به اثر بخشید .
به تصویر زیر توجه کنید :
همین خطوط را در کادری که میبندید تجسم فیبوناچی و نسبت طلایی کنید ، نقطه ی کانونی تصویر خود را در قسمت یک سوم روی خطوط طلایی جای دهید .
حال همین تصویر را با قانون طلایی بررسی میکنیم
(تصویر بالا نسبت به کادر مارپیچ فیبوناچی کراپ شده است) :
و روش دیگر تمرکز مستقیم روی نقاط طلایی است .
تصویر زیر را در نظر بگیرید :
این منظره فاقد یک نمای هندسی ( Geometric ) است ، این منظره جذابیت درونی دارد اما اگر به شکل تصویر در بیاید میتواند کسل کننده باشد . برای حل این مشکل بهتر است نقطه ی عطف تصویر را پیدا کنید و آن را روی یکی از نقاط طلایی قرار دهید . با این کار شما میتوانید بیننده را در اولین نگاه جذب کنید .
در آخر
شما میتوانید با رعایت این نسبت ها و قوانین ساده ای که گفته شد به انضمام شناخت نقاط کانونی و وزن بصری تصویر ، عکس های خود را به عکس های حرفه ای تر و جذاب تری تبدیل کنید .