شاخص‌ بازار (Index)

مرتضی امینی
نوشتاري جهت آشنايي بيشتر با مسائل اقتصادي ايران و جهان

اقتصاد ما

محاسبه قيمت پاياني هر نماد براي اعمال در محاسبات شاخص و درصورتي که نماد مذکور در آن روز معامله داشته باشد، به شرح زير است:

اگر حجم معامله شده از حجم مبنا کمتر باشد :

Price = Closing price + (Traded volume)/ (Base Volume) *(VWAP - Closing Price)

در اين فرمول داريم :

Price= قيمت سهام براي محاسبه در شاخص

Closing price= قيمت پاياني روز معاملاتي قبلي

Traded Volume= حجم معامله شده از آن نماد در جلسه معاملاتي جاري

Base Volume= حجم مبنا

VWAP= قيمت ميانگين وزني، نحوه محاسبه VWAP (Volume Wieghted Average Price ) به شرح زير است:

VWAP = ?(Price * Traded Volume ) / ?Traded Volume

Traded Volume of trade= حجم هر معامله

Price= قيمت هر معامله

اگر حجم معامله شده نماد از حجم مبنا بيشتر باشد، همان قيمتVWAP مبناي محاسبه قيمت پاياني در شاخص خواهد بود.

2- نحوه محاسبه شاخص

چگونگي محاسبه شاخص کل، شاخص تابلوهاي اصلي و فرعي، شاخص صنعت و شاخص گروه­ها به شرح زير است:

Index = ?(Pn * Qn )* 100/Base (فرمول لاسپيرز):

Pn= قيمت بر اساس فرمولهاي فوق

براي شاخص کل، مجموع حاصلضرب آخرين قيمت در سرمايه کليه شرکتها بر عدد پايه تقسيم شده و با ضرب در عدد 100 شاخص کل محاسبه مي شود.

براي تابلو اصلي و فرعي کسر فوق فقط براي شرکتهاي موجود در آن تالار محاسبه شده و براي گروههاي صنعت، شاخص آن گروه بر اساس فرمول فوق و فقط براي آن گروهها محاسبه مي­شود .

قيمت هاي تعادلي و تعديل پايه:

1- هنگام افزايش سرمايه از محل اندوخته (سهام جايزه):

هنگام افزايش سرمايه به­صورت سهام جايزه، با توجه به اينکه در اين موارد آورده نقدي نداريم، لذا پايه شاخص نيز تعديل نخواهدشد و اگر قيمت سهام متناسب با افزايش سرمايه و مطابق فرمول زير کاهش يابد، شاخص تغيير نخواهد کرد:

Adjusted Price = Close Price / (1+ a)

Adjusted Price= قيمت تعادلي

Close Price= قيمت پاياني روز معاملاتي قبلي

a= ضريب افزايش سرمايه

حال اگر نمادي که افزايش سرمايه داشته است با قيمت تعادلي (Adjusted Price) باز شود، تغيير قيمت در شاخص نخواهيم داشت. بديهي است اگر نماد مذکور با قيمتي بالاتر از قيمت تعادلي باز شود، افزايش شاخص و در صورتي که با قيمتي پايين تر از قيمت تعادلي باز شود کاهش شاخص خواهيم داشت.

2- هنگام افزايش سرمايه از محل آورده نقدي (حق تقدم خريد):

در هنگام افزايش سرمايه از محل آورده نقدي، با توجه به آورده نقدي يا مبلغ صرف سهام، پايه شاخص مطابق فرمول زير نيازمند تعديل خواهدبود::

New Base = Old Base * (Old Cap + 1000 * Right Cap)/ Old Cap

Old Base= پايه شاخص روز قبل

Old Cap= ارزش بازار روز قبل

Right Cap= سرمايه حق تقدم

بعد از باز شدن نماد اگر سهام با قيمت تعادلي زير باز شود، شاخص تغيير نخواهد يافت و اگر سهم با قيمت بالاتر از قيمت تعادلي باز شود افزايش شاخص خواهيم داشت:

Adjusted Price = (Close Price + 1000* a) / (1+a)

Adjusted Price= قيمت تعادلي پس از افزايش سرمايه

Close Price= قيمت پاياني روز معاملاتي قبل

a= ضريب افزايش سرمايه

شايان ذکر است که هنگام کاهش سرمايه (درصورتي که همراه با آورده نقدي نباشد) نيز همانند سهام جايزه عمل شده و در هنگام محاسبه قيمت تعادلي ضريب افزايش سرمايه منفي است.

3- هنگام افزايش سرمايه همزمان به صورت حق تقدم خريد سهام و سهام جايزه:

در مواقع افزايش سرمايه با توجه به آورده نقدي يا مبلغ صرف سهام نياز به تعديل پايه شاخص خواهيم داشت. جهت تعديل پايه داريم :

New Base = Old Base * (Old Cap + 1000 * Right Cap)/ Old Cap

Old Base= پايه شاخص روز قبل

Old Cap= ارزش بازار روز قبل

Right Cap= سرمايه حق تقدم

بعد از باز شدن نماد اگر سهام با قيمت تعادلي زير باز شود شاخص تغيير نخواهد يافت و اگر سهم با قيمت بالاتر از قيمت تعادلي باز شود، افزايش شاخص خواهيم داشت:

Adjusted Price = (Close Price + 1000* a) / (1 + a + b)

Adjusted Price= قيمت تعادلي پس از افزايش سرمايه

Close Price= قيمت پاياني روز معاملاتي قبل

a= ضريب افزايش سرمايه حق تقدم

b= ضريب افزايش سرمايه جايزه

شايان ذکر است که کاهش سرمايه (درصورتي که همراه با آورده نقدي نباشد) نيز همانند جايزه عمل شده و در هنگام محاسبه قيمت تعادلي ضريب افزايش سرمايه منفي و جهت تعديل پايه نيز سرمايه منفي در فرمول لحاظ مي شود.

4- هنگام افزودن يک شرکت جديد به شاخص

در هنگام اضافه کردن يک شاخص جديد بايد پايه شاخص به نحو زير تعديل شود تا تغييري در عدد شاخص نداشته باشيم. بديهي است که اين تعديل بعد از اولين معامله روي اين نماد خواهد بود:

New Base = Old base * (old cap + capital * price) / old cap

New base= پايه جديد شاخص

Old Base= پايه شاخص روز قبل

Capital= سرمايه شرکت وارد شده به شاخص

Price= قيمت معامله شده شرکت وارد شده به شاخص

Old Cap= ارزش بازار در پايان روز معاملاتي قبل ?(Pn * Qn )

5- شاخص بازده نقدي و قيمت

هدف از محاسبه اين شاخص تاثير اعلام سود نقدي بر پايه شاخص است و در حالت اعلام سود با توجه به کاهش احتمالي قيمت سهم، پايه شاخص به نحوي اصلاح خواهد شد که سبب کاهش شاخص نشود.

بدين منظور داريم:

Index Tedpix = ?PnQn *100/ base

Index Tedpix= شاخص بازده نقدي و قيمت

?PnQn= ارزش بازار

در مواقع اعلام سود نقدي يا افزايش سرمايه جهت تعديل پايه خواهيم داشت:

Base Tedpix = [Base Tepix * ?(PnQn - DnQn)/ ?PnQn] +

[?(Base Tepix) * Base Tedpix (t-1)/Base Tepix(t-1) ]

Base Tedpix= پايه شاخص بازده نقدي و قيمت

Base Tepix= پايه شاخص کل

PnQn= ارزش بازار (به ازاي هر سهم برابر است با قيمت * سرمايه )

DnQn= سود نقدي * سرمايه (به ازاي شرکتهايي که سود اعلام کرده اند)

Base Tepix(t-1)= پايه شاخص بازده نقدي و قيمت روز قبل

Base Tepix(t-1)= پايه شاخص کل روز قبل

6- شاخص بازده نقدي

Index Tedix = 1653 * Base Tepix / Base Tedpix

Index Tedix= شاخص بازده نقدي

Base Tepix= پايه شاخص کل

Base Tedpix= پايه شاخص بازده نقدي و قيمت

مرتضی امینی
نوشتاري جهت آشنايي بيشتر با مسائل اقتصادي ايران و جهان

شاخص داوجونز چیست | همه چیز درباره ی شاخص داوجونز

شاخص داوجونز چیست؟ شاخص داوجونز (Dow Jones) یا میانگین صنعتی یکی از قدیمی ترین شاخص بورس آمریکا می باشد که نماد شاخص داوجونز با اختصار DJI در بین معامله گران شناخته می شود؛ این شاخص عملکرد سهام 30 شرکت بزرگ را که در بورس اوراق بهادار آمریکا معامله می شوند را اندازه گیری می کند. تاریخچه این شاخص به بیش از 100 سال قبل باز می گردد؛ از نگاه سرمایه گذاران شاخص داوجونز اهمیت بسیار بالایی دارد چرا که این افراد برای مقایسه عملکرد دارایی های خود از شاخص داوجونز استفاده می کنند.

تاریخچه شاخص داوجونز

شاخص Dow Jones در سال 1885 توسط اقای داو و شریک تجاری ایشان اقای ادوارد جونز ایجاد شد که نام این شاخص نیز برگرفته از نام خانوادگی این افراد می باشد. در ابتدا شاخص داوجونز فقط شامل 12 شرکت می شد که اکثر این شرکت ها، شرکت های صنعتی اعم از صنعت راه آهن، نفت و گاز، روغن و غیره بودند.

نحوه محاسبه شاخص داو جونز

فرمول محاسبه ی شاخص داوجونز بصورت وزنی تعریف شده است؛ یعنی سهامی که بزرگتر هستند و با قیمت بیشتری معامله می شوند وزن بیشتری نسبت به بقیه سهام در بازار دارند و تاثیر بیشتری بر روی این شاخص می گذارند.

سهامی که در داوجونز معامله می شوند

این شاخص از سهام 30 شرکت صنعتی بزرگ در بازار بورس آمریکا تشکیل شده است که این شرکت ها شامل بخش های مختلفی از جمله نفت و گاز، مخابرات، خدمات عمومی، کالاهای مصرفی، سرمایه گذاری و غیره هستند که با توجه به ارزش بازار هر سهم می توانند در شاخص داوجونز قرار بگیرند و یا حذف شوند که این امر باعث تغییر یافتن نماد های تاثیرگذار در این شاخص می شود.

از جمله شرکت هایی که بر روی شاخص داوجونز تاثیرگذار هستند می توان به شرکت های مهمی همچون اپل، مایکروسافت، بویینگ، مک دونالدز، موسسه مالی جی پی مورگان اشاره کرد که این شرکت های مهم و بزرگ همچنین در شاخص های دیگر نیز مورد استفاده قرار می گیرند.

کاربردهای شاخص داوجونز چیست؟

در ادامه باید بررسی شود که کاربردهای شاخص داوجونز چیست و یک سرمایه‌گذار چگونه می‌تواند از این شاخص برای مدیریت سبد سهام خود بهره‌برداری کند. به طور کلی چهار مورد از اصلی‌ترین کاربردهای این شاخص که برای هر سرمایه‌گذاری در این بازار هدایت‌کننده است، عبارت‌اند از:

رصد کلی بازار

سبدی از اصلی‌ترین و بزرگ‌ترین شرکت‌های فعال در بازار بورس آمریکا در این شاخص گرد هم آورده شده است. به همین منظور می‌توان با خیال راحت از آن برای رصد کردن وضعیت کلی بازار استفاده کرد و به تصویر درستی از آنچه در بازار در حال رخ دادن است، دست پیدا کرد.

کاهش ریسک سرمایه‌گذاری

این امکان وجود دارد که یک سرمایه‌گذار به طور مستقیم اقدام به خرید شاخص داوجونز کند. به این ترتیب ریسک سرمایه‌گذاری به طور قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند؛ چرا که با سبد متنوعی از سهام شرکت‌ها در اختیار خریدار سهام قرار می‌گیرد.

ارزیابی عملکرد شخصی سهامدار

یک سرمایه‌گذار به کمک شاخص داوجونز می‌تواند به ارزیابی درستی از وضعیت مدیریت سبد خود دست پیدا کند. در واقع می‌توان وضعیت سود و زیان یک سبد از سهام را با شاخص داوجونز مقایسه نمود. اگر در یک بازه زمانی معین، سود حاصل از سبد سهام یک سرمایه‌گذار بالاتر از شاخص داوجونز باشد، می‌توان این طور برداشت کرد که عملکرد موفقی در بازار داشته است.

رصد وضعیت آینده سهام

با مقایسه ضریب بتا می‌توان وضعیت آینده یک سهم را در مقایسه با شاخص داوجونز مورد بررسی قرار داد.

آیا ایرانی ها می توانند در داوجونز سرمایه گذاری کنند؟

بله، شما به عنوان یک ایرانی می توانید در داوجونز معامله کنید و سرمایه گذاری کنید اما باید دقت داشته باشید که شاخص ها ممکن است تحت تاثیر اخبار و شرایط اقتصادی حرکاتی خارج از تحلیل تکنیکال داشته باشند و این امر موجب افزایش ریسک سرمایه گذاری شما شود.

چگونه نمودار شاخص Dow Jones را ببینیم و تحلیل کنیم؟

برای مشاهده ی شاخص داوجونز می توانید از سایت بسیار معروف تریدینگ ویو استفاده نمایید. که در ادامه مراحل مشاهده ی نمودار شاخص داوجونز را آموزش می دهیم .

در ابتدا وارد سایت تریدینگ ویو به ادرس Tradingview.com شوید.

برای مشاهده نماد داوجونز در سایت تریدینگ ویو کافیست در بخش جستجوی سایت DJI رو تایپ کنید و اولین گزینه Dow Jones Industrial Average را انتخاب نمایید.

در صفحه ی جدیدی که باز می شود باید بر روی گزینه ی Full-featured chart که با رنگ قرمز در عکس زیر مشخص شده کلیک نمایید.

به همین سادگی شما به نمودار شاخص داوجونز دسترسی پیدا کردید و حال میتوانید تحلیل خود را از آینده ی این شاخص با ابزارهایی که در سایت تریدینگ ویو قرار دارد انجام دهید.

سوالات متداول

شاخص داوجونز یا بازار داوجونز چیست؟

شاخص داوجونز یک میانگین صنعتی از قدیمی ترین شاخص های بورس آمریکا می باشد که عملکرد سهام 30 شرکت بزرگ در بازار بورس اوراق بهادار آمریکا را محاسبه می کند.

نماد داوجونز چیست؟

نماد اختصاری شاخص داوجونز DJI می باشد.

کلام آخر

شاخص داوجونز در دراز مدت همیشه روند مثبتی داشته است و سرمایه گذاری در این شاخص همیشه جذاب بوده است. امیدواریم که این مقاله برای شما مفیده بوده باشد. در صورتی که سوالی در این مورد داشتین حتما در قسمت نظرات برای ما ارسال کنید.

امتیاز شما به این محتوا

میانگین امتیازات: / 5. تعداد امتیاز:

اولین نفری باشید که به این محتوا امتیاز می دهد

مطالب زیر را حتما مطالعه کنید

اندیکاتور ATR چیست + مهم‌ترین کاربرد اندیکاتور ATR

اندیکاتور MFI (Money Flow Index) چیست؟

آموزش اندیکاتور CCI + نحوه دریافت سیگنال‌های معتبر از اندیکاتور CCI

اندیکاتور ADX چیست؟ آموزش دریافت سیگنال‌های طلایی با اندیکاتور ADX

حد ضرر چیست؟ 5 نکته‌ای که برای تعیین حد ضرر یا استاپ لاس

آموزش الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال؛ از مفاهیم تا کاربردها

5 دیدگاه

به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.

سلام ممنون از مطلب خوبتون
یه سوال دارم میخواستم ببینم در بازار فارکس وقتی ما روی نماد داوجونز معامله می‌کنیم، برای مثال وقتی روی قیمتی buy میگیریم دقیقاً در حال خریدن چه چیزی هستیم؟؟
خیلی ممنون میشم راهنمایی کنید، مدت هاست این سوال ذهنم رو درگیر کرده

سلام علت این همه گپ در شاخص داوجونز چیه؟تقریبا هر روز گپ داریم

سلام وقت بخیر
همونطور که در مقاله مطرح شد شاخص داوجونز عملکرد چندین سهام بزرگ هستش و اخبار فاندامنتالی که برای این سهام منتشر میشه و باعث افزایش یا کاهش قیمت میشه در نهایت بصورت میانگین تاثیر خودش رو روی این شاخص هم میزاره.

عالی بود ممنون از شما

سلام
از اینکه این مطلب را مطالعه کردید سپاسگزاریم و خوشحالیم که این مطلب برای شما مفید بوده.

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

محصولات فروش ویژه

دسته‌ها

نوشته‌های تازه

• معرفی 10 صرافی برتر ارز دیجیتال ایرانی
• بازی استپن (StepN) چیست؟ راه بروید و درآمد کسب کنید
• ارزش کل قفل‌شده (TVL) در بازار رمزارزها چیست و چه اهمیتی دارد؟
• هش ریت (Hash Rate) چیست؟ بررسی تأثیر هش ریت بر بیت‌کوین
• زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی چیست و چگونه برای توسعه قراردادهای هوشمند به‌کار می‌رود؟

کلینیک سرمایه با هدف آموزش تخصصی بورس، فارکس و ارزهای دیجیتال در کنار به روز ترین متدهای طراحی استراتژی و سیستم های معاملاتی شاخص‌ بازار (Index) راه اندازی شده است.

بررسی میزان اثرپذیری نوسانات شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران و دوبی از نوسانات قیمت جهانی نفت خام (WTI)

یکی از اجزای مهم بازارهای مالی بورس اوراق بهادار است که یک بازار متشکل رسمی خرید و فروش سهام تحت قوانین خاص است. نوسان به‌عنوان یک عامل مؤثر در تعیین ریسک سرمایه ­ گذاری، می ­ تواند نقش مهمی در تصمیم ­ گیری سرمایه ­ گذاران ایفا کند. یک تخمین مناسب از نوسانات قیمت سهام در یک دوره سرمایه ­ گذاری نقطه آغازین بسیار مهمی در کنترل ریسک سرمایه ­ گذاری است. یکی از عوامل اثرگذار بر شاخص قیمت سهام قیمت نفت و نوسانات نفتی است. نفت و فرآورده ­ های آن به‌عنوان مهمترین منبع انرژی در فرآیندهای تولیدی در جهان مورد استفاده قرار می­گیرد، از این رو نوسان ­ ها در قیمت نفت می ­ تواند بر هزینه تولید و سودآوری شرکت ­ های تولیدی اثرگذار باشد. نفت برای برخی کشورهای صادرکننده مهمترین منبع درآمدی است و قیمت نفت و نوسان ­ های آن می ­ تواند بر بازار سرمایه اثر بگذارد، به‌طوری‌که در بسیاری از کشورها که مدیریت درآمد نفتی مناسبی ندارند افزایش قیمت نفت با افزایش درآمد دولت و افزایش پایه پولی همراه شده که آثار تورمی دارد. بنابراین در این مقاله ، به بررسی میزان اثرپذیری نوسانات شاخص قیمت سهام تهران و شاخص سهام دوبی از قیمت جهانی نفت خام با استفاده از داده­های ماهانه طی دوره زمانی 2004-2016 و همچنین روش اقتصادسنجی گارچ چندمتغیره است. براسـاس نتایج پژوهش نوسانات قیمت جهـانی نفت خام اثر مثبت و معنی ­ داری بر نوسانات شاخص بورس دوبی دارد، همچنین نوسانات قیمت جهانی نفت خام اثر مثبت و معنی ‌ داری بر نوسانات شاخص بورس اوراق بهادار تهران دارد. از سویی نوسانات شاخص بورس دوبی اثر مثبت و معنی‌داری بر نوسانات شاخص بورس اوراق بهادار تهران دارد .

کلیدواژه‌ها

• نوسانات قیمت جهانی نفت خام
• نوسانات شاخص بورس تهران
• شاخص سهام دبی
• گارچ چند متغیره

20.1001.1.23222530.1396.6.22.8.7

عنوان مقاله [English]

The amount of influence fluctuations in the price index of Tehran Stock Exchange and Dubai fluctuations in oil prices (WTI)

نویسندگان [English]

• mohammad hasan fotros 1
• maryam hoshidari 2

One of the most important markets in each economy is capital markets. Undoubtedly, the conditions of these markets are influenced شاخص‌ بازار (Index) by other sectors and can affect other sectors of the economy. The stock market is one of the components of the capital market, and as part of the economy, its function is that if this market does not have a logical relationship with other sectors, then problems and deficiencies will arise in its operation. In the capital market, widespread fluctuations lead to the arrival and departure of a massive amount of capital. The Stock Exchange, an officially organized market for the purchase and sale of shares of companies under certain terms and conditions. The oil industry has always had a financial role in the economy, and its main function is to provide the currency needed by the countries. The economies of countries that rely heavily on oil revenues and foreign exchange earnings, the oil price fluctuations that originate from exogenous developments and the control of outside economic policymakers, are the largest source of disruption to the economies of the countries. Oil revenues are fluctuating. Therefore, fluctuation is one of the most important issues in the financial markets of the world. Oscillation, as an effective factor in determining the risk of investment, can play an important role in the decision making of investors. An appropriate estimation of stock price fluctuations or arbitrage transactions in an investment period is a very important starting point in controlling investment risk. One of the factors influencing the stock price index is oil prices and oil price fluctuations. Oil and its products are used as the most important source of energy in world production processes. Fluctuations in oil prices can affect the cost of production and profitability of manufacturing companies. Oil is considered to be the most important source of income for some of the exporting countries, and the price of oil and its fluctuations from this channel can also affect the real sector as well as the capital market, so that in many countries that do not have a good oil revenue management the price of oil has been accompanied by an increase in government revenues and an increase in the monetary base that has an impact on inflation. Increasing inflation also has a positive impact on stock prices; the World Oil Index is one of the most important indicators affecting economic factors and political factors in each country. The global oil price, as a powerful exogenous variable, is influenced by many macroeconomic variables, including the stock price index. The explanation of such a relationship is the policy makers' guideline in monetary and foreign policy directives. Therefore, the main focus of this paper is to examine the impact of the Tehran Stock Price Index (TEPIX) and the Dubai Dollar Index (DFM) Crude oil using monthly data over the period of 2004-2016 as well as the multivariate GARCH method. To do this, we first performed the Dickey-Fuller and Phillips-Peron stacking tests to check the variance of the variables, which is based on the results of this test at the root level of the unit, so that from all three variables, once the difference was made, and therefore all three variables with a load Mana differentiation, then we performed an ARCH test, which results in the existence of an Arch effect on the model remainders, and finally we estimated the multivariate GARCH model with the BEKK approach. According to research results, global oil price fluctuations have a positive and significant effect on the fluctuations of the Dubai stock exchange index, and the global oil price volatility has a positive and significant effect on Tehran Stock Exchange index fluctuations. On the other hand, Dubai Stock Exchange fluctuations (DFM) have a positive and significant effect on Tehran Stock Exchange Index (TEPIX) fluctuations.

کلیدواژه‌ها [English]

• World crude oil price fluctuations
• fluctuations in the Tehran stock index
• stock index Dubai
• GARCH multivariate

مراجع

ابراهیمی، محسن و شکری، نوشین (1391). «بررسی اثرات نامتقارن تکانه ی قیمتی نفت بر شاخص قیمت سهام: تشکیل و مقایسه فواصل اطمینان خود راه انداز در توابع واکنش آنی»، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 1(2): 144-115.

ابونوری، اسمعیل؛ عبداللهی، محمدرضا و حمزه، مصطفی (1391). «مدلسازی نوسانات بخش­های مختلف بازار سهام ایران با استفاده از مدل گارچ چند متغیره»، فصلنامه تحقیقات مالی، 14(1): 16-1.

پیرائی، خسرو و شهسوار، محمدرضا (1388). «تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر بازار بورس ایران»، پژوهش­های اقتصادی، 9(1): 38-21.

جعفر عبدی، اکبر (1389). بررسی ارتباط میان بازارهای سهام تهران و دبی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف.

حسینی، سید محمد و ابراهیمی، سید بابک (1392). «مدل‌سازی و سنجش سرایت تلاطم با استفاده از مدل‌های گارچ چند متغیره»، فصلنامه بورس اوراق بهادار، 21: 157-137.

حسن زاده، علی و کیانوند، مهران (1393). «اثر شوک‏‏ های متقارن و نامتقارن نفتی بر شاخص کل قیمتی در بازار بورس اوراق بهادار تهران»، پژوهش های اقتصاد پولی-مالی، 21(8): 61-21.

سلیمی­فر،مصطفی و فلاحی، محمد و سیدمحمد میرهاشمی دهنوی (1394). «بررسی آثار نامتقارن شوکهای قیمت نفت بر شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار ایران»، اقتصاد پولی، مالی، 22(9): 56-29.

صمدی، سعید و خرمی­پور، علی و مصدقی، انسیه و میرمهدی، سیده اکرم (1393). «تحلیل سرایت نوسان های قیمت جهانی نفت به بازار سهام (مورد مطالعه: منتخبی از کشورهای عضو اوپک)»، فصلنامه تحقیقات اقتصادی، 49(3): 574-555.

صمدی، سعید؛ شیروانی مفرد، زهرا و داورزاده، مهتاب (1386). «بررسی میزان اثرپذیری شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران از قیمت جهانی نفت و طلا»، فصلنامه بررسی­های اقتصادی، 4(2): 51-21.

موسایی، میثم و مهرگان، نادر و امیری حسین (1389). «رابطه بازار سهام و متغیرهای کلان اقتصادی در ایران»، فصلنامه پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، 18(54): 94-73.

Arouri, M. E. H., & Fouquau, J. (2009). On the short-term influence of oil price changes on stock markets in GCC countries: linear and nonlinear analyses. ArXiv preprint arXiv: 0905.3870.‏

Baba, Y.; Engle, R.F.; Kraft, D. and Kroner, K. (1990); Multivariate Simultaneous Generalized ARCH. Unpublished Manuscript, University of California, and San Diego.

Bollerslev, T. (1986); “Generalized Autoregressive Conditional Hetero-skedasticity”. Journal of Econometrics, 31: 307-327.

Bollerslev, T. (1990); “Modelling the Coherence in Short-Run Nominal Exchange Rates: A Multivariate Generalized ARCH Model”. The Review of Economics and Statistics, 72(3): 498-505.

Bollerslev, T.; Engle, R.F. and Wooldridge, J.M. (1988); “A Capital Asset Pricing Model with Time-Varying Covariances”. Journal of Political Economy, 96(1): 116-131.

Brooks, C., & Henry, Ó. T. (2000). Linear and Non-Linear Transmission of Equity Return Volatility: Evidence from the US, Japan and Australia. Economic Modelling, 17(4), 497-513. Doi: http://dx.doi.org/10.1016/S0264-9993 (99)00035-8

Chaibi, A. and Gomes, M. (2013). “Volatility Spillovers between Oil Prices and Stock Returns: A Focus on Frontier Markets, Working Paper”, IPAG Business School, 34: 1-17.

Chou, R. Y., Lin, J., & Wu, C. (1999). Modeling the Taiwan Stock Market and International linkages. Pacific Economic Review, 4(3), 305-320.

Cong, R. G., Wei, Y. M., Jiao, J. L., & Fan, Y. (2008). Relationships between oil price shocks and stock market: An empirical analysis from China. Energy Policy, 36(9), 3544-3553.‏

Engle, R. F., Ng, V. K., & Rothschild, M. (1990). Asset pricing with a factor-ARCH covariance structure: Empirical estimates for treasury bills. Journal of Econometrics, 45(1-2), 213-237.‏‏

Fayyad, A. and Daly, K. (2011); “The impact of oil price shocks on stock market returns: comparing GCC countries with the UK and USA”. Emerging Markets Review, 12(1): 61-78.‏

Filis, G.; Degiannakis, S. and Floros, Ch. (2011); “Dynamic Correlation between Stock Market and oil Prices: The Case of oil-importing and oil-exporting countries”. International Review of Financial Analysis, 20: 152-164.

Golob, J., (1994), "Does Inflation Uncertainty Increase with Inflation?"Federal Reserve Bank of Kansas City Economic Review 79:pp. 27-38.

Ibrahim, M.H. (1999), "Macroeconomic Variables and Stock Prices in Malaysia: An Empirical Analysis", Asian Economic Journal, Vol. 13, PP. 219-231.

Joo, Y. C., & Park, S. Y. (2017). Oil prices and stock markets: Does the effect of uncertainty change over time?. Energy Economics, 61, 42-51.‏

Khalfaoui, R.; Boutahar, M. and Boubaker, H. (2015); “Analyzing volatility spillovers and hedging between oil and stock markets: Evidence from wavelet analysis”. Energy Economics, 49: 540-549.‏

Li H. (2007). International Linkages of the Chinese Stock Exchanges: A Multivariate GARCH Analysis. Applied Financial Economics, 17, 285-297.

Miller, J. I., & Ratti, R. A. (2009). Crude oil and stock markets: Stability, instability, and bubbles. Energy Economics, 31(4), 559-568.‏

Miller, K. & G. Show Fang (2001), "Is There a Long-Run Relationship beween Stock Returns and Monetary Variables: Evidence from an Emerging Market", Applied Financial Economics, Vol. 11, PP. 641-649

Morley, B., & Pentecost, E. J. (2000). Common trends and cycles in G-7 countries exchange rates and stock prices. Applied Economics Letters, 7(1), 7-10.‏

Rault, C.; Arouri M. (2009); Oil Prices and Stock Markets: What Drives What in the Gulf Corporation Council Countries, William Davidson Institute Working Papers Series wp960, William Davidson Institute at the University of Michigan.

Valdés, A. L., Fraire, L. A., & Vázquez, R. D. (2016). A copula-TGARCH approach of conditional dependence between oil price and stock market index: the case of Mexico. Estudios económicos, 31(1), 47-63.‏

شاخص کل هم وزن بورس چیست؟

امروز در این مطلب از پارسیان بورس قصد داریم ببینیم شاخص کل هم وزن بورس چیست؟ یکی از مواردی که درروند مطالعه بازار سرمایه و انتخاب سهام مطلوب جهت خرید، به آن برمیخوریم، شاخص‌های ارزیابی بازار سهام است. در هر فعالیتی که توسط انسان صورت می‌گیرد، نتایج قبلی و معیارهای ارزیابی پیشین می‌تواند به اون کمک کند تا در فرآیندهای بعدی باتجربه بهتری پیش رود. فعالیت در بازارهای مالی نیز از این قاعده مستثنی نیست. شاخص‌های ارزیابی در بازار سهام می‌تواند در ارتباط با اندازه‌گیری برخی پارامترها و ارزیابی آن‌ها کمک شایانی کند.در مطلب حاضر، قصد داریم به شاخص‌های ارزیابی بازار سهام با تأکید ویژه‌بر شاخص کل هم وزن بورس بپردازیم. در حالت کلی، سهامدار از طریق قیمت شاخص‌ بازار (Index) سهام، وضعیت صورت‌های مالی و میزان بازدهی صنعت، اقدام به خرید و فروش سهم می‌کند. هر یک از این موارد دارای معیارهایی هستند که در این تصمیم‌گیری به وی کمک خواهند کرد.

شاخص‌ها

قیمت به مثابه مهم‌ترین ویژگی ظاهری یک سهم دیده می‌شود و شاخص‌های قیمتی و بررسی آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در بازار بورس شاخص‌های زیادی توسط فعالان استفاده می‌شود و کاربرد دارند. این شاخص‌ها در تحلیل‌های بازار از گذشته تا آینده و پیش‌بینی روندها به کمک ابزارهای نموداری استفاده می‌شوند. هر شاخص متغیر خاص مورد تعریف خود را شامل می‌شود و نمی‌توان نتایج حاصل از شاخص‌ها را نسبت به هم مقایسه کرد بلکه باید هر شاخص را نسبت به خودش و در بازه زمانی بررسی و تحلیل کرد. ازجمله شاخص‌های مهمی که شاخص‌ بازار (Index) فعالان بازار با آن آشنا هستند می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار TEPIX
شاخص قیمت و بازده نقدی (درآمد کل) TEDPIX
شاخص صنعت و شاخص مالی
شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)
شاخص بازار اول و بازار دوم
شاخص ۵۰ شرکت برتر
شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

شاخص کل هم وزن، زیرمجموعه‌ای از شاخص کل است. درواقع شاخص کل هم وزن از دل شاخص کل قیمت بدست آمده است. در ادامه به توضیح شاخص کل، چرایی بوجود آمدن شاخص کل هم وزن و تفاوت این دو می‌پردازیم.

شاخص کل چیست؟

شاخص کل قیمت (Tehran Exchange Price Index) که به اختصار آن را شاخص کل می‌نامند، نشان‌دهنده تغییرات سطح عمومی قیمت‌ها در کل بازار است و میانگین افزایش یا کاهش قیمت سهام در بازار را بیان می‌کند. این تغییرات نسبت به تاریخ مبدأ که در سال ۱۳۶۹ است، بیان می‌شود. منظور از سال پایه سالی است که نوسانات قیمت در آن کمتر است و به عنوان مبدأ تغییرات انتخاب می‌شود. این شاخص، همان شاخصی است که در خبرها و گزارش‌ها اطلاع‌رسانی می‌شود و نمادی از رشد یا افت بازار عنوان می‌شود. هرچند که تعبیر درستی نیست و در ادامه این مطلب، مفصل دلیل آن را شرح می‌دهیم. شاخص کل با فرمول ذیل، محاسبه می‌شود:

مقدار شاخص کل

ارزش جاری برای هر شرکت برابر با حاصل‌ضرب تعداد سهام آن در قیمت هر سهم شرکت موردنظر است. از مجموع ارزش جاری شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس، ارزش جاری بازار به دست می‌آید. این شاخص فقط تغییرات قیمت سهام در سطح بازار را نشان می‌دهد و فاقد معیاری دیگر نظیر سود نقدی است. وقتی می‌گوییم شاخص کل ۱۰ درصد رشد کرده است، یعنی میانگین قیمت سهام شرکت‌های بورسی به میزان ۱۰ درصد نسبت به سال پایه (۱۳۶۹) رشد یافته است. نکته‌ی دیگر آن است که این شاخص تمام شرکت‌ها را در نظر می‌گیرد و اگر سهامی متوقف باشد، قیمت آخرین معامله منظور می‌شود. اگر شما سهام تمامی شرکت‌های بازار را متناسب با وزن سرمایه‌ای هر شرکت در پرتفوی خود داشته باشید تغییر شاخص کل دقیقاً میزان سود و ضرر شمارا نشان می‌دهد.

همچنین بخوانید:

حرکت شارپی در بورس چیست و چه تاثیری بر خرید و فروش سهام می‌گذارد؟

برای مثال اگر شاخص کل نسبت به اول سال از ۱۰۰۰۰ واحد به ۱۵۰۰۰ واحد رسیده باشد میانگین بازدهی سود و قیمت سهام‌ها رشد ۵۰ درصد داشته است و این به این مفهوم نیست که همه‌ی شرکت‌های موجود در محاسبات شاخص، ۵۰ درصد سود داشته‌اند بلکه ممکن است شرکتی ۱۰۰۰ درصد سود داشته و شرکتی هم ۵۰۰ درصد ضرر داشته این شاخص میانگین قیمت و سود تمام شرکت‌های بورسی را نشان می‌دهد.

شاخص کل

به طور کلی، شاخص کل قیمت، میانگین تمام بازار است. همچنین شاخص کل در مواردی همچون افزایش سرمایه از طریق آورده یا مطالبات سهامداران، افزایش و کاهش شرکت‌ها و ادغام شرکت‌ها تعدیل می‌شود تا تغییرات حاصل از این رخدادها در مقدار شاخص تأثیر نداشته باشد. شایان‌ذکر است افزایش سرمایه از محل اندوخته و پرداخت نقدی موجب تعدیل این شاخص نمی‌شود. مهم‌ترین نکته در این شاخص، وزن شرکت‌ها می‌باشد. همان‌طور که در فرمول شاخص می‌بینیم ارزش جاری سهام که شامل تعداد سهام و قیمت آن است در شاخص کل دخیل است. بنابراین هرچه شرکت تعداد سهام بیشتری داشته باشد، تغییرات قیمت آن بر شاخص کل بیشتر است. شاخص بورس، شاخصی کلی، ساده و در دسترس است و اطلاعاتی راجع به کلیت تغییرات قیمت بازار به ما می‌دهد.

شاخص کل هم وزن بورس چیست؟

پس از مشکلاتی که در ارزیابی شاخص کل پیش آمد، نیاز به شاخصی دقیق‌تر باقابلیت انعطاف بیشتر حس شد. گاهی نیاز بود که صرفاً تغییرات شاخص قیمت بررسی شود و وزن سهم‌ها در آن دخیل نباشد، که شاخص کل فاقد این ویژگی بود. معاملات کد به کد و هدف‌دار روی سهم‌های بزرگ در جهت مثبت کردن مصنوعی بازار از دیگر عواملی بود که نیاز به شاخص هم وزن را افزایش داد. پس از کش و قوس‌های فراوان، شاخص هم وزن از تاریخ ۵ اسفند ۹۳ توسط سایت مدیریت فناوری بورس در دسترس کاربران قرار گرفت.

در این شاخص کلیه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس با وزنی برابر در محاسبات لحاظ می‌کنند، لذا اثر معاملات کد به کد و هدف‌دار، بر این شاخص خنثی شد. افزایش قیمتی هر سهمی در شاخص‌ بازار (Index) این شاخص به یک‌میزان است. شاخص‌های هم وزن با افزایش سرمایه تعدیل نمی‌شوند و تنها با اضافه شدن یا حذف شرکت و تقسیم سود نقدی تعدیل می‌شوند.

تفاوت بین شاخص ارزشی و شاخص کل هم وزن

پیشتر ذکر شد که تفاوت عمده این دوشاخص در وزن شرکت‌های محاسبه شده در شاخص است که شاخص کل تمایز میان سهام‌های بزرگ و کوچک قائل می‌شود ولی شاخص هم وزن، وزن یکسان برای همه شرکت‌ها در نظر می‌گیرد. از دید فعالان بازار سرمایه، شاخص کل هم وزن دید شفاف‌تری نسبت به روند بازار می‌دهد و امتیاز بیشتر سهم‌های شاخص ساز در محاسبات شاخص کل، را از آنان می‌گیرد. وقتی شاخص هم وزن منفی است یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت‌های بازار کاهش‌یافته است و زمانی که شاخص هم وزن مثبت باشد یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت‌های بازار رشد کرده است. درواقع، شاخص‌کل معیاری برای رشد بازار نیست.

گاهی شاهد آن هستیم که خیلی از سهم‌ها افت‌های زیادی داشتند ولی شاخص کل صعودی بوده؛ یعنی سرمایه سهامداران از بین رفته ولی شاخص به سقف می‌رسد. ولی شاخص هم وزن، وزن برابری سهام را نشان می‌دهد؛ وقتی کلیت بازار منفی است شاخص هم وزن منفی و چنان چه کلیت بازار مثبت است شاخص هم وزن نیز مثبت خواهد شد، ولی شاخص کل نمی‌تواند نماینده عمومی قیمت‌ها باشد.

شاخص کل صعودی یا شاخص کل مثبت است

این موضوع بر محاسبه دقیق شاخص کل نیز اثر می‌گذارد. چراکه معاملات هدف‌دار کد به کد نیز در عدد شاخص لحاظ شده است. بنابراین اگر گفته شود: “شاخص کل صعودی است” یا “شاخص کل مثبت است”، الزاماً به معنی رشد همه شرکت‌های حاضر در بازار نیست. صحیح‌تر آن است که رشد بازار را با شاخص کل هم وزن بورس، بسنجیم. متأسفانه عدم دانش کافی در این زمینه، عده‌ای را به گمراهی می‌راند و باعث می‌شود تعبیر درستی از وضعیت بازار نداشته باشند.

مثبت یا منفی بودن شاخص

در شاخص کل ممکن است اکثر شرکت‌ها بازدهی منفی داشته باشند اما تنها مثبت بودن چند شرکت بزرگ باعث مثبت شدن شاخص کل بشود. در شاخص هم وزن، شاخص بر اساس میزان بازدهی اکثر شرکت‌ها نشان داده می‌شود نه بر اساس سرمایه بیشتر.با توجه به اینکه، تعداد شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس و اوراق بهادار تهران به اندازه‌ای است که به سادگی می‌تواند با نوسانات تحت تأثیر قرار گیرد، بنابراین استفاده از شاخص کل به عنوان معیار ارزیابی چندان کمکی به شناخت روند نمی‌کند و صرفاً می‌توان شدت هیجانات بازار را لمس کرد.

نکته‌ی دیگر درباره شاخص هم وزن این است که در هر صنعت نیز به تناسب تعداد شرکت‌ها اثرگذار است نه بزرگی شرکت‌ها و تعداد سهام آن‌ها. نوسانات شاخص هم وزن به واسطه ویژگی‌های فوق، کم است. بنابراین ریسک این شاخص نسبت به شاخص کل کمتر است. کاربرد دیگر شاخص‌های هم وزن غیر از افزایش قدرت تحلیل و تصمیم‌گیری در سرمایه‌گذاران، در صندوق‌های شاخصی است که باعث کاهش ریسک، سادگی و شفافیت می‌شود.

با این تفاسیر، ذکر تفاوت‌ها و مزایا و معایب، کدام شاخص مفیدتر است؟

واضح است که هر شاخصی، به تناسب ماهیتش، مزایا و معایب خاص خود را دارد. شاخص کل دیدی کلی از شرایط بازار به دست می‌دهد که در آن نقش شرکت‌های بزرگ، پررنگ‌تر است. درواقع اگر برای سهامداری رشد سهم‌های بزرگ مهم باشد، شاخص کل می‌تواند به اون نشان دهد که شرایط به چه صورت است. اما اگر می‌خواهیم جزئیات بیشتری بدست آوریم و بدانیم درمجموع بازار رو به رشد یا افول است، بهتر است، شاخص کل هم وزن را در نظر بگیریم.

اندیکاتور MFI چیست؟

اندیکاتور شاخص جریان نقدینگی یا (Money Flow Index) از خانواده نوسانگرها می‌باشد که جریان ورود یا خروج نقدینگی به بازار را در قالب یک شاخص نشان می‌دهد. اما بررسی ورود و خروج نقدینگی به بازار چه اهمیتی دارد؟

بر اساس تئوری اقتصادی حجم پول، زمانی که حجم پول در بازاری افزایش می‌یابد قدرت خرید نیز به صورت موازی افزایش خواهد یافت و در نتیجه فروشندگان تمایل ندارند تا دارایی خود را با قیمت پایین عرضه کنند. عدم جذابیت قیمتهای پایین برای فروشندگان و همچنین افزایش تقاضای خریداران سبب می‌شود تا قیمتها افزایش یابد و مادامی که قیمتها باعث ارضای فروشندگان نشود شاهد روند افزایشی آن خواهیم بود. این موضوع به صورت عکس نیز صدق می‌کند؛ زمانی که نقدینگی از بازار خارج می‌شود طبیعتا تقاضا در بازار افت خواهد کرد و این اتفاق سبب می‌شود تا قیمتها کاهش یابند.

حال این تئوری را در بازار سرمایه مورد بررسی قرار می‌دهیم؛ زمانی که یک گزینه سرمایه‌گذاری مورد توجه فعالان بازار قرار می‌گیرد، به مرور زمان حجم زیادی پول وارد بازار خواهد شد و به تدریج قیمتها افزایش خواهند یافت. همچنین خروج پول از بازار می‌تواند شرایطی عکس را بوجود آورد و در نهایت منجر به کاهش قیمت گردد.

نحوه محاسبه اندیکاتور MFI

اندیکاتور MFI شباهت زیادی با اندیکاتور RSI دارد با این تفاوت که حجم معاملات نیز در محاسبات MFI لحاظ شده است. برخی از تحلیلگران معتقدند که MFI دقیقا همان اندیکاتور RSI می‌باشد، با این تفاوت که حجم نیز در محاسبات آن دخیل شده است. محاسبات اندیکاتور MFI بسیار ساده می‌باشد و در درجه اول قیمت بسته (Close) با بیشترین و کمترین قیمت (High & Low) جمع می‌شود و تقسیم بر سه خواهد شد که به حاصل این میانگین اصطلاحا قیمت تایپیکالی گفته می‌شود.

در قدم دوم جریان نقدینگی محاسبه می‌گردد؛ جریان نقدینگی به سه دسته جریان مثبت، جریان منفی و جریان خنثی تقسیم بندی می‌شود:

1. جریان نقدینگی مثبت: زمانی که قیمت تایپیکالی از قیمت روز گذشته بالاتر باشد در این حالت جریان نقدینگی مثبت است.
2. جریان نقدینگی منفی: زمانی که قیمت تایپیکالی از قیمت روز گذشته پایین‌تر باشد در این حالت جریان نقدینگی منفی است.
3. جریان خنثی نقدینگی: زمانی که قیمت تایپیکالی نسبت به روز گذشته تغییرلتی نداشته باشد در این حالت وضعیت خنثی دارد.

در قدم سوم نسبت نقدینگی محاسبه خواهد شد و این نسبت از تقسیم جریان نقدینگی مثبت بر منفی بدست خواهد آمد:

حال تمام داده های مورد نیاز برای محاسبه MFI تکمیل شده است و به راحتی می‌توانیم بر اساس فرمول زیر شاخص جریان نقدینگی را محاسبه کنیم. البته تاکید می‌گردد که تحلیلگران تکنیکال هیچ نیازی به محاسبه MFI ندارند و صرفا جهت آموزش و تفهیم هرچه بهتر موضوع، نحوه محاسبه آن آموزش داده شده است.

سیگنال اندیکاتور MFI

اندیکاتور MFI شباهت بسیار زیادی به RSI دارد. این اندیکاتور مانند RSI در محدوده ۰ تا ۱۰۰ نوسان می‌کند و دو سطح ۲۰ و ۸۰ سطوح پر اهمیت این اندیکاتور را تشکیل می‌دهند. ناحیه بالای ۸۰ به عنوان ناحیه اشباع ورود نقدینگی به بازار و ناحیه زیر ۳۰ به عنوان ناحیه اشباع خروج نقدینگی نام‌گذاری می‌شوند.

سیگنال فروش اندیکاتور MFI:
زمانی که جریان نقدی پول وارد بازار می‌شود شاخص نمودار MFI شروع به رشد می‌کند و پس از گذر از سطح ۸۰ وارد ناحیه اشباع ورود نقدینگی می‌شود. به مرور زمان و با بالا رفتن قیمت، انگیزه لازم در بین عرضه‌کنندگان ایجاد می‌شود و به مرور شاهد افزایش فروش و خروج نقدینگی از بازار خواهیم بود. نشانه های فروش زمانی پررنگ خواهد شد که نمودار MFI از ناحیه اشباع ورود نقدینگی خارج شود و سطح ۸۰ را از بالا به پایین بشکند. در این حالت با توجه به خروج نقدینگی احتمالا شاهد شروع حرکت ریزشی قیمت خواهیم بود.

سیگنال خرید اندیکاتور MFI:
افزایش فروشهای بی امان و خروج نقدینگی از بازار به مرور زمان قیمت را کاهش می‌دهد. با توجه به افت قیمتها و افزایش ارزندگی، انگیزه لازم در بین سرمایه‌گذاران پدید خواهد آمد و به مرور زمان شاهد ورود نقدینگی در بازار خواهیم بود که این اتفاق منجر به حرکت نمودار MFI از ناحیه اشباع خروج نقدینگی به ناحیه تعادلی خواهد بود. بنابراین زمانی که سطح ۲۰ توسط خط MFI از پایین به بالا شکسته شد می‌توانیم آن را به عنوان سیگنال خرید تلقی کنیم.

واگرایی و همگرایی در MFI:

یکی از ویژگی‌های مثبت اندیکاتور MFI امکان بررسی ضعف در روند می‌باشد. این اندیکاتور همانند RSI در تشخیص واگرایی ها در کف و قله‌ها دقت نسبتا بالایی دارد. با توجه به اهمیت بررسی واگرایی در اندیکاتورها، MFI می‌تواند کمک بزرگی در زمینه تشخیص قدرت روند باشد.